معارف نبوی سرطان وجودی بشر را تسکین می‌بخشد

به گزارش خبرنگار ایکنا، همایش بین‌المللی معارف نبوی و چالش‌های جهان، امروز صبح امروز 21 خرداد در دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد.

در این نشست حجت‌الاسلام و المسلمین مصطفی رستمی؛ رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها سخنرانی کرد که گزیده آن را در ادامه می‌خوانید؛

شاید هیچ دوره، بشر به اندازه امروز چالش و بحران در مسیر پیش روی خودش نمی‌دیده همانگونه که هیچ دوره‌ای اندازه امروز دانش بشری در بخش‌های مختلف زندگی آثارش را نشان نداده بود. از یک سمت دوگانه پیشرفت علم و تبدیل علم به فناوری و سبک زندگی و از آن سمت رسیدن بشر به چالش‌هایی که او را دچار بحران کرده است، این تناقض ایجاب می‌کند بشر برای پیدا کردن راهکار دوباره به دانش مراجعه کند تا ببیند ایراد کجای کار بوده است که در هر حوزه‌ای پیشرفت بوده در همان حوزه رد پاهای نامناسبی از خودمان بر جای گذاشتیم مثل بحران‌های زیست‌محیطی که موجب شده گونه‌های گیاهی و جانوری منقرض شود یا آسیب‌هایی که زیست بشری را مورد تهدید قرار داده است مثل بحران‌های زیست محیطی، تولید زباله و دست‌اندازی به منابع و ... که ما را به یاد این آیه قرآن می‌اندازد: «ظَهَرَ الْفَسَادُ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ بِمَا كَسَبَتْ أَيْدِي النَّاسِ». در واقع انحراف از مسیر صلاح و درستی که از آن به فساد یاد می‌کنم در بر و بحر در قالب‌های مختلف خودش را نشان داده است.

از سوی دیگر سرگشتگی‌های درونی بشر را شاهد هستیم، سرگشتگی‌های اجتماعی که بشریت را فراگرفته است، بحران‌های فراوانی که در قالب رفتارهای عجیب و ضد سنت یا ضد اجتماع خودش را نشان می‌دهد و انسان خودش را هم در این رابطه ذی‌حق می‌داند چون با نگاه انسان‌گرایی که بر زندگی بشر حاکم است هر کس خودش را محق می‌داند به گونه‌ای رفتار کند که خودش درست تشخیص می‌دهد. در میان این دو دسته بحران یعنی بحران محیط زیست و بحران‌های فکری و درونی، گونه‌های مختلف دیگری از بحران وجود دارد مثل مسئله مهاجرت، بیکاری، اقلیت‌ها. در مجموع به هر گوشه نگاه می‌کنیم جلوه آسیب‌ها و بحران‌هایی که زندگی بشر را در برگرفته می‌بینیم اما راهکار چیست؟ مسیر کجا است؟

پیامبر(ص) آمده شما را به حیات برساند

آیا غیر از مراجعه به عقل و غیر از حرکت در مسیری که اطمینانی به آن مسیر داشته باشیم، راه دیگری پیش روی خودمان داریم؟ آیه قرآن می‌فرماید: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اسْتَجِيبُوا لِلَّهِ وَلِلرَّسُولِ إِذَا دَعَاكُمْ لِمَا يُحْيِيكُمْ؛ ای اهل ایمان، چون خدا و رسول شما را به آنچه مایه حیات ابدی شماست (یعنی ایمان) دعوت کنند اجابت کنید». پیامبر(ص) آمده شما را به حیات برساند. دعوت او رساندن شما به حیات است و جلوه‌های حیات در نگاه و تعریف الهی با آنچه از آن به عنوان معیشت ضنک و زندگی دچار تلخی‌ها و ناکامی‌ها می‌شناسیم متفاوت است.

حقیقت قرآن، تجلی در وجود پیامبر(ص) است همانطور که حقیقت پیامبر(ص) و اسوه و الگوهایی که ایشان می‌خواست به جامعه ارائه دهد در شخصیت‌هایی مثل امیرالمومنین(ع) به عنوان تربیت یافته بزرگ مکتب پیامبر(ص) و انسان تراز مکتب نبوی قابل مشاهده است. در ابعاد زندگی پیامبر(ص) آنچه به عنوان مسیرهای زندگی در بیان قرآن و سخنان پیامبر(ص) به ما رسیده جلوه‌ها و معبرهایی برای سیدن به مقاصد عالی و عبور از این موانع وجود دارد. جای جای  مواجهه پیامبر(ص) با مسائل مختلف و راهکار ایشان برای ما درس‌آموز است از جمله مواجهه پیامبر(ص) با فقر در کنار مواجهه با مفهوم غارتگری، مواجهه با مفهوم استعمار، مواجهه با مفهوم سلطه‌گری و سلطه‌پذیری تا مواجه پیامبر(ص) و مکتب پیامبر(ص) با محیط زیست و تعامل با دیگران. این دیگران چه همنوع باشند و چه حیوان و گیاهان.

در سنت راهکارهای حیات‌بخش وجود دارد

در جای جای سنت پیامبر(ص) و سیره او و مکتبی که از او به جای مانده این مشعل‌های فروزان و راهکارهای حیات‌بخش برای عبور از بحران‌ها، چالش‌ها و مسائل وجود دارد. قطعا راهکار، مراجعه به این ذخیره گرانقدر است با توجه به اینکه بخش‌های زیادی از بحران‌های امروز ناشی از علم امروز بشری است یعنی هر چه بحران‌ها بزرگتر است تکیه ما در آن حوزه به دانش‌هایی که این بحران‌ها را به وجود آوردند بیشتر است و اتفاقا هر چه جامعه بشری، دور از مسیرها و دانش‌های امروز بوده بسیاری از چالش‌ها را کمتر داشته است.

با اینکه دانش بسیاری از بحران‌ها را حل کرده است ولی اینکه بحرانی حل شود و ابربحرانی بر جای بماند توصیه‌ای نیست که عاقلانه باشد و نیاز به بازنگری جدی است. آیا بازگشت به ریشه‌های دانش و منشاهایی که انسان با آن به طهارت برسد و بر اساس آن طهارت راهکارهای معطر و بدون عارضه برای دردهای مضمن بشریت پیدا کند ممکن نیست و مسیری وجود ندارد؟ چرا؛ قطعا هست. امیرالمومنین(ع) در توصیفی که از شخصیت پیامبر(ص) دارند می‌فرمایند او طبیبی است که نایستاده تا به او مراجعه شود بلکه با دانشش به دنبال دردهای بشر است. او داروهای بی‌شائبه‌ای برای درمان دردها و اعمال جراحی بدون تردیدی برای ریشه‌کن کردن سرطان وجودی انسان دارد که با آن، دردهای بشریت را درمان می‌کند.