باید برای تحولات اجتماعی از معارف نبوی چاره‌جویی کنیم

به گزارش خبرنگار ایکنا، همایش بین‌المللی «معارف نبوی و چالش‌های جهان» امروز صبح امروز 21 خردادماه در دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد.

در ابتدای نشست حجت‌الاسلام و المسلمین حسام الدین خلعتبری، استاد دانشگاه علامه طباطبایی سخنرانی کرد و گفت: این همایش بر مبنای یک نیاز شکل گرفت؛ نیاز به شناساندن معارف نبوی. بسیاری از کارهای ایذایی که دشمن انجام می‌دهد ضریب می‌گیرد به این جهت که معارف نبوی را به درستی به جوامع منتقل نکردیم. اساسا مردم دشمن چیزی هستند که نمی‌دانند و در روایتی بیان شده است اگر مردم زیبایی کلام ما را بدانند از ما تبعیت می‌کنند لذا وقتی مجله یکی از کشورها توهینی به ساحت قدس نبوی بیان کرد، جرقه‌ای زده شد که در این حوزه کاری انجام دهیم. لذا ما همایش را مشتمل بر دو حوزه یکی معارف نبوی و دوم مشکلاتی که امروز گریبانگیر بشر است برگزار کردیم.

تاثیر تحولات اجتماعی بر شرایط زیستی انسان‌ها

در ادامه نشست عبدالله معتمدی، رئیس دانشگاه علامه طباطبایی با ارسال پیامی تصویری گفت: سرعت تغییرات و تحولات اجتماعی بسیار سریع است و این تغییرات در عین حال که پیامدهای مثبتی برای بشر داشته نگرانی‌هایی نیز تولید کرده است. در پرتو توسعه علم و فناوری اتفاقات پرشتابی صورت می‌گیرد که گاهی اوقات مطالعه این اتفاقات موضوعیت پیدا می‌کند به عنوان مثال چالش‌های ناشی از هوش مصنوعی نگرانی‌هایی در جامعه ایجاد کرده است یا می‌توانم به نگرانی‌های ناشی از پیشرفت علم ژنتیک و اصلاح نژادی اشاره کنم. به عنوان نمونه دیگر می‌توان به تغییراتی که در فضای مجازی ایجاد شده است اشاره کرد. تحت تاثیر این تغییرات سبک زندگی انسان‌ها، نظام تعلیم و تربیت، نظام سیاسی، فلسفه‌های مضاف و ... نیز در معرض تاثیر قرار می‌گیرد.

وی تصریح کرد: تغییراتی که پرشتاب اتفاق می‌افتد فقط در حوزه فناوری تاثیر نمی‌گذارد بلکه تحت تاثیر آن، شرایط زیست اجتماعی مردم دچار تغییر می‌شود. در پی این تغییرات که در زیست اجتماعی و نظام ارزشی اتفاق می‌افتد سوالاتی برای بشر مطرح می‌شود که به آنها پاسخ داده شود یا نشود این مسیر پرشتاب پیش خواهد رفت. وقتی از معارف نبوی و چالش‌های جهان امروز صحبت می‌کنیم می‌خواهیم از ظرفیت معارف نبوی برای حل چالش‌های امروز استفاده کنیم. سرعت تحولات اجتماعی بسیار زیاد است و این امر اقتضا می‌کند سرعت یافته‌ها و برداشت‌های ما از معارف نبوی نیز به همین میزان بالا باشد. به عبارت دیگر ما باید معارف نبوی را پویا کنیم و از آن برای حل چالش‌های خودمان بهره ببریم.

معتمدی تاکید کرد: در برابر این معارف دو جریان چالش برانگیز وجود دارد: یک جریان اینگونه است که ما برداشت‌های شخصی و افکار خودمان را داشته باشیم و بخواهیم پشتوانه نظری آن را از معارف نبوی بگیریم. جریان دیگر برداشت‌های متحجرانه است که راه پیشرفت را سد می‌کند و با سیر پرشتاب حرکت علمی در تضاد قرار می‌گیرد.

لزوم بهره‌مندی از دانش دینی و علوم بشری

وی ادامه داد: نکته مهم دیگر این است که وقتی از این معارف صحبت می‌کنیم حتما کسی باید در این زمینه اظهار نظر کند که تخصص لازم را داشته باشد و در عین حال نسبت به دانش بشری نیز اطلاع داشته باشد. یکی از بحث‌های جدی دیگری که باید به آن توجه شود این است که در این تغییرات چه چیزی تغییر می‌کند. آیا عدالت تغییر می‌کند؟ آیا صداقت تغییر می‌کند؟ آیا همه ارزش‌های انسانی تغییر می‌کند؟ اینها اموری است که نیاز به تاملات عالمانه دارد.

رئیس دانشگاه علامه در پایان تصریح کرد: موضوع این همایش بسیار بااهمیت است و در واقع می‌خواهد پاسخی به چالش های امروز ارائه کند. این پاسخ‌ها حتی اگر دقیق و کامل نباشد ادبیاتی تولید خواهد کرد که به متخصصان بعدی کمک می‌کند. نکته مهم دیگر این است که باید به ابزارها و روش‌های انتشار معارف هم توجه کنیم چون اگر پاسخ مناسبی به چالش‌ها داده شود ولی در دسترس مخاطب قرار نگیرد اثرگذار نخواهد بود. امروز مخاطب ما در برابر حجم انبوه اطلاعات قرار دارد و ممکن است به لحاظ اطلاعات به او احساس سیری کاذب دست دهد و خود را نسبت به اطلاعات صحیح بی‌نیاز فرض کند. ما باید به این مسئله هم فکر کنیم که چکار کنیم بتوانیم پاسخ‌هایمان را در این فضا منتشر کنیم تا اثرگذار باشد.