آیا نظام اسلامی در غیر زمان معصوم قابلیت تحقق دارد؟ + صوت

به گزارش خبرنگار ایکنا، چهاردهمین جلسه از سلسله جلسات تدبر در سوره مبارکه توبه (برائت) با عنوان «شناخت عارضه‌های جمعی و شیوه مواجهه با آن» با موضوع «اصول و مبانی جامعه اسلامی در کارزار با نظام شرک» با تدریس هانی چیت‌چیان، عضو علمی مدرسه دانشجویی قرآن و عترت دانشگاه تهران شب گذشته، 25 دی‌ در مسجد کوی دانشگاه تهران برگزار شد.

وی با اشاره به مطالب جلسات گذشته، گفت: سوره توبه آخرین سوره نازل شده قرآن کریم و سوره‌ای است که قرار بوده گسترش تمدن اسلامی و دستور به اجرای جامع دین در جامعه اسلامی را مطرح کند. در واقع سوره در حکم وصیت پیامبر اکرم(ص) است.

چیت‌چیان ادامه داد: مهم‌ترین مطلب آن موضوع برائت است، به این معنی که جامعه اسلامی تصمیم گرفته با تمامی شئونات شرک از همه لحاظ مقابله و مبارزه کند و حکومت دینی شکل و شمایل و رنگ و بوی جدیدی به خودش گیرد؛ هم قرار است گسترش جغرافیایی پیدا کند و هم قرار است در شئونات مختلف زندگی با شرک مقابله کند.

وی با اشاره به موضوع این جلسه، اظهار کرد: امروز می‌خواهیم درباره الزامات و بایسته‌های کارزار با نظام شرک که جامعه اسلامی باید مورد توجه قرار دهد، صحبت کنیم. اصل اول برائت جستن نظام اسلامی از شرک است. برائت وقتی است که دو چیز از هم جدا شوند به‌گونه‌ای که عاقبت آن یکی سر دیگری نیاید. از همان اول بحث این است که نظام اسلامی قرار است برائت بجوید.

این عضو علمی مجمع مدارس دانشجویی قرآن و عترت دانشگاه تهران با اشاره به آیه دوم سوره توبه «فَسِيحُوا فِي الْأَرْضِ أَرْبَعَةَ أَشْهُرٍ وَاعْلَمُوا أَنَّكُمْ غَيْرُ مُعْجِزِي اللَّهِ وَأَنَّ اللَّهَ مُخْزِي الْكَافِرِينَ؛ پس [اى مشركان] چهار ماه [ديگر با امنيت كامل] در زمين بگرديد و بدانيد كه شما نمى‏ توانيد خدا را به ستوه آوريد و اين خداست كه رسواكننده كافران است»، بیان کرد: خطاب این آیه مشرکان هستند. نظام شرک انتظار دارد، نظام اسلامی را به عجز دربیاورد حال آنکه خداوند هرگز عاجز نمی‌شود. همیشه آیه یک خطابی دارد، ولی کارکرد و مفاد آیه فقط برای مخاطب نیست. آیه می‌گوید این مقابله و دشمنی فقط موجب خاری کافر می‌شود و جریان الهی عاجز نمی‌شود. جزع و فزع ما برای این است که از خدا فاصله داریم.

لزوم اعلان عمومی برائت

وی ادامه داد: «وَأَذَانٌ مِنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ إِلَى النَّاسِ يَوْمَ الْحَجِّ الْأَكْبَرِ أَنَّ اللَّهَ بَرِيءٌ مِنَ الْمُشْرِكِينَ وَرَسُولُهُ فَإِنْ تُبْتُمْ فَهُوَ خَيْرٌ لَكُمْ وَإِنْ تَوَلَّيْتُمْ فَاعْلَمُوا أَنَّكُمْ غَيْرُ مُعْجِزِي اللَّهِ وَبَشِّرِ الَّذِينَ كَفَرُوا بِعَذَابٍ أَلِيمٍ ﴿۳﴾؛ و [اين آيات] اعلامى است از جانب خدا و پيامبرش به مردم در روز حج اكبر كه خدا و پيامبرش در برابر مشركان تعهدى ندارند [با اين حال] اگر [از كفر] توبه كنيد آن براى شما بهتر است و اگر روى بگردانيد پس بدانيد كه شما خدا را درمانده نخواهيد كرد و كسانى را كه كفر ورزيدند از عذابى دردناك خبر ده (۳)» آیه سوم می‌گوید که برائت باید اذان داده شود و این اعلان عمومی نکته مهمی است، یعنی برائت یک امر درونی فردی نیست. لازم است برائت نظام اسلامی از شرک در تمامی گروه‌های مردم اعلام شود.

چیت‌چیان گفت: اساساً اعلان برائت، برای توبه و بازگشت مشرکانه است، می‌خواهد با شرک مبارزه کند نه اینکه انسان‌های مشرک را قلع و قمع کند. به عجز درآوردن نظام اسلامی یکی از راهبردها و برنامه‌های نظام شرک و یک راهبرد مبنایی برای نظام شرک است. بر تمامی مسلمانان جامعه اسلامی لازم است که اجازه ندهند جامعه اسلامی به عجز دربیاید. مهم‌ترین کاری که باید اتفاق بیفتد این است که در هیچ عرصه‌ای نباید جامعه اسلامی به عجز دربیاید. این خیلی راهبرد مهمی است. مشکلشان با دستورات الهی است، با شئونات اسلامی می‌جنگند و امیدوارند که خدا را به عجز دربیاورند.

نبود ایراد در عهد بستن با مشرک

وی در ادامه به خوانش چهارمین آیه این سوره پرداخت و بیان کرد: «إِلَّا الَّذِينَ عَاهَدْتُمْ مِنَ الْمُشْرِكِينَ ثُمَّ لَمْ يَنْقُصُوكُمْ شَيْئًا وَلَمْ يُظَاهِرُوا عَلَيْكُمْ أَحَدًا فَأَتِمُّوا إِلَيْهِمْ عَهْدَهُمْ إِلَى مُدَّتِهِمْ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَّقِينَ؛ مگر آن مشركانى كه با آنان پيمان بسته‏‌ايد و چيزى از [تعهدات خود نسبت به] شما فروگذار نكرده و كسى را بر ضد شما پشتيبانى ننموده‏ اند پس پيمان اينان را تا [پايان] مدتشان تمام كنيد چرا كه خدا پرهيزگاران را دوست دارد» در میانه این کارزار عهدهایی هم میان جامعه اسلامی و مشرکان بسته شده است. پس کسی فکر نکند مطلق عهد بستن با شرک اشکال دارد. معاهده بستن جزء راهبردهای مدیریت کردن این میدان است.

پایبندی به عهد؛ از شاخص‌های تقوا

این عضو علمی مجمع مدارس دانشجویی قرآن و عترت عنوان کرد: مبنای جامعه اسلامی رعایت معاهدات است هر چند با نظام شرک باشد. چون مبنای جامعه اسلامی تقواست، اگر معاهده ببندد امکان ندارد که آن را بشکند، چون شاکله دین بر تقواست و دین هرگز برای رسیدن به هدفش بی‌تقوایی نمی‌کند و زایل کردن تقوا خلاف مبانی‌اش است، عهد را نمی‌شکند مگر اینکه او عهد را بشکند. خدا اگر برائت را گفت می‌خواست مشرک را برگرداند و نجات بدهد. عهدها باید مدت‌دار باشند که بعد از آن مدت ارزیابی کنی که یا تمدید یا لغوش کنی. همه تدبیرها را باید موقع بستن آن انجام دهی. عهد نگه داشتن و شاخص داشتن تقواست و این یکی از تفاوت‌های نظام اسلامی با شرک است. میدان ایمان به یک چیزهایی پایبند است و به هر قیمتی هر کاری نمی‌کند.

وی گفت: اساساً جامعه اسلامی هدفش فتح نیست. هدفش هدایت است اگر هم از فتح صحبت می‌کند برای هدایت این کار را می‌کند و اصلاً قائل به کشورگشایی نیست. اسلام تعامل با آدم‌ها را برای گرفتن کشورها نمی‌خواهد، بلکه کشورها و جغرافیا را برای هدایت می‌خواهد و هرگز برای فتح کردن با هدایت آدم‌ها مقابله نمی‌کند. هرگز به چنین پیروزی قائل نیست که هدایت را خدشه‌دار کند. آدم‌ها با تقوا هدایت می‌شوند با بی‌تقوایی که هدایت نمی‌شوند. البته دشمن لزوماً عهد را نگه نمی‌دارد. چنانچه نظام شرک اقدام به عهدشکنی کند، جامعه اسلامی حق ندارد عهد را نگه دارد، اگر این کار را نکنی بعداً تو به عهدشکنی متهم می‌شوی. عهدشکنی دشمن می‌تواند به صورت ظاهری یا پنهانی باشد.

چیت‌چیان با طرح این سؤال که آیا نظام اسلامی در غیر زمان معصوم قابلیت تحقق دارد؟ بیان کرد: ایران، عربستان سعودی، ترکیه و ... مدعی تحقق نظام اسلامی هستند، اما تحقق نظام اسلامی دو رکن اساسی دارد؛ یک مبنای آن اجرای دین خدا بر اساس قانون اسلام و مبنای دیگر مبارزه با طاغوت است. هر جامعه‌ای که یکی از این دو را نداشته باشد صرفاً کشوری است که قوانین اسلامی در آن محترم است. دین حداکثری است یعنی در مبانی خودش اصرار دارد. در خود حکومت امیرالمؤمنین(ع) هم همه دین در جامعه پیاده نشد. اجرا مبنای تصمیم‌گیری نیست نه اینکه مهم نباشد، باید برویم سراغ قانون اساسی و ببینیم در کدام قانون اساسی این ذکر شده است.

وی ادامه داد: عمل نکردن خیلی خطرناک است، اما چون عمل نمی‌شود چیزی را از حیز انتفاع خارج کردن هم درست نیست. اینطور نیست که به کسی که حجاب ندارد، بگوییم مسلمان نیست. اجرا شدن یک نظام کار همه مردم است، تا بدنه یک جامعه نخواهد کاری کند نمی‌شود جامعه را درست کرد. تصمیم‌گیری در مورد آدم‌ها صفر و یک نیست. اجازه نداریم بگذاریم جامعه به عجز دربیاید.

چیت‌چیان با اشاره به آیه 5 «فَإِذَا انْسَلَخَ الْأَشْهُرُ الْحُرُمُ فَاقْتُلُوا الْمُشْرِكِينَ حَيْثُ وَجَدْتُمُوهُمْ وَخُذُوهُمْ وَاحْصُرُوهُمْ وَاقْعُدُوا لَهُمْ كُلَّ مَرْصَدٍ فَإِنْ تَابُوا وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَآتَوُا الزَّكَاةَ فَخَلُّوا سَبِيلَهُمْ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ؛ پس چون ماه ‏هاى حرام سپرى شد مشركان را هر كجا يافتيد بكشيد و آنان را دستگير كنيد و به محاصره درآوريد و در هر كمينگاهى به كمين آنان بنشينيد پس اگر توبه كردند و نماز برپا داشتند و زكات دادند راه برايشان گشاده گردانيد زيرا خدا آمرزنده مهربان است»، گفت: وقتی قرار معاهده‌ها تمام شد آیه می‌گوید اگر نظام شرک عهدش را رعایت نکرد جامعه اسلامی موظف است در قبال نظام شرک عهدشکن که می‌خواهد جلوی گسترش نظام اسلامی را بگیرد مقابله جدی کند. این مقابله جدی چیست؟ «فَاقْتُلُوا الْمُشْرِكِينَ» «وَخُذُوهُمْ» یعنی گرفتن و اسارت، «وَاحْصُرُوهُمْ» یعنی حصر، «وَاقْعُدُوا» یعنی کمین کردن.

وی بیان کرد: آیه 12 «وَإِنْ نَكَثُوا أَيْمَانَهُمْ مِنْ بَعْدِ عَهْدِهِمْ وَطَعَنُوا فِی دِينِكُمْ فَقَاتِلُوا أَئِمَّةَ الْكُفْرِ إِنَّهُمْ لَا أَيْمَانَ لَهُمْ لَعَلَّهُمْ يَنْتَهُونَ؛ و اگر سوگندهاى خود را پس از پيمان خويش شكستند و شما را در دينتان طعن زدند پس با پيشوايان كفر بجنگيد چرا كه آنان را هيچ پيمانى نيست باشد كه [از پيمان‏شكنى] باز ايستند»، اتفاقاً در مورد ائمه کفر است. اینها قسم خورده‌اند که پای عهدشان می‌ایستند هم قسمشان را شکستند هم عهدشان را. گفتند دیدید چه کلاهی سرتان گذاشتیم، دیدید عرضه ندارید دینتان را اجرا کنید. «فَقَاتِلُوا أَئِمَّةَ الْكُفْرِ» بروید به قتال ائمه کفر، اینجا فقط هم قاتلوا دارید، «لَعَلَّهُمْ يَنْتَهُونَ» باشد که دست از پیمان‌شکنی‌شان بردارند. اگر اینها را کشتی دیگر دست از پیمان‌شکنی برداشتن یعنی چه؟ ضمیرش به ائمه کفر بر می‌گردد، از اینجا معلوم می‌شود، قاتلوا لزوماً به معنای کشتن نیست به معنای کارزار کردن است. قاتَل باب فاعَل، شما کارزار می‌کنی که در این کارزار به پیمانش برگردد، یا باید از شرکش بیرون بیاید یا دوباره به پیمانش برگردد.

چیت‌چیان افزود: دوباره به سراغ آیه 5 می‌رویم که انگار قتال را باز کرده و توضیح داده، یعنی ممکن است «فَاقْتُلُوا»، «وَخُذُوهُمْ»، «وَاحْصُرُوهُمْ»، «وَاقْعُدُوا» باشد، شرایط را باید به‌گونه‌ای فراهم کنید که مشرک بتواند توبه کند، توبه این آیه برای وسط جنگ است، چهار ماه تمام شده، اگر توبه کرد دست از سرش بردار و تمام شد، برادرت است و در حقوق اسلامی با تو مساوی است. از این به بعد بیت‌المال مسلمین باید مساوی تقسیم شود.

یادآور می‌شود، این جلسات یکشنبه‌های هر هفته بعد از نماز مغرب و عشا صرفاً در مسجد کوی دانشگاه تهران به نشانی خیابان کارگر شمالی، روبه‌روی خیابان پانزدهم برگزار می‌شود. پخش زنده جلسات نیز از طریق لینک https://www.skyroom.online/ch/elmshahr/madresedoa در دسترس قرار می‌گیرد.