آتش‌ به اختیار؛ دستورالعملی برای جمع‌آوری حداکثری کمک‌های مؤمنانه

حجت‌الاسلام والمسلمین هادی مزینانی، عضو هيئت‌مديره مركز مطالعات اسلامی علامه عسكری(ره) و کارشناس مسائل شرعی، در گفت‌وگو با ایکنا، به بیان نکاتی درباره رابطه «کفالت عمومی» و کمک‌‌های مؤمنانه پرداخت و گفت: همه مردم شریف کشورمان به شرایط معیشتی کنونی اِشراف کامل دارند و به‌ ویژه به حَسَب شرایط سخت اقتصادی داخلی و مسائلی که با فراگیری ویروس کرونا در جهان رقم خورده، مطلع هستند که شرایطِ گذران زندگی برای عموم مردم و خاصه قشر نیازمندان و مستضعف بسیار سخت‌تر است. دین مبین اسلام در قالب تکالیفی که برای سعادت انسان مشخص کرده در برخی موارد چارچوب انجام کار را تعیین نموده است؛ مثل خواندن نماز با جزئیات آن و گاه چگونگی انجام کار را به خودِ انسان محوّل کرده تا به حسب شرایط تصمیم لازم را بگیرد و اقدام کند.

بیشتر بخوانید:

• «مواسات توانمندساز»؛ فرصت‌سازی برای مشارکت نیازمندان در عرصه تولید
• شفاف‌سازی درباره کمک‌های مؤمنانه اعتماد عمومی را تقویت می‎کند

کمک به نیازمندان در فرهنگ ایرانیان

وی ادامه داد: مثلاً وقتی صحبت از نجات جان انسان می‌شود، تمام احکام، حتی محرم و نامحرم بودن، در حاشیه قرار می‌گیرد و کمک به حفظ جان فردی که در معرض خطر است، اولویت اول می‌شود آن هم به حَسَب تشخیص کسانی‌که در صحنه حاضرند. در حال حاضر هم با عنایت به فرمان «آتش به اختیار»ی که رهبر معظم انقلاب صادر فرمودند؛ در باب کمک به نیازمندان باید گفت هر کس به هر طریقی که تشخیص می‌دهد و در توان دارد باید برای این اقدام خداپسندانه و انسان دوستانه اقدام کند و زمینه این کار خیر خواهانه هم با عنوان «کمک‌های مؤمنانه» به بهترین وجه ممکن فراهم شده است.

حجت‌الاسلام والمسلمین مزینانی با اشاره به جایگاه کمک به نیازمندان در فرهنگ و تاریخ ایرانیان تصریح کرد: فراموش نکنیم ما ایرانیان وارث انسان‌های بزرگی هستیم که کلام‌شان با نخ زربافت بر روی فرشی نقش بسته که بر دیوار سازمان ملل متحد، خودنمایی می‌کند. در شعری گرانبها و ارزشمند آمده است: «بنی آدم اعضای یک پیکرند / که در آفرینش ز یک گوهرند / چو عضوی به درد آورد روزگار / دگر عضوها را نماند قرار». این پیام ماندگار در تاریخ بشریت، تکلیف یکایک ما را از باب کفالت اجتماعی نه فقط در برابر هموطنان شریف و نیازمند، بلکه تمام مردم نیازمند اقصی نقاط جهان روشن می‌کند که گاه با کمک مالی و گاه حمایت سیاسی و ... به ادای تکلیفمان اقدام کنیم.

عضو هيئت‌مديره مركز مطالعات اسلامی علامه عسكری (ره) ادامه داد: خدای متعال هم کراراً در قرآن کریم درباره بحث رسیدگی و اطعام به نیازمندان و ایتام، یادآوری و تأکید فرموده و از حقی معلوم در اموال افراد توانمند سخن گفته که برای سائل و محروم تعیین شده است. چه‌بسا این موضوع، امتحانی الهی باشد که ما در ابتلای به آن قرار گرفته‌ایم تا مشخص شود که آیا برای رفع این تکلیف، اقدامی کرده‌ایم یا خدای نکرده بی‌تفاوت مانده‌ایم و سبب تضییع حق نیازمندان شده‌ایم.

ماجرای عبرت‌‌‌آموز تشرّف علی‌ بن‌مهزیار به امام زمان(ع)

این کارشناس مسائل شرعی تصریح کرد: در کتاب «دلائل الامامه» حکایتی مستند و واقعی را نقل می‌کند که شنیدنی است. در ماجرای تشرّف علی بن مهزیار اهوازی با وجود نازنین امام زمان(ع)، وقتی به محضر امام عصر(ع) رسید، حضرت فرمودند که ای ابوالحسن، ما شب و روز منتظر ورودت بودیم، چرا این قدر دیر نزد ما آمدی؟ علی بن مهزیار گفت که آقای من! تاکنون کسی را نیافته بودم که دلیل و راهنمای من به سوی شما باشد. فرمودند که آیا کسی را نیافتی که تو را به سوی ما راهنمایی کند؟!

وی یادآور شد: بعد انگشت مبارک را به روی زمین کشیده، سپس فرمودند: «لَا وَ لَکِنَّکُمْ کَثَّرْتُمُ الْأَمْوَالَ، وَ تَجَبَّرْتُمْ عَلَى ضُعَفَاءِ الْمُؤْمِنِینَ، وَ قَطَعْتُمُ الرَّحِمَ الَّذِی بَیْنَکُمْ، فَأَیُّ عُذْرٍ لَکُمْ الْآنَ؟» نه اینطور نیست! لکن شما اموال‌تان را فزونی بخشیدید و بر بینوایان از مؤمنین سخت گرفتید یعنی حقوق آنان را نپرداختید و از آنان دلجویی نکردید و آنان را سرگردان و بیچاره کردید و رابطه خویشاوندی را در بین خود بریدید یعنی صله رحم انجام ندادید، دیگر شما چه عذری دارید؟ علی ابن مهزیار می‌گوید عرضه داشتم؛ توبه، توبه، عذر می‌خواهم. این رفتار ما را ببخشید و نادیده بگیرید.

حجت‌الاسلام والمسلمین مزینانی در پایان گفت: این تشرّف، مُهر تأییدی بر مطالبی است که بیان شد؛ به این معنا که تمام کسانی‌که امکان مشارکت در باب «کمک‌های مومنانه» را دارند، به هر اندازه که برایشان میّسر است به این امر مهم بپردازند و خدای نکرده بی‌تفاوت نباشند و اصطلاحاً به قلمی یا قدمی یا درمی، سهم خودشان را ادا کنند تا مورد رضایت خدای متعال و توجه امام عصر(ع) قرار بگیرند.