چرا تکافل در صنعت بیمه مغفول مانده است

اسد اسدی، کارشناس بیمه در گفت‌وگو با ایکنا، درباره نقش صنعت بیمه در حمایت از تولید گفت: صنعت بیمه به عنوان یکی از ارکان‌های کاهش ریسک در جهان محسوب می‌شود و طبیعتاً در کشور ما هم این صنعت کارایی بسیاری دارد و می‌تواند ریسک تولید و خطرات ناشی از تولید و نوسانات بازار را کاهش و به تولیدکننده کمک فراوانی کند.

وی افزود: صنعت بیمه حس امنیت را به سرمایه‌گذار منتقل می‌کند و از سوی دیگر موجب اعتماد و آرامش خاطر تولیدکننده و سرمایه‌گذار شده و سرمایه‌گذار را در مسیر فعالیت اقتصادی دلگرم می‌کند. وقتی سرمایه‌گذار احساس کند ریسک سرمایه‌گذاری در کشور کاهش پیدا کرده قطعاً از لحاظ کمیت و کیفیت اتفاقات خوبی در عرصه تولید رخ خواهد داد و لذا در سال جهش تولید با مشارکت مردم باید نقش صنعت بیمه را جدی گرفت و بر این موضوع تمرکز ویژه‌ای صورت گیرد.

نقش بیمه‌ها در جهش تولید

این کارشناس بیمه بیان کرد: به هر حال سرمایه‌گذاری در سراسر دنیا بدون ریسک نیست و سرمایه‌گذاری همواره با سود و زیان همراه بوده؛ به عنوان مثال سیل، زلزله، تورم، نوسانات قیمت و دیگر عوامل بر کیفیت و کمیت سرمایه‌گذاری اثرگذار هستند که صنعت بیمه اینها را پوشش داده و شدت ریسک می‌کاهد.

اسدی با بیان اینکه شعار سال بدون حمایت و حضور جدی صنعت بیمه در میدان عملیاتی نخواهد شد، گفت: حضور مردم در امر تولید نیازمند امنیت روانی و افزایش حس اعتماد در جامعه است به ویژه در شرایطی که نوسانات اقتصاد ایران به شدت زیاد است و در این زمینه شرکت‌های بیمه می‌توانند در تحقق امنیت روانی و افزایش حس اعتماد در جامعه نقش بسزایی دارند.

وی با اشاره به چالش‌های پیش روی صنعت بیمه در ایران افزود: شرکت‌های بیمه‌گر با یک چالشی به‌نام تورم مواجه هستند. شرکت‌های بیمه‌گر همزمان با پوشش ریسکی که انجام می‌دهند باید حق بیمه مناسبی دریافت کنند ولی تورم چنان شدت گرفته و خیز برداشته که گاهاً حق بیمه دریافت‌شده توسط شرکت‌های بیمه‌گر از تورم کمتر  بوده و همین مسئله تأثیر مستقیمی بر توانگری شرکت‌های بیمه دارد.

غفلت از مدل تکافل در صنعت بیمه

این کارشناس بیمه چالش بعدی صنعت بیمه را مربوط به حوزه تکافل دانست و در این رابطه گفت: حدود سه سال هست بیمه مرکزی و پژوهشکده بیمه به دنبال گسترش و فراگیری بیمه تکافل در کشور هستند. ولی به دلیل تازگی این نوع بیمه، مردم و حتی شرکت‌های بیمه خیلی با آن آشنایی ندارند و همین موانع به چالشی برای فراگیری تکافل در کشور تبدیل شده‌اند. یکی دیگر از موانع مربوط به عدم اعتقاد و باور قلبی و ذهنی فعالان صنعت بیمه نسبت به موضوع تکافل است. عدم باور و آگاهی اندک اجازه نمی‌دهد تکافل گسترش یابد در‌صورتی‌که در کشورهایی مانند عربستان و مالزی تکافل جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده و اثرگذاری مثبتی در پی داشته و از همه مهمتر اینکه از نظر فقهی تکافل به شدت توصیه شده است.

اسدی ادامه داد: شبکه فروش و زنجیره ارزش صنعت بیمه هنوز نسبت به تکافل ناآشنا هستند. به هر حال تکافل به دلیل اینکه ماهیت تعاونی دارد و با مشارکت همگانی اداره می‌شود و همه در آن سهم دارند و حتی در حوزه سلامت تکافل می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد و خیریه‌ها در آن مشارکت داشته باشند اثربخش خواهد بود ولی چون دانش آن در کشور نیست و یا اندک است نتوانسته‌ایم فهم دقیقی از مفهوم تکافل داشته باشیم.

وی با بیان اینکه در حوزه تکافل تقریباً تبلیغاتی وجود ندارد و به غیر از یک شرکت بیمه مابقی شرکت‌ها به این حوزه ورود پیدا نکرده‌اند، گفت: هنوز بیمه‌گران خودشان تکافل را جدی نگرفته‌اند و در مدل‌های سنتی صنعت بیمه محدود شده‌اند ولی باید در نظر داشت صنعت بیمه در دنیای امروز روزبه‌روز پیشرفت کرده و مدل‌های جدید به آن اضافه شده و تکافل هم یکی از آنهاست که البته در کشورهای غیراسلامی تحت عناوین دیگر ولی با این کارویژه مورد استفاده قرار می‌گیرد.

آسیب‌های محافظه‌کاری در صنعت بیمه ایران

کارشناس بیمه تصریح کرد: متأسفانه شرکت‌های بیمه بسیار محتاط و ریسک‌ناپذیر شده‌اند و به دنبال نبوغ و ایده‌های جدید نمی‌روند و در پی این هستند با همین شیوه سنتی پیش بروند تا در صورت‌های مالی آخر سالشان اندک سودآوری داشته باشند.

وی با بیان اینکه  کاستی‌ها و خلأها بسیار است ولی نسبت به سه سال گذشته شرایط بهتر شده است، گفت: امیدوارم که امسال تلاش‌هایی صورت گیرد تا سهم پرتفوی تکافل در صنعت بیمه ایران پررنگ‌تر شود. به هر حال تکافل خیلی جای کار دارد و مدلی به نفع جامعه و صنعت بیمه خواهد بود.

کارشناس بیمه تأکید کرد: متأسفانه آنقدر بیمه تکافل مغفول مانده که سهم آن از صنعت بیمه ایران به درصد هم نمی‌رسد؛ درصورتی‌که در اکثر کشورهای اسلامی موضوعی به نام سود و زیان در بیمه وجود ندارد و مدل تکافل را جایگزین بیمه‌های متعارف در دنیا کرده‌اند و به جای بیمه‌گر و بیمه‌گذار از واژه تکافل‌گر و تکافل‌گذار استفاده می‌کنند. کشورهایی مانند مالزی، اندونزی، مصر، پاکستان و کشورهای حوزه خلیج فارس در حوزه تکافل اقدامات خوبی را انجام داده‌اند. حتی در این کشورها بیمه عمر خواهانی ندارد چون معتقدند دریافت سود حرام است و تکافل را مدلی می‌دانند که در آن هیچ کس ضرور نمی‌کند و تکافل‌گر و تکافل‌گذار سود می‌برند.

گفت‌وگو از سعید امینی