روزه‌داری در عید نوروز

ماه رمضان یکی از ماه‌های مهم در تقویم اسلامی است و در آن مسلمانان در سراسر جهان روزه می‌گیرند. امسال ایام تعطیلات نوروز و ماه مبارک رمضان مقارن شده است. معمولا در ماه رمضان و با روزه‌داری، تغییراتی در روش زندگی افراد صورت می‌گیرد، اما به افراد روزه‌دار توصیه می‌شود در کنار حضور در دید و بازدیدهای خانوادگی، سلامت تغذیه‌ای خود را نیز رعایت کرده و به سلامت غذایی خود در ایام ماه مبارک رمضان، توجه ویژه داشته باشند.

در ماه مبارک رمضان نیز مانند همیشه پیروی از برنامه غذایی متنوع و متعادل ضروری است. با رعایت دو اصل مهم «تنوع» و «تعادل» در مصرف غذا نیازهای تغذیه‌ای شامل آب، املاح، ویتامین‌ها، پروتئین و انرژی مورد نیاز بدن تأمین می‌شود.

در ادامه توصیه‌هایی که موجب حفظ سلامت فرد روزه‌دار می‌شود را با هم دنبال می‌کنیم:

- توصیه می‌شود افراد روزه‌دار همانند زمانی که روزه نیستند، سه وعده غذا مصرف کنند که این وعده‌ها شامل افطار، شام و سحری است.

- بهتر است غذای مصرفی در وعده سحری خصوصیات و ویژگی وعده ناهار را داشته باشد تا از ایجاد گرسنگی در طول روز پیشگیری شود.

- با توجه به ساعت صرف افطار و وعده سحری، می‌توان در فاصله افطار تا سحر، یک وعده غذایی مثل شام سبک را صرف کرد که البته این به وضعیت خود شخص و تمایل او به صرف غذا بستگی دارد.

- در هنگام افطار مصرف غذاهای سبک و مختصر شامل گروه‌های غذایی شیر و لبنیات مانند شیر و ماست و پنیر میوه‌ها و سبزی‌ها و نان و غلات مانند برنج و نان توصیه می‌شود.

- استفاده از نان و پنیر و سبزی که یکی از عادات خوب غذایی هموطنان در این ایام است، توصیه غذایی مناسبی برای فرد روزه دار است.

- مصرف شیر گرم و فرنی و یا شیر برنج در هنگام افطار مناسب است.

- استفاده از مواد غذایی آبکی مثل سوپ، آش، حلیم بدون روغن (حلیم منبع خوبی از مواد نشاسته‌ای، فیبر، پتاسیم و منیزیوم است) و همچنین مایعات به هنگام افطار و سحر موجب حفظ تعادل آب و املاح فرد روزه‌دار می‌شود.

- استفاده از سبزی‌ها و میوه‌ها در هنگام افطار و همچنین در فاصله زمانی بین افطار تا سحر به دلیل اینکه منبع خوبی از فیبر بوده و برای دستگاه گوارش بسیار مفید است، مانع بروز یبوست می‌شود.

- توصیه می‌شود در وعده سحری مقدار مناسبی سبزی‌های مختلف مصرف شود. سبزی‌ها با دارا بودن مواد مغذی مختلف و آب، علاوه بر تأمین ویتامین‌ها و املاح موردنیاز بدن، از تشنگی فرد در طول روز جلوگیری می‌کنند.

- مصرف مواد غذایی شیرین در وعده سحری توصیه نمی‌شود، چرا که با تحریک انسولین موجب ورود قند خون به داخل سلول‌ها و در نتیجه کاهش قند خون می‌شود. به این ترتیب مصرف مواد غذایی شیرین و حاوی قندهای ساده مثل شیرینی و شکلات در وعده سحری موجب می‌شود شخص زودتر گرسنه شود.

- توصیه می‌شود در وعده افطار و یا در فاصله افطار تا سحر، میوه‌هایی که حاوی مواد مغذی بسیار مفید برای سلامت بدن است، مصرف شود.

- از کربوهیدرات‌های پیچیده مثل غلات از جمله گندم، جو و حبوبات مانند عدس، لوبیا، نان‌های سبوس‌دار و غذاهای حاوی فیبر نظیر سبزی‌ها، حبوبات، غلات، میوه‌های با پوست به ویژه سیب، گلابی، آلو و میوه‌های خشک در بین وعده‌های غذایی بیشتر استفاده شود. این غذاها به آهستگی هضم و باعث می‌شود فرد روزه دار احساس گرسنگی کمتری داشته باشد.

- توصیه می‌شود برای تامین آب موردنیاز، پس از صرف افطار و تا قبل از خواب به تدریج انواع میوه، چای کمرنگ و سایر مایعات به ویژه آب برای جبران کم آبی بدن نوشیده شود.

نسیم بهادری، کارشناس تغذیه مرکز بهداشت شهدای انقلاب شیراز