ویژگی‌های نماینده اصلح در 6 آیه قرآن

حجت‌الاسلام مصطفی سلیمانیان، مدرس حوزه علمیه همدان در گفت‌وگو با ایکنا از همدان، با بررسی آیات قرآن کریم در زمینه انتخاب اصلح اظهار کرد: با تدبر در آیه ۱۲۸ سوره توبه که خداوند می‌فرمایند «لَقَدْ جاءَكُمْ رَسُولٌ مِنْ أَنْفُسِكُمْ عَزيزٌ عَلَيْهِ ما عَنِتُّمْ حَريصٌ عَلَيْكُمْ بِالْمُؤْمِنينَ رَؤُفٌ رَحيمٌ؛ به يقين، پيامبرى از ميان شما به‌ سوی‌تان آمد كه رنج‌هاى شما بر او سخت است و اصرار بر هدايت شما دارد و نسبت به مؤمنان، رئوف و مهربان است» شخصی که می‌خواهد نمایندگی مردم را بر عهده بگیرد، همان‌طور که در این آیه ویژگی‌هایی را برای پیامبر(ص) برشمرده است، باید از خود مردم و مردمی باشد و با مردم غریبه نباشد.

همچنین مشکلات مردم برای او سنگین باشد و نسبت به این مشکلات بی‌تفاوت نباشد. نسبت به کارهای مردم حریص باشد و تلاش ویژه و جهادی برای رفع مشکلات مردم به خرج دهد. البته نسبت به مؤمنان حالت رحمت و رئوف داشته باشد.

در آیه ۱۸ سوره کهف خداوند می‌فرماید: «وَتَحْسَبُهُمْ أَيْقَاظًا وَهُمْ رُقُودٌ ۚ وَنُقَلِّبُهُمْ ذَاتَ الْيَمِينِ وَذَاتَ الشِّمَالِ ۖ وَكَلْبُهُمْ بَاسِطٌ ذِرَاعَيْهِ بِالْوَصِيدِ ۚ لَوِ اطَّلَعْتَ عَلَيْهِمْ لَوَلَّيْتَ مِنْهُمْ فِرَارًا وَلَمُلِئْتَ مِنْهُمْ رُعْبًا؛ مى‌پنداشتى كه بيدارند حال آنكه در خواب بودند و ما آنان را به دست راست و دست چپ مى‌گردانيديم و سگشان بر درگاه غار دو دست خويش دراز كرده بود. اگر به سروقتشان مى‌رفتى گريزان بازمى‌گشتى و از آنها سخت مى‌ترسيدى»؛ براساس این آیه، ممکن است کسی جوان نباشد، اما جوانمردی لازم را برای سپردن مسئوليتی داشته باشد. در این آیه گرچه اصحاب کهف جوان نبودند، اما جوانمرد بودند.

بیشتر بخوانید:

• ویژگی‌های نماینده اصلح از دیدگاه قرآن
• گسترش روابط اقتصادی در گرو مشارکت حداکثری مردم در انتخابات
• اتفاقات مثبت در زندگی مردم از گذرگاه تصمیمات نمایندگان مجلس می‌گذرد
• رشد اجتماعی و تمدن بشری در سایه تضارب آراست
• این پُست وسیله آب و نان نیست

خداوند در آیه 51 سوره مؤمنون می‌فرماید: «يَا أَيُّهَا الرُّسُلُ كُلُوا مِنَ الطَّيِّبَاتِ وَاعْمَلُوا صَالِحًا ۖ إِنِّي بِمَا تَعْمَلُونَ علیم ای رسولان، از غذاهای پاکیزه (حلال) تناول کنید و به نیکوکاری و اعمال صالح پردازید که من به هر چه می‌کنید آگاهم»؛ بر این اساس شخص نماینده مردم باید اهل تشخیص حلال و حرام باشد. از اموال طیب و طاهر تناول کند و به دنبال خوردنی‌های مشکوک و غیر پاکیزه نباشد.

آیه ۵۱ سوره نور «إِنَّمَا كَانَ قَوْلَ الْمُؤْمِنِينَ إِذَا دُعُوا إِلَى اللَّهِ وَرَسُولِهِ لِيَحْكُمَ بَيْنَهُمْ أَنْ يَقُولُوا سَمِعْنَا وَأَطَعْنَا ۚ وَأُولَٰئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ؛ آن مؤمنانند که چون به سوی حکم خدا و رسولشان بخوانند تا (رسول به حکم خدا) میان آنها حکم کند (از دل و جان) خواهند گفت که شنیده و اطاعت می‌کنیم. و رستگاران عالم به حقیقت اینها هستند»؛ با تدبر در این آیه می‌فهمیم که مؤمنان هنگامی که دعوت می‌شوند چشم اطاعت نسبت به پیامبر(ص) دارند. بنابراین شخص نماینده نیز باید نسبت به جانشینان پیامبر و ائمه که مراجع تقلید و ولی فقیه هستند از منظر گفتاری و عملی مطیع آنها باشند و از دستورات و رهنمودهای آنان استفاده کنند.

سوره نساء آیه ۱۴۰ یکی دیگر از آیات مورد توجه در مبحث انتخابات است، «وَقَدْ نَزَّلَ عَلَيْكُمْ فِي الْكِتَابِ أَنْ إِذَا سَمِعْتُمْ آيَاتِ اللَّهِ يُكْفَرُ بِهَا وَيُسْتَهْزَأُ بِهَا فَلَا تَقْعُدُوا مَعَهُمْ حَتَّىٰ يَخُوضُوا فِي حَدِيثٍ غَيْرِهِ ۚ إِنَّكُمْ إِذًا مِثْلُهُمْ ۗ إِنَّ اللَّهَ جَامِعُ الْمُنَافِقِينَ وَالْكَافِرِينَ فِي جَهَنَّمَ جَمِيعًا و محققاً؛ خداوند در کتاب خود این حکم را بر شما فرستاد که چون آیات خدا را شنیدید که بدان کافر شوند و استهزا کنند پس با آن گروه (منافق) مجالست مکنید تا در حدیثی دیگر داخل شوند، که (اگر با آنان همنشین شوید) آن‌گاه شما هم مانند آنان هستید. و خدا منافقان را با کافران در جهنم جمع خواهد کرد»؛ بنابراین آیه پیامبر که نماینده مردم بوده نباید در جایی بنشیند که به آیات خداوند کفر می‌ورزند.

شخص نماینده نیز نباید در جایی بنشیند که قرآن، قانون اساسی، امام، انقلاب، ولایت فقیه و مقام رهبری را منکر باشند باید با کسانی نشست و برخاست داشته باشد و یا در جلساتی شرکت کند که نسبت به آیات الهی کفر و استهزاء نداشته باشند.

خداوند در آیه اول سوره انفال می‌فرماید: «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ يَسْأَلُونَكَ عَنِ الْأَنْفَالِ ۖ قُلِ الْأَنْفَالُ لِلَّهِ وَالرَّسُولِ ۖ فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَصْلِحُوا ذَاتَ بَيْنِكُمْ ۖ وَأَطِيعُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ» ای رسول ما امت از تو حکم انفال را سؤال کنند یعنی غنایمی که بدون جنگ از دشمنان به دست مسلمانان آید و زمین‌های خراب بی‌مالک، معادن، بیشه‌ها، فراز کوه‌ها، کف رودها، ارث کسی که وارث ندارد، قطایع ملوک، خلاصه ثروتی که بی‌رنج مردم حاصل شود جواب ده که انفال مخصوص خدا و رسول است که رسول و جانشینانش به هر کس و هر قدر صلاح دانند ببخشند پس شما مؤمنان باید از خدا بترسید و در رضایت و مسالمت و اتحاد بین خودتان بکوشید و خدا و رسول او را اطاعت کنید اگر اهل ایمانید.

با توجه به این آیه این انفال مالکیت شخصی ندارد، بنابراین یکی از فاکتورهای انتخاب شخص نماینده این است که خود نماینده و اطرافیانش باید تقوا داشته باشند و نسبت به خرج کردن این انفال حساس باشند. علاوه بر این باید شکاف‌های سیاسی و اجتماعی را اصلاح کنند و حالت برادری در بین مردم ایجاد کنند و نسبت به دستورات خداوند اطاعت داشته باشند.