همه کشور مخاطب جشنواره شعر فجر امسالند
دبیر علمی هجدهمین دوره جشنواره شعر فجر گفت: امسال ما برای جشنواره شعر فجر به گونه‌ای پیش رفتیم که در سراسر کشور همه شبکه‌های تلویزیونی درگیر این مراسم شدند.
به گزارش ایکنا، شامگاه سه‌شنبه ۱۰ بهمن نشست ادبی پلاک ۱۸ به مدیریت علیرضا قزوه و اجرای سیدمسعود علوی‌تبار به میزبانی گروه بین‌المللی هندیران برگزار شد.
در ابتدای این نشست علیرضا قزوه، دبیر علمی هجدهمین دوره جشنواره شعر فجر گفت: امسال هجدهمین دوره جشنواره شعر فجر را برگزار و تلاش می‌کنیم مخاطبان زیادی را درگیر جشنواره کنیم. شاید در سالهای گذشته تعداد مخاطبانی که درگیر جشنواره می‌شدند و شعر می‌خواندند به صد نفر هم نمی‌رسید و مخاطبانی که می‌آمدند و شعر گوش می‌دادند هم شاید تعداد معدودی حدود هزار، یا دو هزار نفر را شامل می‌شد. این برنامه‌ها انعکاس تلویزیونی و انعکاس مطبوعاتی خیلی بالایی هم نداشت. امسال ما برای جشنواره شعر فجر به گونه‌ای پیش رفتیم که در سراسر کشور همه شبکه‌های تلویزیونی درگیر این مراسم شدند.
وی افزود: ما سی‌و‌سه مرکز تلویزیونی در سی استان و سه شهر کشور داریم که امسال تمام این مراکز تلویزیونی در استودیوهای خودشان رقابت‌های شعر را بین شاعران برگزار می‌کنند. برنامه‌ها با شکل و فرم جدیدی در معرض نگاه مردم، هر استانی قرار خواهد گرفت. علاوه بر این برنامه‌های استانی، ویژه‌برنامه‌ای دیگر هم برای مدت تقریباً سی شب برای شبکه چهارم سیما تدارک دیده‌ایم. که در آنجا با رقابت بسیار سالمی بین ۶۴ نفر از جوانان و شاعران خوب کشورمان که در قالب هشت گروه هشت نفره هستند، مواجه هستیم. به برنده اول مبلغ ۲۰۰ میلیون، برنده دوم ۱۰۰ میلیون و به برنده سوم که توسط رأی مردم انتخاب می‌شود مبلغ ۵۰ میلیون اهدا می‌شود.
در ادامه جلسه، رضا اسماعیلی دبیر پیشین جشنواره بین‌المللی شعر فجر، دیگر سخنران این نشست بیان کرد: در هجدهمین جشنواره بین‌المللی شعر فجر که به دبیری علیرضا قزوه که از شاعران توانمند، خوشفکر و نامدار روزگار ماست برگزار می‌شود، شاهد اتفاقات خوبی خواهیم بود. در این دوره از جشنواره آثاری که در قالب «مجموعه شعر» برای نخستین بار در سال ۱۴۰۱ به زبان فارسی منتشرشده‌اند، توسط داوران مورد بررسی قرار گرفت. امسال نیز شاعران و پژوهشگران حوزه ادبیات در سه بخش: شعر بزرگ‌سال (شعر کلاسیک، نو و محاوره)، شعر کودک و نوجوان و «درباره شعر» به رقابت پرداختند. علاوه بر بخش‌های ثابت، به‌منظور تأثیرگذاری بیشتر، امسال پیشنهادهایی توسط دبیر و هیئت‌علمی جشنواره ارائه شد که بعضی از این پیشنهادها جامه عمل پوشید و در حال اجراست. از جمله تولید برنامه تلویزیونی «سرزمین شعر» که در شب‌های ماه مبارک رمضان از شبکه چهار سیمای جمهوری اسلامی پخش خواهد شد.
وی ادامه داد: از دیگر برنامه‌های جشنواره امسال، تجلیل از پیشکسوتان خواهد بود. انشاءالله در مراسم اختتامیه جشنواره شاهد تجلیل از استاد زکریا اخلاقی خواهیم بود. در طول برگزاری جشنواره نیز، اعضای هیئت علمی با همراهی معاون فرهنگی و مدیر عامل خانه کتاب و ادبیات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به دیدار استاد شیرینعلی گلمرادی رفتند که از پیران و پیشکسوتان شعر انقلاب است. در یک ارزیابی اجمالی از جشنواره شعر فجر باید گفت که این جشنواره نیز مانند سایر جشنواره‌هایی که در سالگرد پیروزی انقلاب با پیشانی‌نوشت «فجر» برگزار می‌شوند، موجودی در حال تکامل است. این جشنواره از آغاز تولد تا به امروز، همواره در مسیر زایندگی و بالندگی بیشتر حرکت کرده است. با عنایت به اشراف هیئت‌علمی جشنواره به فضای ادبی کشور و شناخت نقاط قوت و ضعف شعر امروز، هیئت‌علمی با سیاست‌گذاری‌های شایسته، در مسیر کاهش کاستی‌ها و تقویت برجستگی‌ها تلاش کرده است. برگزاری دوره‌های آموزشی «کلک خیال» برای شاعران جوان از برنامه‌های قابل‌ستایشی است که با هدف آسیب‌شناسی فضای ادبی جامعه صورت گرفته است. برگزاری جلسات نقد کتاب، برپایی دوره‌های آموزشی «کلک خیال» و تداوم فعالیت «پایگاه نقد» از مهم‌ترین برنامه‌هایی است که برای مقابله با فرسایش زبان پارسی و قدکشیدن شعر معاصر در دستور کار قرارگرفته است.
وی تصریح کرد: پرداختن به «نقد ادبی» و آسیب‌شناسی فضای ادبی جامعه از رسالت‌های ذاتی جشنواره‌های اصیل ادبی است. با سرمایه‌گذاری در حوزه‌های نقد و آموزش می‌توان بسیاری از تهدیدها را به فرصت تبدیل کرد. برگزاری دوره‌های آموزشی «کلک خیال» توسط دبیرخانه دائمی جشنواره شعر فجر، گامی بلند و قابل ستایش برای تحقق این مهم است که همچنان ادامه دارد. این دوره‌ها با دعوت از مدرسان برجسته کشوری در طول سال برگزار می‌شود. جان کلام آنکه، جشنواره بین‌المللی شعر فجر در طول سالهای برگزاری خود، در مجموع روند رو به رشدی داشته است. با یک مرور اجمالی بر اسامی دبیران و داوران جشنواره در این هجده دوره، به خوبی می‌توان دریافت که اکثر بزرگان و نام‌آوران شعر معاصر در دوره‌های مختلف جشنواره با عناوین دبیر علمی، داور و برگزیده حضور داشته‌اند.
اسماعیلی تاکید کرد: نقدی که بعضی از دوستان بر این جشنواره می گیرند، حذف «تک‌اثر» از چرخه داوری است. به نظر من محاسن داوری آثار در قالب کتاب از معایب آن بیشتر است زیرا در شیوه داوری به شکل تک اثر، معمولاً پیشکسوتان عرصه شعر در بخش رقابتی شرکت نمی‌کنند. ولی در این شیوه (داوری مجموعه اشعار)، فرصت رقابت برای همه شاعران فراهم می‌شود. در مجموع داوری آثار در قالب کتاب به عدالت نزدیک‌تر است.
نغمه مستشار نظامی از اعضای هیئت علمی هجدهمین جشنواره شعر فجر به عنوان سخنران دیگر این محفل اظهار کرد: هجده سالگی سن پختگی و بلوغ است و حالا که جشنواره بین‌المللی شعر فجر در آستانه هجدهمین سالگرد برگزاری قرار دارد، خوشبختانه شاهد پختگی و پیراستگی شعر و ادبیات و پیشرفت کمی و کیفی شعر پارسی در ایران و دیگر سرزمین‌های پارسی زبان هستیم، جشنواره شعر فجر نیز مانند دیگر جشنواره‌های ادبی دوران‌های فراز و فرودی را تجربه کرده است اما در سالهای اخیر شاهد بازگشت این جشنواره به اصل خویش هستیم، در چند سال اخیر برگزاری محافل ادبی جشنواره با موضوعات متنوع و در استان‌ها و شهرستان‌ها این جشنواره را به اصل عدالت فرهنگی نزدیک و نزدیک‌تر کرده است، وزارت ارشاد و موسسه خانه کتاب و ادبیات به عنوان متولیان برگزاری جشنواره اهتمام ویژه‌ای در زمینه برگزاری کارگاه آموزشی در حاشیه جشنواره داشته‌اند و امسال نیز با برگزاری کارگاه سه روزه کلک خیال میزبان شاعران سراسر کشور هستند. درضمن اعلام اسامی نامزدهای بخش‌های مختلف جشنواره در نشست خبری نشان از سطح بالای رقابت در همه ی بخش‌ها دارد.
در این برنامه شاعرانی همچون؛ علیرضا قزوه، رضا اسماعیلی، ایرج قنبری، سید مسعود علوی تبار، سید حکیم بینش، محمد علی یوسفی، علیرضا حکمتی،سید مهدی بنی هاشمی لنگرودی، محمد مهدی عبداللهی، نغمه مستشار نظامی، حمیده پارسافر،مهسا ایمانی، سارا عبداللهی‌فر، فاطمه ناظری، فرزانه قربانی، نیره جهانشاهی، فائزه زرافشان، صبا فیروزی،سارا رمضانی، زیبا جواهریان همدانی، نازنین فاطمه صادقی، و زهرا میریان کرمی حضور داشتند.
در انتها برخی از اشعار ارائه شده در این نشست را که با موضوع آزاد قرائت شد را با هم مرور می‌کنیم:
ایرج قنبری
بیا و با دل من بی‌بهانه حرف بزن
کنار من بنشین عاشقانه حرف بزن
دوباره مثل همان سالهای عشق و امید
به من نگاه کن و از زمانه حرف بزن
نگاه پنجره‌ها باز شد به باغ و نسیم
تو هم درخت جوان از جوانه حرف بزن
بیا پرنده ترینم بیا دلم تنگ است
برای من به زبان ترانه حرف بزن
تو خانه زاد بهاری بیا و روزی هم
از این قناری بی‌آشیانه حرف بزن
چه روز‌های قشنگی در انتظار من است
کنار من بنشین عاشقانه حرف بزن
حمیده پارسافر
یا بگذر از من، یا بمان امّا مصمم باش!
تردیدهایت استخوان سوز است، محکم باش!
حالا که دیدی زخم‌های بی شمارم را...
حالا که می‌دانی علاجم چیست، مرهم باش!
باشد! من آغاز جنون عشق، اما تو؛
پایان این کابوس بی‌پایان مبهم باش
انباشتم در سینه بغض سالیانم را
سنگ صبور لحظه‌هایم باش محرم باش!
ای سیب دور از دست‌های خواهش آلودم
یک عمر حوّایت شدم ، یک بار آدم باش!
سید حکیم بینش
شروع حرف‌های تازه‌مان برف
بگوید قصه‌ها شیرین بیان؛ برف
خدا را پاکبان کوچه ما
دلش می‌خواست از این آسمان نان
فائزه زرافشان
دل است و دریغا که سامان بگیرد
غم است و محال است پایان بگیرد
پریشان و گریان رسیدم که یک دم
سرم را ضریحت به دامان بگیرد
رسیدم که چشمان غم‌دیده‌ام را
تماشای این صحن و ایوان بگیرد
رسیدم که در بزم زائرترین‌ها
به آهی، دل مرده‌ام جان بگیرد
رسیده‌ست شاعر که دست تمنا
به دامان شاه خراسان بگیرد
خودت گفته بودی که حتی نمک را
گدا باید از دست سلطان بگیرد
به جز اشک، عاشق چه دارد بگوید؟
خوشا وقت دیدار، باران بگیرد
به غیر از غمت ، این غم پاک و روشن
بگو هر چه اندوه پایان بگیرد
سارا رمضانی
صد خاطره از نسیم و باران داری
از عاطفه‌ی شکوفه‌ها سرشاری
تو محرم رازهای هر گنجشکیم
ای کهنه درخت! مخزن‌الاسراری
مهسا ایمانی
اگر چه طی شده این راه با برادرها
چقدر دوخته شد چشم خیس بر درها
نشست خنده تو در سکوت روشن قاب
دچار بهت غریبی شدند باورها
و نام کوچک تو شد جهاد و قصه شدند
حماسه‌های عظیمت میان دفترها
هنوز خون تو از خاک تشنه می‌جوشد
چکیده جوهر عشق از رگ صنوبرها
چقدر فاصله افتاده بین ما و شما
چقدر خاطره جامانده بین سنگرها
غروب می‌شود و چشم‌های من ابریست
شکفته بغض ترک خورده کبوترها
صدای زنگ در و بغض قوری گل دار
و باز مانده به در چشم خیس مادرها
علیرضا حکمتی
ما از تبار لاله‌های شعله‌ور هستیم
وقت خطر باشد همه اهل خطر هستیم
ما سینه‌هامان گرچه انبوه غم است امّا
هنگام سختی‌ها برای هم سپر هستیم
کرمان، شبیه کربلا و روز عاشوراست
هر چند ما از داغ کرمان خون جگر هستیم
دشمن نمی‌داند اگر از ما کسی افتاد
پشت همیم و باز فکر یکدگر هستیم
دشمن نمی‌داند که ما نسل سلیمانیم
ما مو به مو درس شهادت را ز بر هستیم
اما به ما رهبر اگر فرمان دهد امروز
از هر زمانی محکم و آماده‌تر هستیم
سید مهدی بنی هاشمی لنگرودی
از خون تو از وجود تو می‌ترسد
از مجلس یادبود تو میترسند
سردار چه کرده‌ای تو با اینها که
از بود تو، از نبود تو میترسند ؟
فرزانه قربانی
به ظاهر جهان جای بی‌اعتباری شده
ولی خنده‌ات مرهم زخم کاری شده
من آن اشک دلتنگی زائری خسته‌ام
که در گوشه جمکران تو جاری شده
نسیم دل در به در تا رسیده به تو
کنارت نفس تازه کرده بهاری شده
کجا رودها همنشین نگاهت شدند؟
که دریا نمک‌گیر این همجواری شده
به جز حسن یوسف نروییده از دامنش
زمینی که با اشک تو آبیاری شده
در آغوش امنت به دنبال آرامش است
جهانی که سرشار از بی‌قراری شده
انتهای فیلم
انتهای پیام
