کتاب «من جانباز نیستم» هنجار گریزی زیبایی دارد

به گزارش ایکنا از همدان، مهدی شریفیان، عضو هیئت علمی دانشگاه بوعلی سینا همدان در برنامه فصل سخن با محوریت نقد کتاب «من جانباز نیستم»، که به همت معاونت فرهنگی جهاددانشگاهی همدان برگزار شد، اظهار کرد: همه نوشته‌های دفاع مقدس در یک سطح نیست، به‌طوری‌ که برخی نثر قوی دارد، برخی متوسط و تعدادی از آنها هم ضعیف هستند.

وی با بیان اینکه کتاب «من جانباز نیستم» شکل رمان و داستانی دارد، تصریح کرد: تنوعی که در زندگی این شهید بزرگوار بوده این کتاب را شبیه رمان کرده است و احساس نمی‌شود یک مصاحبه پیاده شده است. طنزی در نوشته‌های این کتاب وجود دارد که کمک می‌کند کتاب از حالت یکنواختی خارج شود، به‌طوری که در ابتدا تصور می‌شود مخاطب داستانی را می‌خواند، چراکه تعلیق و نثر زیبایی دارد، همچنین طنزی هم چاشنی این نوشته‌ها شده است.

این استاد زبان و ادبیات فارسی درباره طراحی این کتاب نیز بیان کرد: طراحی کتاب «من جانباز نیستم» ساده و زیباست، به‌ویژه اینکه به لحاظ ظاهری کاغذهای آن نوستالژی خاصی دارد و فرد را به آن دوران می‌برد. علائم نگارشی به خوبی و به جا استفاده شده است، رعایت این نکات باعث می‌شود خواننده در خوانش دچار اشکال نشود.

شریفیان اظهار کرد: نسل امروز قدری با این نوع کتاب‌ها کمتر اُنس پیدا کرده است و کمتر ارتباط برقرار می‌کنند و این شاید به دلیل درهم‎ریختگی در فضای خاطره‌نویسی دفاع مقدس است.

عضو هیئت علمی دانشگاه بوعلی سینا همدان با بیان اینکه خواننده با خواندن این کتاب حرارت جانباز پیرحیاتی را حس می‌کند، ادامه داد: شاید یکی از دلایلی که نسل امروز به این نوع کتاب‌ها ارتباط ندارند نبود فضای شهید و شهادت است، این در حالی است که در کشورهای غربی بهترین نقاط و پارک شهر به شهدا متعلق است.

وی با اشاره به اصطلاح ادبی پارادوکس بیان کرد: پارادوکس یعنی نویسنده یا شاعر دو گزینه‌ای که به لحاظ ذاتی باهم همخوانی ندارند را در کنار هم قرار دهد که در این کتاب نیز مرتب این پارادوکس را می‌بینیم و این مسئله کتاب «من جانباز نیستم» را جذاب کرده است و در تمام فصول کتاب نشان می‌دهد. همچنین کتاب هنجارگریزی زیبایی دارد، در زبان فارسی هنجارگریزی یعنی رابطه عادی یک مجموعه از کلمات را به‌ هم بزنید.

شریفیان یادآور شد: در تاریخ شفاهی توصیف فضای اقلیمی شهرها وجود ندارد، این در حالی است که در این کتاب تلاش شده فضای اقلیمی کردستان با وجود کوه‌ها و رودها نشان داده شود. رزمندگان ما با نگاه سورئالیستی وارد جنگ شدند نه یک نگاه رئالیستی. در نگاه سورئالیستی امدادهای غیبی، خواب دیدن، دیدن ائمه و همزادپنداری وجود دارد که کار نویسنده را سخت می‌کند تا چیزی را به خواننده انتقال دهد که ظرفیت مذهبی می‌خواهد.

وی با بیان اینکه تاریخ شفاهی اگر مستند باشد کاری راحت خواهد بود، گفت: نوشتن تاریخ شفاهی کاری سخت است، چراکه در کتاب باید با کلمات فضا را طراحی کرد که هنر نویسنده در آن جا بیشتر می‌شود.

شریفیان با انتقاد از پایین بودن کیفیت عکس‌های چاپ شده در این کتاب ادامه داد: عکس می‌تواند به دلنشین شدن نوشته کمک کند و در این کتاب عکس‌ها بی‌کیفیت چاپ شده که صدمه زده است.