4 مرحله دوره «اوّابین» تشریح شد
مجمع مدارس دانشجویی قرآن و عترت(ع) دانشگاه تهران اقدام به برگزاری دوره نظام آموزشی تدبر در قرآن با عنوان «اوّابین» کرده است که شامل چهار مرحله «تسبیح»، «حمد»، «تهلیل» و «تکبیر» است.
به گزارش خبرنگار ایکنا، نشست تبیین نظام آموزشی تدبر در قرآن ویژه اعضای مجمع مدارس دانشجویی قرآن و عترت(ع) دانشگاه تهران با عنوان «اوّابین» عصر روز گذشته سه‌شنبه، 4 مهرماه با سخنرانی احمدرضا اخوت؛ کارشناس قرآنی برگزار شد.
اخوت در ابتدای این نشست که به همت مدرسه سفیران قرآن برگزار شد، قرآن را دستورالعمل جامعی پیش روی زندگی هر انسانی برشمرد و گفت: نظام آموزشی که بر مبنای کلام وحی به انجام برسد، براساس برنامه‌ریزی منظمی که در پی خواهد داشت، سهولت در امور جاری زندگی را نیز به دنبال خود دارد.
وی ادامه داد: این نظام براساس سرفصل مطالب و موضوعاتش در اصل، تسهیل‌گری است که می‌تواند مسیر انسان طی یک دوره پنجاه یا شصت ساله برای رسیدن به اهداف متعالی در زندگی را کوتاه کند. این امر از جمله مهمترین محاسن این نظام آموزشی است که بحمدالله توفیق دست داد تا مجمع مدارس دانشجویی قرآن و عترت(ع) دانشگاه تهران، مجری آن طی دوره‌‌ای به نام «اوّابین» باشد.
این کارشناس قرآنی با اشاره به مباحث بی‌شماری که پیرامون قرآن و اشارات آن قابل طرح است، تصریح کرد: در مواجهه با قرآن ظاهراً و باطناً به یک فهم جامع از آن نیاز داریم. آنگاه متوجه خواهیم شد که حتی در مورد ظاهر قرآن و آنچه با عنوان واژگان و الفاظ مطرح است تا چه اندازه نیازمند تعمیق و گسترش مفاهیم موجود در آنها هستیم؛ به همین دلیل روش‌های فهم، روش‌های انتقال فهم و گسترش و پیاده‌سازی فهم قرآن حتی بر حَسَب ظاهر آیات از جمله مسائلی است که در این دوره به شکل تفصیلی به آن می‌پردازیم.
مدت زمان دوره «اوّابین»
اخوت بخش‌های دوره نظام آموزشی تدبر در قرآن را تشریح کرد و گفت: برای این دوره، ظرف زمانی 10 تا 12 ساله در نظر گرفته شده است و شامل چهار بخش است. البته این زمان با میانگین هفته‌ای 10 تا 15 ساعت محاسبه شده است، ولی با اختصاص ساعت بیشتر از سوی هر یک از شرکت‌کنندگان، طول این مدت، کوتاه می‌شود.
این کارشناس قرآنی تأکید کرد: از جمله ویژگی‌های این دوره، مراعات حال هر یک از شرکت‌کنندگان است و با توجه به این نکته که هرکس باید به امور جاری زندگیش رسیدگی کند، لذا میانگین هفته‌ای 10تا 15 ساعت، کاملاً کارشناسی و منطقی به نظر می‌رسد.
این مدرس قرآنی افزود: هر فردی با توجه به جایگاه و خاستگاه اجتماعی خود در شئون مختلف اجتماعی مشغول به کار است. ضرورت‌هایی برایش در اولویت است که در این دوره متناسب با هر کدام از آنها، دسته‌بندی‌های منحصر به آن صورت گرفته است. افراد در کنار گذراندن مباحث هر دوره متناسب با دسته‌بندی خود، که در مدارس مجمع به آن پرداخته می‌شود، همگرایی نیز با یکدیگر خواهند داشت و این امر به یک اجماع کلی یا اشتراک مباحث متشابه و بیان تفاوت هر یک از آنها منجر خواهد شد.
وی جمع‌گرایی و وحدت میان تخصص‌ها را از جمله خروجی‌های مهم این دوره خواند و گفت: مجمع حدود 16 مدرسه و 60 رشته را حول مباحث قرآنی و در دایره تخصص هر یک از اعضا دنبال می‌کند و بر این اساس و با وجود تفاوت‌های کارکردی که میانشان وجود دارد، اما به هر حال سرمنشأ همه آنها قرآن است.
دوره آموزشی «مُنیبین» چیست
اخوت دوره مکمل «اوّابین» را که مجمع در امتداد یا حتی به شکل موازی با آن برگزار می‌کند، «مُنیبین» خواند و گفت: این دو دوره مستقل از یکدیگر برگزار می‌شوند و ممکن است فردی تنها قائل به گذراندن دوره اوابین باشد، اما کار مطالعاتی، اختصاص به دور مُنیبین دارد و کسانی که می خواهند به تولید علم بپردازند و ثمره پرداختن به مباحث تئوریک در دوره اوابین را دیده و وجهه عملیاتی به آن ببخشند، دوره مُنیبین را نیز خواهند گذراند.
وی وقت اختصاص یافته برای گذراندن دوره مُنیبین را نیز به شکل میانگین هفته‌ای 5 تا 10 ساعت منظور کرد و گفت: براین اساس فردی که خواسته باشد هر دو دوره را بگذراند نیاز به صرف وقتی بین 15 تا 25 ساعت در هفته دارد. ممکن است فردی تمرکز و وقت بیشتری بر روی این ادوار داشته باشد که در این صورت زمان اتمام دوره کوتاهتر خواهد شد.
این کارشناس قرآنی مبنای گذراندن دوره اوّابین را مطالعه کتاب‌های اختصاصی تدوین شده برای آن دانست و گفت: همانطور که گفته شد این دوره در چهار بخش طراحی شده است که ما برگرفته از خودِ کلام وحی نام آنها را «تسبیح»، «حمد»، «تهلیل» و «تکبیر» گذاشته‌ایم که متناسب با هر یک، مجموعه کتاب‌هایی طراحی شده است که افراد شرکت‌کننده ملزم به مطالعه آنها هستند.
وی سیر مطالعاتی این دوره را مورد تأکید قرار داد و گفت: شاید برخی تصور کنند به صرف شرکت در برخی از جلسات اختصاص یافته به این دوره به شکلی سماعی بتوانند خود را در مسیری که طراحی شده است بهروز نگاه دارند و نیازی به مطالعه کتاب‌ها نیست در حالی که جلسات طراحی شده برای این دوره که اغلب به شکل کارگاهی است، تنها اشاراتی به محتوای کتاب داشته و برای رفع اشکال شرکت‌کنندگان است. هر کدام از شرکت‌کنندگان نیازمند مطالعه دقیق کتاب‌های تدوین یافته در هر سطح از این دوره هستند.
«تسبیح»؛ دستیابی به معرفت کلی نسبت به قرآن
وی در مورد مرحله «تسبیح» از دوره اوابین گفت: در دوره تسبیح سعی شده است تا روی فهم قرآن کار جدی صورت گیرد و فرد به یک معرفت کلی نسبت به قرآن، سوره‌ها و واژگان آن دست پیدا کند؛ پنج کتاب برای این دوره منظور شده که به ازای هر کتاب 16 جلسه کلاسی در نظر گرفته شده است.
اخوت اضافه کرد: در مرحله حمد به عنوان دومین مرحله دوره اوّابین در یک فضای تخصصی، مفاهمه فرد به شکل سوره به سوره اتفاق خواهد افتاد و فرد با گذراندن این دوره خواهد توانست اشتراکات و تمایزات سوره‌های قرآن با یکدیگر را متوجه شود؛ صفات خداوند را دریابد، در مورد ادبیات و نحو درست الفاظ قرآنی اشراف کامل پیدا کند و میان قرآن و عترت ارتباط معنایی ویژه‌ای برقرار نماید. پنج کتاب هم برای این دوره در نظر گرفته شده است که به ازای هر کتاب 18 تا 20 جلسه کلاسی منظور خواهد شد. بر این اساس یک دوره سه‌ساله را مرحله «حمد» به خود اختصاص می‌دهد که الگوبرداری از سوره‌ها در شیوه و سبک زندگی از جمله تأکیدات آنهاست.
وی به ویژگی مرحله «تهلیل» پرداخت و گفت: در این مرحله هر فرد تنها یک سوره از قرآن را انتخاب کرده و 10 کتاب آموخته خود در دو مرحله تسبیح و حمد را بر روی آن سوره پیاده کرده است؛ توقع می‌رود فرد با گذراندن این مرحله وقوف کاملی نسبت به واژگان قرآنی پیدا کرده و حتی قدرت قیاس میان سوره‌های قرآن با سوره‌ای را که آن را انتخاب کرده است از نظر آن که چه مواردی به عنوان وجوه اشتراکی در آنها استمرار دارد و چه مواردی خاص و ویژه همان سوره انتخابی است، پیدا کند.
«تهلیل» مرحله گسترش و انتقال فهم قرآن به جامعه است
وی 4 کتاب را ویژه مرحله «تهلیل» خواند و گفت: در دوره تهلیل، هر کسی یک سوره را انتخاب می‌کند و متخصص در آن دوره است و همه چیز که در 10 کتاب آموخته در آن سوره پیاده می‌کند. این کتاب‌ها می‌تواند بر گسترش فهم فرد نسبت به اشارات قرآنی به جهت انتقال آن به دیگران کمک کند ضمن آن که هر یک از چهار کتاب بدون در نظر گرفتن پیش‌نیاز و تقدم و تأخر به شکل مستقل نیز قابلیت خوانش دارد.
اخوت به مرحله آخر دوره اوابین با عنوان «تکبیر» اشاره کرد و گفت: همانطور که اشاره شد این مرحله نسبت به مراحل قبلی بیشتر عملیاتی است و فرد در آن به یک ساختار یا سازه‌ای که براساس فهم قرآن به آن رسیده است، فکر می‌کند و اتفاقی که وجوه ظاهری و بروز خارجی دارد، رقم می‌زند که البته می‌تواند متناسب با تخصصی که دارد و براساس آن در هر یک از مدارس مجمع عضو است آن را پیگیری نماید؛ به طور مثال اگر تخصصش معماری است در باب مسائل معماری مساجد یا آبادانی سازه و شهرسازی براساس مفاهیم قرآنی اقدام کند.
وی به ازای 4 کتاب مرحله «تهلیل» هر کدام 12 جلسه کلاسی را در نظر گرفت و گفت: سه کتاب هم برای دوره «تکبیر» در نظر گرفته شده که برای هر کدام از کتاب‌های این مرحله نیز 18 جلسه مد نظر است و همانطور که گفته شد فرد با گذراندن دوره اوابین می‌تواند از طی دوره منیبین صرف‌نظر کند هر چند که پیشنهاد می‌شود چون ثمره عملی اوابین در مُنیبین نمود پیدا می‌کند، گذراندن این دوره را نیز مد نظر داشته باشد و همانطور که اشاره شد با توجه به میزان پیشرفت دوره «اوابین» و به شرط عدم تداخل مباحث، این امر می‌تواند به شکل موازی هم پیش رود که البته توصیه ما گذراندن آنها در امتداد هم است.
اخوت در پایان گفت: براساس آئین‌نامه این نظام آموزشی تدبر در قرآن، با گذراندن پایان هر دوره آزمونی از افراد شرکت‌کننده گرفته خواهد شد، اما هیچ شرطی از جمله کسب امتیاز یا حد نصاب نمرات مبنای موفقیت فرد نیست و تلقی ما در برآورد کیفی مطالبی که فرد طی این چند سال آنها را آموزش می‌بیند فرایندی است که آن را گذرانده و رشد و تغییر و تحول در او مشهود است.
انتهای پیام
