نسبت‌یابی پوشش مناسب و خودبزرگواری

فاطمه امیدی، معاون پژوهش حوزه علمیه خواهران چهارمحال‌وبختیاری در گفت‌وگو با ایکنا از استان با بزرگداشت 21 تیرماه، سالروز قیام مردم مشهد علیه کشف حجاب و به خاک و خون کشیده شدن آنان در مسجد گوهرشاد از سوی دژخیمان رضاخان پهلوی که با عنوان «روز حجاب و عفاف» نامگذاری شده است در تشریح چرایی اهمیت حجاب و عفاف در جامعه، اظهار کرد: سلامت روانی از بزرگ‌ترین نعمت‌های الهی است که در تمام ابعاد زندگی نقشی مهم دارد و امروزه دستیابی به آرامش یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های افراد بوده که سلامت روان وابسته به آن است. 

وی ادامه داد: یکی از مؤلفه‌های مهم سلامت روان، عزت نفس است که ارتباط مستقیمی با مقوله آرامش دارد و عزت نفس و خودبزرگواری میزان ارزشی را شامل می‌شود که فرد برای خود قائل است. افرادی که عزت نفس بالایی دارند پایبند به ارزش‌ها و اصول اخلاقی بوده و مسئولیت‌پذیرند و می‌توانند با دیگران مرزهای مناسبی ایجاد کنند.  

این مدرس حوزه علمیه استان تأکید کرد: نتایج برخی مطالعات حاکی از آن است که برداشت فرد از خود بیشتر ناشی از تجربه‌های اجتماعی اوست و ابراز وجود به‌عنوان یکی از نیازهای مهم انسان در تعامل با اجتماع برآورده می‌شود، اگر برداشت فرد از خودش مبتنی بر وجود ارزشمندش باشد در اغلب موارد بی‌نیاز از توجه دیگران خواهد بود. اما گاه فشارهای روانی و اجتماعی برآورده نشده در انتخاب نوع پوشش و طرز برخورد و نیز سخنان فرد نمود پیدا می‌کند. 

امیدی آمار بالای عمل‌های جراحی زیبایی و مسابقه بین برخی بانوان برای زیباتر دیده شدن را نمونه‌ای از این نوع فشارهای اجتماعی خواند و افزود: امروزه بی‌حجابی اجباری افراد را در موضع انفعال قرار داده است؛ سلامت روان حکم می‌کند که فرد خودش را آن‌گونه که هست بپذیرد، در حالی‌که بی‌حجابی اجباری و آرایش‌های مفرط به برخی بانوان این‌طور القا می‌کند که اگر این‌گونه باشید محترم‌تر، جذاب‌تر و مورد پسندتر هستید.

این مشاور خانواده در استان تأکید کرد: بین عفت و خودکنترلی و عزت نفس رابطه مثبت وجود دارد، به این معنا که افراد خویشتن‌دار توانایی بالاتری برای مهار انگیزه‌ها، احساسات و رفتار خود دارند و در نتیجه موفق‌تر عمل کرده و این امر به موفقیت بیشتر و عزت نفس بالاتر آنان منجر می‌شود. 

ریشه و ثمره عفت چیست

امیدی ادامه داد: ریشه عفت صفت ارزشمند حیا است که در افراد حفظ حریم می‌کند و ثمره عفت قناعت یعنی بهره‌وری به اندازه نیاز است و با تنوع‌طلبی و زیاده‌خواهی مغایرت بسیاری دارد. امروزه بحث قناعت با توجه به نقش مهمش در بهداشت روانی افراد، مورد توجه روان‌شناسان قرار گرفته است.  

معاون پژوهش حوزه علمیه خواهران استان گفت: در حوزه عفاف سخن از اینکه دلت باید پاک باشد، سخن درستی است و اتفاقاً عفت و پاکدامنی در قرآن کریم به‌عنوان سرسلسله خوبی‌ها معرفی شده و پاکدامنی بسیار مهم‌تر از حجاب است اما پرسش اینجاست آیا برای پاک ماندن دل نیاز به محافظ نیست؟ البته که قیمت به مغز است نه به پوسته اما مگر نه این است که پوسته از مغز محافظت می‌کند.  

امیدی افزود: در ارتباطات میان‌فردی، بخش عمده‌ای از تبادل ارتباطات از طریق ارتباطات غیرکلامی انجام می‌شود، لذا قبل از هرگونه سخنی، ظاهر فرد و لباسی که بر تن دارد اطلاعات بسیاری را درباره سن، شخصیت، شغل و نیز پایگاه اقتصادی و اجتماعی وی در اختیار اطرافیان می‌گذارد. برخی مطالعات نشان داده که افراد بر پایه لباس‌هایی که می‌پوشند یکدیگر را قضاوت و داوری می‌کنند و همچنین درباره معانی نهفته در انواع لباس‌ها توافق بسیاری دارند. لذا انتخاب لباس مانند انتخاب واژه‌ها همراه فرد است و افراد ناگزیرند که مسئولیت هر دو را در عرصه عمومی بپذیرند. 

وی با اشاره به مضمون فراز «ذَٰلِكَ أَدْنَىٰ أَنْ يُعْرَفْنَ فَلَا يُؤْذَيْنَ» از آیه ۵۹ سوره مبارکه احزاب که تأییدکننده این موضوع است، تصريح کرد: یکی از فلسفه‌های پوشش و حجاب برای بانوان بر طبق این آیه شریفه، آن است که زنان به پاکدامنی شناخته شوند.

امیدی در پایان گفت: پژوهش‌ها نشان داده که یکی از جنبه‌های مهم حجاب تأثیر آن بر بهداشت روان و سلامت روانی است که هم از جنبه فردی و هم اجتماعی بسیار حائز اهمیت است. بر طبق مطالعاتی که در کشور انجام شده بین نوع تصور از خود و میزان رعایت پوشش ارتباط معناداری وجود دارد و مؤيد آن است که حجاب و پوشش مناسب در بالا بردن عزت نفس بانوان نقش دارد.