به گزارش ایکنا، ایران با تمدنی کهن همواره تاریخی پر فراز و نشیب داشته و قرن چهاردهم یکی از قرون پر مخاطره برای مردم ایران بوده است؛ از قحطیها و بیماریها تا توطئههای داخلی و خارجی و باز شدن استعمار و استثمار شرقی و غربی به کشور.
در سلسله گزارشهای ایکنا به اهم رویدادهای یک قرن اخیر پرداختهایم که در آخرین قسمت آن رویدادهای چهار دهه پایانی این قرن مرور شده است.
بیشتر بخوانید:
پایان شاهنشاهی و «آری» به جمهوری اسلامی
26 خرداد 1360، برخی از نمایندگان مخالف بنیصدر آییننامه رسیدگی به طرح عدم کفایت سیاسی رئیسجمهور را به مجلس تقدیم کردند. این آییننامه به امضای پانزده نفر از نمایندگان رسیده بود. دو فوریت این آییننامه به رأی گذاشته شد که از مجموع ۱۸۳ نفر، ۱۴۵ نفر به آن رأی موافق دادند و در نتیجه با تصویب آن، اصل طرح تقدیم مجلس شد.
سرانجام پس از آنکه نمایندگان نظرات خود را درباره کفایت یا عدم کفایت بنیصدر مطرح کردند آن طرح به رأی گذاشته شد و با کسب 177 رأی موافق، 12 رأی ممتنع و 1 رأی مخالف در 31 خرداد 1360 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید. پس از تصویب طرح عدم کفایت سیاسی بنیصدر در مجلس، امام خمینی نیز در تاریخ ۱ تیر ۱۳۶۰ بنیصدر را از ریاستجمهوری عزل کرد.
روز شنبه ششم تیر ماه ۱۳۶۰ انفجاری در مسجد ابوذر تهران به وقوع پیوست. این انفجار زمانی رخ داد که آیتالله خامنهای به عنوان سخنران به این مسجد دعوت شده بود و در حال سخنرانی بود. بمب که در یک ضبط صوت تعبیه شده بود، در کنار آیتالله خامنهای منفجر شد که بر اثر این انفجار جراحات شدیدی بر بدن آیت الله خامنه ای وارد شد.
7 تیر 1360 انفجار دیگری رخ داد. این بار انفجار بمب نیرومندی در دفتر حزب جمهوري اسلامي در تهران، آيتالله بهشتي و 72 تن از ياران امام خميني را به شهادت رساند. آیتالله بهشتی، رییس وقت دیوان عالی کشور و بیش از ۷۰ نفر از مقامات و چهرههای برجسته سیاسی از جمله چهار وزیر، چند معاون وزیر، ۲۷ نماینده مجلس و جمعی از اعضای حزب جمهوری اسلامی در جریان انفجار مقر اصلی این حزب به شهادت رسیدند.
پس از عزل سید ابوالحسن بنی صدر از ریاست جمهوری شورایی سه نفره متشکل از اکبر هاشمی رفسنجانی، سیدعبدالکریم موسوی اردبیلی و محمدعلی رجایی برای اداره کشور تشکیل شد این شورا با انتخاب و معرفی حجتالاسلام محمدرضا مهدوی کنی به عنوان کفیل ریاست جمهوری، زمینه برگزاری زودهنگام دومین انتخابات ریاست جمهوری را به وجود آوردند.
محمدعلی رجایی به عنوان نامزد دومین انتخابات ریاست جمهوری به رقابت با سیدعلی اکبر پرورش، عباس شیبانی و حبیب الله عسگراولادی پرداخت و با حمایت اکثریت قریب به اتفاق احزاب و تشکلهای سیاسی و اجتماعی موفق شد حدود ۹۰ درصد آرای شرکت کنندگان در این انتخابات را جلب کند.
انفجار تروریستی دیگری این بار ۸ شهریور ۱۳۶۰ ساعت ۳ عصر در خیابان پاستور، طی برگزاری جلسه شورای عالی امنیت ملی کشور با حضور رئیسجمهور و نخستوزیر وقت اتفاق افتاد. در این حادثه محمد علی رجایی، رئیسجمهور و محمدجواد باهنر، نخستوزیر به شهادت رسیدند.
مسئولیت محمدعلی رجایی به عنوان رییس جمهور ایران حدود ۲۷ روز بیشتر دوام نیافت. ۲ روز بعد از این اتفاق تلخ، مجلس با ۱۷۸ رأی موافق، ۱۰ رأی مخالف و ۸ رأی ممتنع، آیت الله مهدوی کنی را به ریاست دولت منصوب کرد. او به دستور امام خمینی مأمور شد تا ضمن تشکیل کابینه، هرچه زودتر مقدمات انتخابات سومین دوره ریاست جمهوری را فراهم آورد و به این ترتیب سومین دوره انتخابات ریاست جمهوری در ایران آغاز شد.
انتخابات ریاست جمهوری با حضور چهار کاندیدا در ۱۰ مهر ۱۳۶۰ خورشیدی برگزار شد. در این روز ۱۶ میلیون و ۲۹ هزار و ۲۹۴ تن در انتخابات شرکت کردند که سیدعلی خامنه ای با ۱۵ میلیون و ۲۴۵ هزار و ۸۴۵ رای به عنوان منتخب مردم بر کرسی ریاست جمهوری تکیه زد.
در این سال علاوه بر مقامات عالی رتبه کشور، شخصیتهای برجسته و مؤثر دیگری نیز ترور شدند و به شهادت رسیدند. علی قدوسی دادستان انقلاب ۱۴ شهریور ۱۳۶۰ بر اثر انفجار بمبی در دفتر دادستانی به شهادت رسید؛ سید اسدالله مدنی، نماینده امام خمینی در همدان و امام جمعه آن شهر در ۲۰ شهریور ۱۳۶۰ پس از اتمام مراسم نماز جمعه با ترور سازمان مجاهدین خلق، به شهادت رسید؛ سید عبدالکریم هاشمی نژاد، دبیر حزب جمهوری اسلامی در مشهد ۷ مهر ۱۳۶۰ در محل دفتر حزب جمهوری اسلامی مشهد طی یک عملیات انتحاری به شهادت رسید. سید عبدالحسین دستغیب شیرازی، امام جمعه شیراز در آذر ۱۳۶۰، پس از اقامه نماز جمعه در یک حمله تروریستی انتحاری توسط یکی از اعضای سازمان مجاهدین خلق به شهادت رسید.
سیدمحمدحسین طباطبایی مشهور به علامه طباطبایی مفسر، فیلسوف، اصولی، فقیه، عارف و اسلامشناس و نویسنده تفسیر المیزان و کتابهای فلسفی بدایة الحکمة، نهایة الحکمة و اصول فلسفه و روش رئالیسم یکشنبه، ۲۴ آبان سال ۱۳۶۰ دار فانی را وداع گفت.
آزادسازی خرمشهر از رخدادهای مهمِ تاریخ جنگ ایران و عراق که در آن، شهر خرمشهر پس از ۵۷۸ روز اشغال توسط ارتش بعث عراق بهدست نیروها و رزمندگان ایرانی آزاد شد. خرمشهر، از شهرهای خوزستان، اولین شهری بود که مورد تهاجم عراقیها قرار گرفت. این شهر، علیرغم ۳۴ روز مقاومت و تلاش رزمندگان و مردم، سرانجام در روز چهارم آبان سال ۱۳۵۹ش، به اشغال ارتش بعثی عراق درآمد.
در فاصله ماههای مهر تا دی ۱۳۵۹ش، پس از سقوط خرمشهر، نزدیک به سه ماه عملیاتهایی برای آزادسازی شهر از طرف ارتش، سپاه پاسداران و نیروهای مردمی انجام شد، اما نتیجه موفقیتآمیزی حاصل نشد. پس از ماهها تصرف و اشغال شهر، در نهایت در طی عملیات گستردهای با نام عملیات «بیت المقدس» که ۲۵ روز به طول انجامید و در چهار مرحله اجرا شد، شهر به محاصره کامل نیروهای ایرانی درآمد و پس از انهدام قوای عراقی و اسارت شماری از نیروهای آن، در ۳ خرداد سال ۱۳۶۱ خرمشهر بهطور کامل آزاد شد.
چهاردهم تیرماه 1361 شمسی، سه دیپلمات و خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران در بیروت، در چهل کیلومتری شمال این شهر در حالی که عازم محل کار خود در سفارت ایران بودند، توسط نیروهای حزب فالانژ لبنان ربوده شدند. در آن زمان، ارتش رژیم صهیونیستی به لبنان حمله کرده بود و حزب فالانژ، همکاری نزدیکی با این رژیم اشغالگر داشت. اگرچه ابتدا گفته میشد که سیدمحسن موسوی کاردار جمهوری اسلامی ایران در بیروت و همراهانش کشته شدهاند؛ اما شواهد و مدارک موجود، حاکی از آن است که آنها در اسارت رژیم صهیونیستی میباشند. با وجود اقدامات متعدد جمهوری اسلامی، برای آزادسازی دیپلماتها و اتباع خود از چنگال رژیم صهیونیستی، این رژیم هنوز تن به این کار نداده است. حاج احمد متوسلیان از فرماندهان سپاه نیز جزو دیپلماتها بوده است.
۷ تیر سال ۱۳۶۶ سردشت هدف بمباران شیمیایی دولت وقت عراق قرار گرفت و تعدادی از اهالی سردشت بر اثر بمباران شیمیایی شهید و شمار زیادی از شهروندان آن نیز بر اثر بمباران شیمیایی مجروح شدند.
نهم مرداد ۱۳۶۶، مصادف با ششم ذیالحجه ۱۴۰۷قمری، در جریان برگزاری مراسم برائت از مشرکان در ایام حج، پلیس عربستان به تظاهرکنندگان حمله کرد و بنابر گزارش رسانههای جمهوری اسلامی ایران، در مسیر حرکت راهپیمایان، از پشتبامها سنگ و آجر بهسمت حجاج پرتاب کردند و پس از آن، پلیس سعودی با گازهای سمی و اسلحه، حاجیان را مورد هدف قرار داد.
این رخداد، بزرگترین کشتار حجاج در مراسم حج در تاریخ معاصر دانسته شد و به جمعه خونین نیز معروف است. بر اساس بیانیه رسمی وزارت کشور سعودی، در این واقعه ۲۷۵ تن از حجاج ایرانی، ۸۵ عربستانی از جمله نیروی پلیس و ۴۵ تن از حجاج دیگر کشورها کشته و تعداد بسیاری نیز زخمی شدهاند. در این آمار از سوی جمهوری اسلامی ایران تشکیک شده و منابع ایرانی، از کشته شدن ۳۲۵ ایرانی (۲۰۳ زن و ۱۲۲ مرد) در واقعه مذکور خبر دادهاند.
دوازدهم تیر ۱۳۶۷ هواپیمای ایران ایر با شماره پرواز ۶۵۵ با و شناسه «IR 655» به همراه ۲۷۵ مسافر (با ملیتهای ایرانی، اماراتی، یوگسلاوی، پاکستانی، هندی و ایتالیایی) و ۱۶ خدمه پرواز که در مجموع بیش از ۲۹۰ نفر میشدند در ساعت ۱۰ صبح به مقصد دبی، امارات متحده عربی پرواز کرد. این هواپیما از تهران عازم دبی بود و در بندرعباس توقف داشت. اما این پرواز به دلیل اصابت دو موشک هدایت شونده ریم -۶۶ از ناو وینسنس آمریکا هرگز به مقصد نرسید و در خلیج فارس سقوط کرد. بیش از ۲۹۰ سرنشین این هواپیما، یعنی ۶۶ کودک، ۵۲ زن، ۱۷۲ مرد و ۳۶ نفر از اتباع یوگسلاوی سابق، هند، پاکستان، ایتالیا و امارات در این پرواز قربانی شدند.
قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت ۲۷ تیر ۱۳۶۶ برای پایان دادن به جنگ ایران و عراق صادر شد. این قطعنامه از نظر کمی و تعداد واژههای به کار گرفته شده مفصلترین و از نظر محتوا اساسیترین و از نظر ضمانت اجرایی قویترین قطعنامه شورای امنیت در مورد این جنگ بود. این قطعنامه بلافاصله از سوی عراق پذیرفته شد، ولی دو روز مانده به سالروز صدور آن در ۲۷ تیر ۱۳۶۷ از سوی ایران پذیرفته شد و امام خمینی در ۲۹ تیر ۱۳۶۷ پیامی درباره پذیرش قطعنامه منتشر کرد که به «نوشیدن جام زهر» معروف شد. پذیرش این قطعنامه هرچند به معنای پذیرش آتشبس از سوی ایران بود، ولی عراق به حملات خود ادامه داد و مجدداً داخل خاک ایران شد تا نقاط مهمی از جمله خرمشهر را به دست بیاورد و تا با وضع بهتری در مذاکرات حضور داشته باشد، اما موفقیتی بدست نیاورد و نهایتاً جنگ در ۲۹ مرداد ۱۳۶۷ پایان یافت.
سلمان رشدی، نویسنده تبعه انگلیس و هندیتبار که با نگارش کتاب «آیات شیطانی» مورد خشم و اعتراض مسلمانان قرار گرفت. وی در این رمان، شخصیت پیامبر خدا، صحابه و همسران وی را مورد اهانت قرار داد. حکم اعدام سلمان رشدی از سوی امام خمینی، 25 بهمن سال ۱۳۶۷ صادر شد. سلمان رشدی پس از انتشار کتاب «آیات شیطانی» و اعلام حکم ارتداد و اعدام وی از سوی امام خمینی، به زندگی مخفی در انگلیس پناه برد.
در ۱۱ دی ۱۳۶۷ آیت الله جوادی آملی، محمدجواد لاریجانی و مرضیه حدیدچی دباغ به نمایندگی از امام خمینی نامهای را خطاب به میخائیل گورباچف آخرین دبیرکل حزب کمونیست شوروی تسلیم کردند.
امام خمینی(ره) در این نامه تصریح کردند: جناب آقای گورباچف، برای همه روشن است که از این پس کمونیسم را باید در موزههای تاریخ سیاسی جهان جستجو کرد؛ چرا که مارکسیسم جوابگوی هیچ نیازی از نیازهای واقعی انسان نیست؛ چرا که مکتبی است مادی، و با مادیت نمیتوان بشریت را از بحران عدم اعتقاد به معنویت، که اساسیترین درد جامعه بشری در غرب و شرق است، به درآورد.
سیر بیماری امام خمینی(ره) از روز اول خرداد ماه سال 1368 به طور جدی آغاز شد و تیم پزشکان تصمیم به جراحی دستگاه گوارش ایشان گرفتند. پس از عمل جراحی، بیماری درمان نشد و سرانجام امام خمینی در ساعت 20/22 روز شنبه سیزدهم خرداد ماه سال 1368 به ملکوت اعلا پیوست.
با درگذشت امام خمینی در ۱۴ خرداد ۱۳۶۸ مجلس خبرگان رهبری عصر همان روز تشکیل جلسه داد. پس از بحث درباره شورایی یا فردی بودن رهبری و بعد از مطرح شدن نام آیتالله خامنهای، برخی از نمایندگان از نظر امام خمینی مبنی بر صلاحیت آیتالله خامنهای برای رهبری نظام خبر دادند. در پی آن رأی گیری به عمل آمد و اکثریت قاطع نمایندگان مجلس خبرگان آیتالله خامنهای را به رهبری نظام جمهوری اسلامی انتخاب کردند. پس از این انتخاب، مسئولان ارشد نظام جمهوری اسلامی، بیت امام خمینی(ره)، مراجع تقلید و علما، نخبگان، شخصیتهای حوزوی و دانشگاهی، خانوادههای شهدا و قشرهای مختلف مردم این انتخاب را تأیید و با رهبر جدید بیعت کردند.
پس از تصویب اولین قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۵۸، امام خمینی در سال ۱۳۶۸ در نامهای خطاب به سید علی خامنهای، رئیسجمهور وقت هیئتی به ریاست علی مشکینی را مأمور بازنگری و اصلاح قانون اساسی کردند. سه ماه بعد، پس از درگذشت امام خمینی، قانون اساسی بازنویسی شده در ۶ مرداد ۱۳۶۸ در همهپرسیای با اکثریت آراء ۹۷٫۳۸٪ مردم به تصویب رسید.
12 مرداد 1368 آغاز دوران ریاست جمهوری اکبر هاشمی رفسنجانی بود. هاشمی رفسنجانی از سال ۱۳۶۸ش تا ۱۳۷۶ دو دوره بهعنوان رئیسجمهور انتخاب شد. مهمترین دغدغههای این دولت، بازسازی کشور بعد از جنگ هشت ساله بود که ویرانههای زیادی را بر جای گذاشته بود. این دولت بعدها به دولت سازندگی مشهور شد.
زمینلرزه رودبار و منجیل در ساعت ۳۰ دقیقه بامداد در آغازین لحظات ورود به روز پنجشنبه، ۳۱ خرداد ماه ۱۳۶۹ در فاصله حدود ۱۶ کیلومتری رودبار و روستاهای تابعه در استان گیلان به وقوع پیوست و موجب خسارات جانی و مالی فراوان شد. در این زمین لرزه علاوه بر حدود ۳۷٬۰۰۰ نفر که جان خود را از دست دادند، بیش از ۲۰۰ هزار واحد مسکونی تخریب شده و خسارات عمدهای به تأسیسات و اماکن عمومی در استان گیلان که متأثر از این زمینلرزه بودند، وارد آمد و حدود ۵۰۰٬۰۰۰ تن نیز بیخانمان شدند.
۳۰ خرداد ۱۳۷۳ همزمان با ۱۰ محرم ۱۴۱۵، انفجار یک بمب در حرم امام رضا (ع) منجر به کشته شدن ۲۶ زائر شد و ۲۹۰ نفر زخمی شدند.
هفتمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در دوم خرداد ۱۳۷۶ برگزار شد و ۲۹ میلیون و ۷۶ هزار و ۷۰ تن در آن شرکت کردند. نتایج نهایی ساعت ۱۴ روز شنبه، سوم خرداد اعلام و حجتالاسلام والمسلمین سیدمحمد خاتمی با ۲۰ میلیون و ۷۸۰ هزار و ۱۷۸ رای به عنوان رییس جمهور انتخاب شد.
۱۷ مرداد ۱۳۷۷ به دنبال اشغال شهر مزارشریف توسط نیروهای طالبان چند تن از دیپلمات ها در کنسولگری ایران به شهادت رسیدند. در ابتدا شهادت هشت دیپلمات گزارش شد. مدتی بعد شهادت دو دیپلمات و یک خبرنگار دیگر نیز تأیید شد. ایران گروه طالبان را مسئول کشتار این دیپلماتها اعلام کرد، ولی این گروه در آن زمان مدعی شد که این کشتار توسط «نیروهای خودسر» انجام شده است.
امیر سپهبد علی صیاد شیرازی در بامداد ۲۱ فروردین ۱۳۷۸ به وسیله عوامل مسلح سازمان مجاهدین خلق در پوشش رفتگر، مقابل درب منزل مسکونیاش واقع در تهران ترور شد.
زمینلرزه ۱۳۸۲ بم زمینلرزهای بود با بزرگی ۶٫۶ ریشتر که در ساعت ۵:۲۶ بامداد روز جمعه ۵ دی ۱۳۸۲ به مدت ۱۲ ثانیه شهر بم و مناطق اطراف آن در شرق استان کرمان را لرزاند. زمینلرزه بم با حدود ۵۰ هزار کشته سومین زمینلرزه پرتلفات تاریخ ایران بود
نهمین دوره انتخابات ریاستجمهوری برای اولین بار در دو مرحله در تاریخ ۲۷ خرداد و ۳ تیر 1384 برگزار شد و در جریان این انتخابات، محمود احمدینژاد به عنوان ششمین رئیسجمهور ایران انتخاب شد. با تجمیع آرای ایرانیان داخل و خارج نتایج انتخابات دور اول ریاست جمهوری دوره نهم نشان داد که هاشمی رفسنجانی با ۲۱ درصد آرا نفر اول و احمدینژاد با ۱۹٫۵ درصد نفر دوم بود اما در مرحله دوم انتخابات، احمدینژاد موفق شد اکثریت آرا را به خود اختصاص دهد و به عنوان نهمین رئیسجمهور کشور برگزیده شود.
19 دی ماه 1384 يك فروند هواپيمای نظامی حامل فرمانده نيروی زمينی سپاه در حوالی اروميه، سقوط كرد و همه 12 سرنشين آن به شهادت رسيدند. اين هواپيما تهران را به مقصد اروميه ترك كرده بود كه حدوداً ساعت 9:30 دقيقه در حوالی شهر اروميه در روستای آيدملو از بخش بكشلوچای سقوط كرد. تمام 12 سرنشین آن از جمله سردار احمد کاظمی، فرمانده نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به شهادت رسیدند. ستاد كل نيروهای مسلح دليل سقوط اين هواپيما را نقص فنی در هر دو موتور آن عنوان كرد.
در فروردین ۱۳۸۵ محمود احمدینژاد رئیسجمهور وقت ایران، اعلام کرد که ایران موفق به غنیسازی اورانیوم به میزان ۳٫۵ درصد شدهاست.
توقف تمام فعالیتهای مرتبط با غنیسازی اورانیوم و پردازش مجدد مواد هستهای خواسته رسمی شورای امنیت سازمان ملل از ایران بود و تا 9 شهریور به ایران فرصت داده است که این خواسته را بپذیرد یا با احتمال تحریمهای دیپلماتیک، ارتباطی یا اقتصادی روبرو شود.
علی لاریجانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی وقت 31 مرداد 1385 در دیدار با سفیران و دیپلماتهای بریتانیا، فرانسه، آلمان، روسیه، چین و سوئیس (به عنوان حافظ منافع آمریکا) پاسخ تهران را به پیشنهاد 1+5 ارائه کرد و گفت: جمهوری اسلامی با وجود بدعهدی طرف مقابل، مسیر سازندهای را پیش روی گروه 1+5 قرار میدهد و آماده است از اول شهریور (فردا) مذاکرات را به طور جدی آغاز کند.
پنج کشور عضو دائمی شورای امنیت به همراه آلمان (گروه 1+5) به ایران پیشنهاد کرده بودند در ازای تعلیق فعالیتهای مرتبط با غنیسازی اورانیوم، امتیازات سیاسی و اقتصادی دریافت کند.
متن یا محتوای پاسخ ایران به این پیشنهاد هنوز رسماً منتشر نشده اما گفته میشود مقامات تهران درخواست تعلیق غنیسازی اورانیوم را رد کردهاند.
ماهوارۀ «امید» بامداد 14 بهمن ۱۳۸۷ و در سیامین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامیدر مدار فضا قرار گرفت.
ماهواره امید، نخستین ماهوارۀ ساخت کشور ایران است که تمام تجهیزاتش در سازمان فضایی ایران طراحی و تولید شدهاست. ساخت ماهواره تحقیقاتی «امید» از 15 اسفند ۱۳۸۴ آغاز شد و طی ۲ سال آماده انجام تستهای مشترک شد.
آیتالله العظمی محمدتقی بهجت فومنی ۲۷ اردیبهشت ۱۳۸۸ در قم درگذشت. وی از عرفای نامدار و از مراجع تقلید سرشناس بود. او از شاگردان محمدحسین غروی اصفهانی (مشهور به کمپانی) و سید علی قاضی بود و از جانب سید علی قاضی لقب فاضل گیلانی گرفته بود. وی در ۹۳ سالگی در قم درگذشت و پس از اقامه نماز توسط آیت الله جوادی آملی در حرم فاطمه معصومه به خاک سپرده شد.
12 خردادماه 1388 دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری برگزار شد و محمود احمدینژاد برای دومین بار انتخاب شد. اما رقبای انتخاباتی احمدینژاد، یعنی میرحسین موسوی و مهدی کروبی نتیجه انتخابات را نپذیرفتند.
اعتراضهای طرفداران این دو کاندیدا به درگیریها و خراب کاری در شهرهای مختلف تبدیل شد و عرصهای برای انتقامگیری از نظام جمهوری اسلامی توسط فتنهگران بود. تخریب اموال عمومی، درگیری مسلحانه و برهم زدن نظم عمومی و ... بخشی از اقدامات فتنهگران طی چند ماه بود. اعتراضهایی در شهرهای مختلف ادامه داشت تا اینکه بالاخره این اعتراضات در ۹ دی ۱۳۸۸ با راهپیمایی سراسری در شهرهای ایران به پایان رسید و حمایت از نظام جمهوری اسلامی و رهبری به پایان رسید. راهپیمایی 9 دی از جهت وسعت و مشارکت مردمی یکی از بینظیرترین راهپیماییهای دهه اخیر بود که نشان از حمایت تمام قد ملت ایران از نظام جمهوری اسلامی و رهبری انقلاب داشت. در حالی که فتنهگران تصور میکردند انقلاب و نظام اسلامی حامیان زیادی ندارد، اما با راهپیمایی 9 دی در شهرهای مختلف، پشتوانه استوار مردمی انقلاب نمایان شد.
عبدالمجید ریگی رهبر یکی از گروههای تروریستی که علیه نظام جمهوری اسلامی ایران فعالیت مسلحانه میکرد در اسفند ۱۳۸۸ توسط وزارت اطلاعات ایران دستگیر شد. مصطفی محمدنجار، وزیر کشور ایران خبر از دستگیری او در خارج از کشور و انتقال او به ایران را داد. همچنین حیدر مصلحی، وزیر اطلاعات اعلام نمود که ریگی توسط مأموران وزارت اطلاعات در خارج از کشور مدیریت شده و در داخل کشور دستگیر شده است.
اواخر سال 1388 مصادف با آغاز ترورهای سریالی در ایران بود. در این برهه ترور دانشمندان و فعالان حوزه هسته ای در برنامه ی دشمنان نظام جمهوری اسلامی قرار گرفته بود.
اولین فرد ترور شده مسعود علیمحمدی استاد فیزیک دانشگاه تهران بود. در ساعت ۷:۳۰ صبح ۲۲ دی ۱۳۸۸ بمبی به خودروی وی در حیاط منزلش متصل شده بود. علیمحمدی بعد از روشن کردن خودروی خود با انفجار بمب به شهادت رسید.
دانشمند بعدی، مجید شهریاری مدرس دانشگاه، فیزیکدان و دانشمند هستهای ایرانی بود، که 8 آذرماه ۱۳۸۹ ترور شد. به گفته شبکه انبیسی دو مقام رسمی عالیرتبه دولت باراک اوباما تأیید کردهاند که سازمان مجاهدین خلق ایران تحت حمایت اسرائیل این ترورها را انجام دادهاست و آمریکا از این ترورها آگاه بوده ولی دخالتی در آن نداشتهاست.
داریوش رضایینژاد نیز دانشجوی دکترای مهندسی برق دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی بود که ۱ مرداد ۱۳۹۰ و در سن ۳۵ سالگی به ضرب گلوله در مقابل منزلش و در برابر چشمان همسر و دختر خردسالش به شهادت رسید.
مصطفی احمدی روشن معاون بازرگانی سایت هستهای نطنز بود. او پس از خروج از منزل صبح روز ۲۱ دی ۱۳۹۰ توسط یک موتورسیکلت سوار با چسباندن یک بمب مغناطیسی C4 در خیابان گل نبی تهران (میدان کتابی) ترور شد. او دانشآموخته مقطع کارشناسی رشته مهندسی شیمی در سال ۱۳۸۱ از دانشگاه صنعتی شریف بود.
نخستین دوره «جشن جهانی نوروز» در روز ۷ فروردین ۱۳۸۹ در تهران برگزار شد. در این جشن، روسای جمهور ایران، افغانستان، تاجیکستان، ترکمنستان و عراق؛ وزیر امور خارجه جمهوری آذربایجان و معاون نخستوزیر ترکیه حضور داشتند. علاوه بر این سفیران کشورهای صاحب نوروز نیز در این همایش شرکت کردند.
سردار پاسدار حسن طهرانیمقدم، رییس سازمان جهاد خودکفایی سپاه بود که به عنوان یکی از پایهگذاران برنامه موشکی در سپاه پاسداران شناخته میشود و به «پدر موشکی ایران» معروف است. سردار طهرانیمقدم 21 آبان سال ۱۳۹۰ در پی حادثه انفجار زاغه مهمات واقع در پادگان مدرس به شهادت رسید.
شانزدهمین نشست جنبش غیرمتعهدها از ۵ تا ۱۰ شهریور ۱۳۹۱ در تهران برگزار شد. در این نشست بیش از ۱۰۰ کشور از ۱۲۰ کشور عضو در این نشست حضور داشتند. این نشست با حضور ۲۴ رئیسجمهور و ۸ نخستوزیر و ۳ پادشاه در بالاترین سطح، ۹ معاون رئیسجمهور و ۸۰ وزیر و ۲ رئیسمجلس و ۹ فرستاده ویژه برگزار شد. در افتتاحیه این نشست آیت الله العظمی خامنهای سخنرانی کردند.
یازدهمین دوره انتخابات ریاستجمهوری ایران در ۲۴ خرداد ۱۳۹۲ برگزار شد که طی آن حسن روحانی به عنوان هفتمین رئیسجمهور ایران برگزیده شد. بنابر اعلام نتایج رسمی انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۲، این دوره با مشارکت داخلی ۷۲٫۷٪ برگزار شد و حسن روحانی با ۵۰٫۷۱٪ کل آرا به عنوان رئیسجمهور منتخب برگزیده شد.
۱۵ خرداد 1392 گروهی تروریستی که خود را دولت اسلامی عراق و شام (داعش) می نامید، از طریق شمال عراق حملات خود را آغاز کرد؛ هدف آنها تصرف شهر بغداد و سرنگونی دولت بود. از ۲۳ خرداد مداخله نظامی بین المللی علیه داعش آغاز شد.
برجام یا توافق جامع و نهایی هستهای وین در راستای توافق بر سر برنامه هستهای ایران و به دنبال تفاهم هستهای لوزان، سهشنبه ۲۳ تیر ۱۳۹۴ در وین اتریش بین ایران، اتحادیه اروپا و گروه ۱+۵ (چین، فرانسه، روسیه، بریتانیا و ایالات متحده آمریکا به علاوه آلمان) بسته شد.
مذاکرات رسمی برای طرح جامع اقدام مشترک درباره برنامه هسته ای ایران با پذیرفتن توافق موقت ژنو بر روی برنامه هستهای ایران در نوامبر ۲۰۱۳ آغاز شد و به مدت ۲۰ ماه کشورها درگیر مذاکره بودند که در آوریل ۲۰۱۵ تفاهم هستهای لوزان شکل گرفت.
فاجعه منا، مرگبارترین حادثه در حج تمتع که ۲ مهر ۱۳۹۴ روی داد و به کشته و مفقود شدن بیش از هفت هزار تن از حاجیان انجامید. زائرانی از ۳۹ کشور جهان در این حادثه کشته، مفقود یا زخمی شدند. مقامات دولت عربستان پس از حدود سه هفته از حادثه، تعداد رسمی جانباختگان را ۷۴۷۷ نفر اعلام کردند.
بسته شدن گذرگاه شماره ۲۰۴ و ازدحام جمعیت، دلیل اصلی وقوع این حادثه اعلام شد. بر اساس آخرین آمار منتشر شده، شمار زائران کشته و زخمی جمهوری اسلامی ایران، از همه کشورهای دیگر بیشتر است.
در میان کشتهشدگان فاجعه منا، برخی از روحانیان و چهرههای شناختهشده سیاسی ایران و دیگر کشورها دیده میشود. غضنفر رکنآبادی، سفیر پیشین ایران در بیروت و همچنین ۵ تن از اعضای کاروان فعالان قرآنی، از جمله قاری بینالمللی محسن حاجیحسنی کارگر از این دست هستند.
19 دی 1395 هاشمی رفسنجانی درگذشت. وی در حال شنا در استخر متعلق به مجمع تشخیص مصلحت نظام بود که دچار عارضه قلبی شد. وی در ساعت ۱۸:۲۰ آن روز با علائم ایست قلبی و در شرایطی که علائم حیاتی نداشت، به بیمارستان شهدای تجریش منتقل شد. مراحل احیای قلبی برای وی انجام شد اما تلاش بیش از یک ساعته احیای وی ناموفق ماند و ساعت ۱۹:۳۰ دقیقه همان روز در ۸۲ سالگی درگذشت. پیکر وی پس از اقامه نماز توسط رهبر معظم انقلاب در دانشگاه تهران، از خیابان انقلاب تا حرم امام خمینی(ره) تشییع و در آنجا به خاک سپرده شد.
17 خرداد 1396 عوامل مسلح داعش به ساختمان مجلس شورای اسلامی و حرم حضرت امام خمینی(ره) وارد شدند که در پی این اتفاق ۲۲ نفر (۱۷ قربانی و ۵ مهاجم) کشته و دستکم ۵۲ نفر زخمی شدند.
در حدود ساعت ۱۰:۳۰ تیراندازی در در ورودی ساختمان مجلس شورای اسلامی آغاز شد و چهار نفر با تیراندازی یکی از مهاجمان زخمی شده و روی زمین افتادند. مهاجمان پس از مجروح کردن تعدادی از افراد به طبقه چهارم ساختمان دفاتر نمایندگان وارد شدند. نیروهای امنیتی نیز با محاصره آنها توانستند یکی پس از دیگری آنها را به هلاکت برسانند.
همزمان با این اتفاق، در ساعت ۱۰:۴۰ دو فرد مهاجم قصد ورود به صحن حرم حضرت امام خمینی(ره) و انجام عملیات انتحاری را داشتند که پس از درگیری با نیروهای امنیتی، یکی از این افراد مواد منفجره همراه خود را در مقابل دروازه شبستان منفجر کرد و فرد دوم در حال فرار توسط پلیس هدف گلوله قرار گرفته و کشته شد.
پس از حمله تروریستی داعش به تهران، نیروی هوافضای سپاه پاسداران در آخرین دقایق روز یکشنبه ۲۸ خرداد ۹۶ و همزمان با آخرین شب قدر ماه رمضان با نام عملیاتی «لیلةالقدر» با ۶ فروند موشک بالستیک میانبرد از پایگاههای موشکی نیروی هوافضای سپاه در استانهای کرمانشاه و کردستان مواضع داعش در منطقه دیرالزور سوریه را مورد اصابت قرار داد.
شنبه ۱۶ دی ۱۳۹۶ کشتی اموی سانچی متعلق به شرکت ملی نفتکش ایران که از عسلویه حرکت کرده بود و قرار بود جهت تحویل میعانات گازی عازم داسان کره جنوبی شود، در راه با یک کشتی فلهبر چینی با ۶۴ هزار تن بار غله به نام «کریستال» در سواحل چین برخورد کرد، محموله نفتکش سانچی نفت فوق سبک با درجه اشتعال بسیار پایین بود که این مسئله باعث آتشسوزی فوقسریع کشتی شد. بر اثر این برخورد، ۳۰ ایرانی و دو تبعه بنگلادشی ناپدید شدند که بعد از چند روز جستوجو جسد ۳ نفر از ایرانیان مفقود در این حادثه پیدا شد.
روز دوشنبه، ۱۱ اردیبهشت ۱۳۹۷ دونالد ترامپ رئیسجمهور در پیام توئیتری از اعلام تصمیم خود در مورد ماندن در برجام یا خروج از آن در ساعت ۲۲:۳۰ روز ۱۸ اردیبهشت به وقت تهران خبر داد. وی در ساعت مقرر رسماً خروج آمریکا از برجام را اعلام کرد و به تمامی شرکتها و تجار فرصت داد ظرف مدت ۱۸۰ روز از فعالیت در ایران خارج شوند. با دستور ترامپ تمامی تحریمها اعم از موشکی- هسته ای و… برگشت. ترامپ این توافق را یک توافق وحشتناک یک طرفه خواند که هرگز نباید امضا میشد.
در صبح روز شنبه ۳۱ شهریور ۱۳۹۷ در جریان مراسم رژه نظامی نیروهای مسلح به مناسبت آغاز هفته دفاع مقدس در اهواز افراد مسلح به سمت نظامیان و مردم عادی حمله کردند. این حمله حدود ساعت ۹ صبح حوالی پادگان لشکر ۹۲ زرهی اهواز رخ داد. مهاجمان مسلح که پیش از اجرای این مراسم در پشت محل برگزاری رژه کمین کرده و منتظر بودند، نیم ساعت پس از آغاز مراسم، مسیر رژه یگانهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و ارتش جمهوری اسلامی ایران را به رگبار گلوله بستند. بر اساس گزارشهای اولیه در این حادثه ۲۵ نفر از غیرنظامیان و نیروهای نظامی کشته و ۶۰ نفر نیز زخمی شدند. در بین کشتهشدگان یک کودک چهار ساله نیز حضور داشت.
مایک پمپئو، وزیر امور خارجه ایالات متحده، در تاریخ ۸ سپتامبر ۲۰۱۹ اعلام کرد که از این پس سپاه پاسداران جمهوری اسلامی ایران در فهرست گروههای تروریستی قرار میگیرد. به گفته وی این تصمیمگیری در تاریخ ۱۵ آوریل ۲۰۱۹ مصادف با ۲۶ فروردین ۱۳۹۸ اجرایی میشود
ساعت ۱ بامداد جمعه 13دی 1398، در حمله هوایی آمریکا به دو خودرو در نزدیک فرودگاه بینالمللی بغداد، قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس و ۸ نفر از همراهان آنان به شهادت رسیدند. در نخستین ساعات بامدادی گفته شد یک راکت به منطقه باربری فرودگاه بغداد اصابت کرده و دو خودرو آسیب دیده و چند نفر زخمی شدند. ساعاتی پس از آن گروه حشد الشعبی از شهادت یک مقام ارشد خود به همراه دو میهمان مهم خبر دادند. دقایقی بعد تلویزیون دولتی عراق اعلام کرد که یکی از کشتهشدگان این حمله هوایی قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران بوده است.
این اقدام تروریستی عملیاتی بود به نام «آذرخش کبود» که از سوی دولت آمریکا طراحی و از سوی ترامپ هدایت می شد.
در ۱۸ دی ۱۳۹۸ طی عملیاتی، نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با پرتاب شماری موشکهای بالستیک از کرمانشاه، پایگاه عینالاسد در استان الانبار عراق و پایگاهی در اربیل را که محل استقرار نیروهای آمریکایی بودند، هدف قرار داد. جمهوری اسلامی ایران این حمله موشکی را پاسخ به حمله آمریکا به فرودگاه بغداد دانست که منجر به ترور قاسم سلیمانی و همراهانش شد. این عملیات در ساعت ۱:۲۰ بامداد یعنی همان ساعت هدف قرار گرفتن خودروی قاسم سلیمانی و چند ساعت پیش از دفن او انجام شد.
همه گیری کرونا در ایران بهصورت رسمی در ۳۰ بهمن ۱۳۹۸ تأیید شد. هرچند به گفته برخی متخصصان از دی ماه بیمارانی با علائم کروناویروس به مراکز درمانی مراجعه کردهاند که به علت نو پدید بودن بیماری مورد شناسایی قرار نگرفتهاند و به گفته معاون وزیر، چون در مقطع اوج همهگیری بیماری آنفلوانزای H1N1 بود، نظام سلامت به اشتباه آن را آنفلوانزا تشخیص داده و دیر متوجه ورود بیماری میشود.
پنجشنبه ۱۲ تیر ۱۳۹۹ در تأسیسات هستهای نطنز انفجار و آتشسوزی رخ داد. بر اساس ارزیابی اولیه کارشناسان که با تطبیق عکسهای منتشرشده توسط سازمان انرژی اتمی ایران و تصاویر ماهوارهای گوگل انجام شده، محل حادثه مرکز مونتاژ سانتریفوژ ایران بودهاست. برخی رسانههای نزدیک به شورای عالی امنیت ملی ایران، از حادثه نطنز به عنوان حمله نام برده و نوشتهاند: شواهدی درباره «عمدی بودن» آن وجود دارد ولی «حمله هوایی به این مرکز تقریباً غیرممکن است».
در سال 1400 نیز حادثه دیگری در نطنز رخ داد. در ۲۱ فروردین ۱۴۰۰ در پایگاه غنیسازی اورانیوم نطنز رخ داد که بخشی از آن در عمق زمین واقعشده و یکی از چندین تأسیسات هستهای ایران است که تحت نظارت بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی قرار دارد. یک روز پس از اعلام راهاندازی دوباره «مرکز مونتاژ سانتریفیوژهای پیشرفته» نطنز، دولت ایران تأیید کرد که «حادثهای در بخشی از شبکه توزیع برق تأسیسات غنیسازی نطنز» رخ دادهاست. برخی منابع مدعی شدهاند که این حادثه در اثر حمله سایبری رخ داده و احتمالاً اسرائیل در آن نقش داشتهاست. شبکه دولتی رژیم صهیونیستی خبر داد که حادثه در تأسیسات اتمی نطنز، کار اسرائیل و نتیجهٔ «حملهٔ سایبری این کشور به ایران» بودهاست.
28 خردادماه 1400 حجتالاسلام والمسلمین سیدابراهیم رییسی در انتخابات ریاست جمهوری پیروز شد. در پایان این انتخابات که با مشارکت ۴۸ درصدی مردم برگزار شد، سید ابراهیم رئیسی با کسب بیش از ۱۸ میلیون رای (۶۲.۱۷ درصد آراء) توانست به ریاست دولت سیزدهم برسد.
در سال 1400 مذاکرات برجام که به دلیل تغییر دولت متوقف شده بود، دوباره از سر گرفته شد. مذاکرات در حالی پیش می رفت که طرف های مذاکره به نتایج آن خوش بین هستند.
با پایان سال 1400، قرن چهاردهم نیز پس از گذشتن از 100 ایستگاه و گذر از صدها رویداد و به جا گذاشتن خاطرات تلخ و شیرین، به پایان راه رسید.
انتهای پیام