از انکار حضور القاعده در افغانستان تا کاهش محبوبیت بایدن پس از عقب‌نشینی

به گزارش ایکنا، در ادامه تحولات افغانستان پس از فروپاشی دولت اشرف غنی و تسلط طالبان بر بیشتر افغانستان، همچنان هجوم افغان‌ها به فرودگاه کابل برای فرار از این کشور ادامه دارد. ارتش آلمان اعلام کرد ساعاتی پیش یک درگیری شدید در فرودگاه کابل رخ داده است.

 بوندس‌وهر یا ارتش آلمان در حساب توییتری خود اعلام کرد: نیروهای امنیتی افغان در یکی از گیت‌های ورودی فرودگاه کابل با عناصر مسلح ناشناس درگیر شده‌اند که در نتیجه رد و بدل شدن آتش میان دو طرف، یک نیروی امنیتی افغان کشته شده است. سه نیروی افغان نیز در این درگیری زخمی شده‌اند. این گزارش حاکی از آن است که در درگیری فوق نیروهای آلمانی و آمریکایی هم حضور داشته‌اند.

هرج و مرج در اطراف فرودگاه بین‌المللی کابل و افزایش تعداد کشته‌شدگان در آنجا، ماحصل تلاش غیرنظامیان برای خروج از افغانستان در بحبوحه تسلط طالبان بر این کشور است. وضعیت میدانی با توجه به تهدیدات امنیتی همچنان چالش‌برانگیز است و خانواده‌ها در داخل فرودگاه مشکلات فراوانی دارند.

فرودگاه کابل به نقطه کانونی فرار هزاران فرد از ترس طالبانی تبدیل شده است که یکشنبه گذشته بعد از پیشروی‌هایی برق‌آسا و حیرت‌آور در این کشور توانست کابل را به تصرف خود درآورده و تیر آخر را به حکومت اشرف غنی بزند.

در کابل، مردم همچنان منتظر هستند تا آمریکا به وعده انتقال آنها عمل کند. جو بایدن به تخلیه تمام آمریکایی‌ها و افغان‌های حامی آنها وعده داده است، اما در حال حاضر تنها ۲۵۰۰ آمریکایی موفق به ترک افغانستان شده‌اند.

درخواست بوریس جانسون از جو بایدن

انتظار می‌رود، بوریس جانسون، نخست‌وزیر بریتانیا از آمریکا بخواهد که خروج باقی مانده نیروهای خود از افغانستان را به تعویق بیندازد تا افراد بیشتری بتوانند از کابل خارج شوند. این خبر پس از آن اعلام می‌شود که جو بایدن، رئیس‌جمهور‌ آمریکا در سخنانی در کاخ سفید گفت که در نظر دارد تا خروج سربازان آمریکایی از افغانستان را به تأخیر بیندازد.

بوریس جانسون این درخواست را روز سه‌شنبه در نشست اضطراری رهبران کشورهای گروه هفت مطرح خواهد. نخست‌وزیر بریتانیا پیش از این اعلام کرده بود که سران کشورهای گروه هفت فردا، ۲۴ آگوست در جلسه‌ای اضطراری درباره وضعیت افغانستان و خروج شهروندان و کارکنان افغان کشورهای خارجی گفت‌وگو می‌کنند.

علاوه بر بریتانیا که رهبری دوره‌ای گروه هفت را بر عهده دارد، آمریکا، فرانسه، ایتالیا، آلمان، ژاپن و کانادا هم در این گروه حضور دارند.

پس از تسلط طالبان بر افغانستان هزاران نفر در خارج از فرودگاه کابل جمع شده‌اند تا این کشور را ترک کنند. ممکن است بایدن مهلت ۳۱ آگوست برای خروج همه نیروهای آمریکایی از افغانستان را تمدید کند تا همه پناهجویان افغان پس از بررسی‌های قانونی و امنیتی در پایگاه‌های آمریکا، به ایالات متحده آورده شوند. 

بایدن گفت: مقامات نظامی در حال بحث هستند تا در مورد احتمال تمدید پروازها برای تخلیه کابل به نتیجه برسند. وی افزود که نیروهای آمریکایی محیط اطراف فرودگاه کابل را گسترش داده‌اند تا به روند تخلیه کمک کنند. او گفت که تقریباً ۲۸ هزار نفر توسط ایالات متحده در مدت بیش از یک هفته از آنجا خارج شده‌اند.

در حالی که مقامات دولتی بریتانیا می‌گویند تاریخ مشخصی برای خروج بریتانیا وجود ندارد بیم آن می‌رود که بدون حضور نیروهای آمریکایی در محل، نیروهای ائتلاف برای برقراری امنیت فرودگاه با مشکل مواجه شوند. بریتانیا بیش از هزار نیروها مسلح در کابل مستقر کرده است.

دفاع بایدن از تصمیم خروج از افغانستان

جو بایدن در روزهای گذشته با دفاع از عملکرد خود گفته است که بحران جاری به اعتبار آمریکا در بین متحدان این کشور خدشه‌ای وارد نکرده است.

اما تونی بلر، نخست وزیر سابق بریتانیا در نخستین اظهاراتش پس از تسلط طالبان بر افغانستان خروج نیروهای آمریکایی را محکوم کرده است و آن را غم‌انگیز، خطرناک و غیر ضروری خوانده است.

پیشروی سریع طالبان و تسلط غافلگیرکننده آنها بر کابل، وضعیت خروج شهروندان کشورهای دیگر به ویژه آمریکا و بریتانیا را با مشکل جدی و بی‌برنامگی و هرج و مرج روبرو کرده است.

فرودگاه حامد کرزی کابل که مردم افغانستان برای خروج از کشور با هواپیماهای غربی به آن هجوم آورده‌اند، در یک هفته گذشته شاهد صحنه‌های تکان‌دهنده‌ای بود.

رد پیشنهاد غرب از سوی پوتین

در ادامه این تحولات ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، طرح کشورهای غربی را برای انتقال پناهجویان افغانستان به کشورهای نزدیک و همسایه روسیه را رد کرده و گفته روسیه نمی‌خواهد که در مرزهایش شبه‌نظامیان در قالب پناهجو ظاهر شوند.

بر اساس این طرح پناهجویان افغان به کشورهای آسیای مرکزی منتقل می‌شوند تا روند رسیدگی به درخواست ویزای آنها برای ورود به آمریکا و اروپا طی شود.

روسیه: در حذف نام طالبان از فهرست تروریستی عجله نداریم

 از سوی دیگر اولگ سیرومولوتف، معاون وزیر امور خارجه روسیه گفت: روسیه هرگز در حذف نام طالبان از لیست تروریسم شتاب نخواهد کرد و مقامات جدید افغان را تا زمانی که اقدامات عملی آنها را نبیند، هرگز به رسمیت نخواهد شناخت.

 سیرومولوتوف افزود: قصد نداریم در حذف نام جنبش طالبان از لیست تروریسم و همچنین به رسمیت شناختن مقامات جدید افغان عجله کنیم.

وی افزود: براقدامات عملی مقامات جدید افغان و قطعنامه های مرتبط صادره از شورای امنیت سازمان ملل متحد تمرکز خواهیم کرد.

تظاهرات حمایت از مردم افغانستان در پاریس 

یک هفته پس از تصرف کابل به دست طالبان، صدها نفر در پاریس در حمایت از مردم افغانستان و به خصوص پناهجویان افغان به خیابان ها آمدند.

در پی به قدرت رسیدن طالبان، صدها نفر عمدتا از افغان ها در میدان جمهوری پاریس در حمایت از مردم افغانستان تظاهرات کرده و خواستار نجات و تخلیه فوری خانواده‌های خود و همچنین حمایت از پناهجویان افغان شدند.

 تظاهرات‌کنندگان پلاکاردها و پرچم‌هایی در دست داشتند که روی آنها جملاتی همچون «تخلیه فوری افغان‌ها»، «خانواده‌های ما را نجات دهید» «زندگی افغان‌ها اهمیت دارد» نوشته شده بود.

رئیس انجمن کودکان افغان به خبرگزاری فرانسه گفت: فاجعه انسانی در راه است، باید جلوی این فاجعه را گرفت و کوریدورهای بشردوستانه برای افرادی که خواهان خروج از این کشور هستند، گشود.

کاهش محبوبیت جو بایدن

نتایج یک نظرسنجی انجام شده از سوی ان.بی.سی نیوز نشان داده که میزان محبوبیت جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا که بعد از مدیریت خروج نظامی آمریکا از افغانستان از سوی دولت او  به روند افولی خود ادامه داده است.

 این نظرسنجی جدید نشان داده ۴۹ درصد آمریکایی‌های شرکت کننده در آن گفتند عملکرد جو بایدن که با انتقادهای قانونگذاران کشورش از بابت مساله خروج از افغانستان مواجه است تأیید می‌کنند. همچنین ۴۹ درصد نیز گفتند که با عملکرد او مخالفند.

این نتایج نشان می‌دهند که بایدن برای نخستین بار در نظرسنجی‌ها از زمان رسیدن به ریاست جمهوری تا کنون میزان محبوبیت کمتر از ۵۰ درصد را کسب کرده است.

در نظرسنجی انجام شده از سوی این رسانه خبری در ماه آوریل ۵۳ درصد عملکرد بایدن در ریاست جمهوری را تأیید کرده بودند. در این نظرسنجی گذشته همچنین میزان مخالفت با بایدن نیز خیلی کمتر و معادل ۳۹ درصد بود. 

همچنین نظرسنجی در میان یک گروه کوچکتر افراد ثبت شده به عنوان رأی دهنده نشان داد که محبوبیت جو بایدن بر اساس این نظرسنجی جدید ۵۰ درصد است که یک درصد نسبت به نظرسنجی ماه آوریل افول یافته است.

در نظرسنجی اخیر همچنین ۴۸ درصد از افراد ثبت شده به عنوان رای دهنده گفتند با کلیت عملکرد بایدن در ریاست جمهوری مخالفند در حالی که این درصد در نظرسنجی ماه آوریل در میان این گروه ۴۳ درصد بود.

ان بی سی نیوز متذکر می‌شود که با این حال محبوبیت بایدن همچنان بالاتر از نرخ‌های محبوبیتی است که دونالد ترامپ، رئیس جمهور سابق در نظرسنجی‌های گذشته این شرکت کسب کرده بود.

بر اساس اعلام این رسانه خبری، بایدن شاهد افول بیشتری از حمایت از او در میان مستقل‌ها، سفیدپوست‌های آمریکا و ساکنان مناطق روستایی بوده است.

درخصوص مسئله خروج از افغانستان، اکثریت پاسخگویان معادل ۶۰ درصد گفتند، با مدیریت بایدن در قبال این وضعیت مخالفند در حالی که ۲۵ درصد عمکرد او را در این زمینه تأیید کردند.

اعزام نیروهای طالبان برای تسلط بر پنجشیر

طالبان از اعزام صدها تن از نیروهایش برای تسلط بر ولایت پنجشیر خبر داد. طالبان در توییتی اعلام کرد که صدها تن از نیروهایش در حال حرکت به سمت ولایت پنجشیر هستند. طالبان دلیل این اقدام را تسلط بر این ولایت پس از مخالفت مقامات داخلی آن با تحویل مسالمت‌آمیز آن به طالبان اعلام کرد.

در همین حال، محمد نعیم، سخنگوی دفتر سیاسی طالبان در سخنانی درباره آمادگی این جنبش برای حمله به پنجشیر گفت: هدف ما اتحاد کشور است، سیستم‌های مختلف نمی‌تواند وجود داشته باشد، اما برخی می‌خواهند مشکل ایجاد کنند.

وی افزود: اگر مشکلات را نتوان از طریق تفاهم حل و فصل کرد؛ آخرین راه حل داغ گذاشتن خواهد بود.

این اظهارات پس از آن مطرح شد که احمد مسعود، فرزند رهبر فقید افغانستان احمد شاه مسعود به طالبان نسبت به ورود به ولایت پنجشیر هشدار داد و گفت از حمایت نیروهای دولت سابق و اهالی پنجشیر برخوردار است.

انکار حضور القاعده در افغانستان از سوی طالبان

سخنگوی دفتر سیاسی طالبان اعلام کرد که گروه تروریستی القاعده در افغانستان حضور ندارد و این جنبش هیچ ارتباطی با آن ندارد. محمد نعیم، سخنگوی دفتر سیاسی طالبان در اظهارات تلویزیونی گفت: القاعده در افغانستان نیست و ما هیچ رابطه‌ای با آنها نداریم.

نعیم اظهار داشت که توافقنامه صلح بین طالبان و ایالات متحده، که یکی از نتایج مذاکرات در دوحه، پایتخت قطر بود، مقرر داشت که هیچ حزب افراطی اجازه استفاده از خاک افغانستان را نخواهد داشت.

سخنگوی دفتر سیاسی طالبان تأکید کرد: ما به هیچ فرد یا گروهی اجازه ورود به خاک ما برای انجام فعالیت‌های نظامی را نمی‌دهیم.

احتمال تمدید مهلت خروج آمریکایی‌ها از افغانستان

رئیس جمهور آمریکا ابراز امیدواری کرد که واشنگتن وادار به تمدید مهلت خروج نیروهای این کشور از افغانستان که ۳۱ اوت به پایان می‌رسد، نشود.  جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا با بیان این مطلب گفت که اولویت کشورش خارج کردن نظامیان آمریکایی در اسرع وقت از افغانستان است.

وی در پاسخ به این سؤال که با توجه به نزدیک شدن مهلت پایان حضور نظامی آمریکا در افغانستان، آیا احتمال تمدید این ضرب الاجل وجود دارد یا خیر، گفت: امیدواریم که تمدید نکنیم اما در حال بحث در این مورد با تیم امنیتی خود هستیم.

وی افزود: ما در حال تلاش برای خروج متحدان افغان خود که در کنار ما ایستادند و نیز گروه‌هایی که در معرض خطر قرار دارند، هستیم. بایدن تعداد کسانی را که از افغانستان از ژوئیه گذشته خارج شده‌اند ۳۳۰۰۰ نفر ارزیابی کرد و گفت: تخلیه هزاران نفر از کابل سخت و دردناک خواهد بود.

وی گفت: ما می‌خواهیم ثابت کنیم که می‌توانیم روزانه هزاران نفر را از افغانستان خارج کنیم، اما راه طولانی در پیش داریم. هواپیماهایی که از کابل خارج می‌شوند مستقیماً به ایالات متحده نمی‌روند، بلکه در پایگاه‌های آمریکایی در سراسر جهان فرود می‌آیند و پس از بررسی مدارکشان وارد آمریکا می‌شوند.

تحلیل گاردین از احتمال الهام‌بخشی طالبان به گروه‌های ضدآمریکایی 

روزنامه انگلیسی گاردین در یادداشت گزارشی، مداخلات نظامی کشورهای غربی در مناطق گوناگون جهان از جمله افغانستان، عراق، لیبی و البته در مواجهه با داعش را یک مجموعه بزرگ از ناکامی و شکست‌های مختلف نامیده و با اشاره به جدیدترین نمونه این قبیل مداخلات که به شکست آمریکا و پیروزی طالبان در افغانستان انجامید، این نوع اتفاقات را برای تمام شبه‌نظامیان ضد آمریکایی دنیا الهام‌بخش نامیده است.

این یادداشت گزارش که به قلم پل راجرز، استاد دانشگاه بردفورد در زمینه مطالعات صلح در گاردین منتشر شده؛ با اشاره به روحیه ضدجنگ مردم و مخالفت‌های طیف وسیعی از کارشناسان سیاسی که در آمریکا و انگلیس در سال‌های ۲۰۰۱ و ۲۰۰۲، یعنی زمان تصمیم جورج دبلیو بوش برای حمله به افغانستان و بعد هم عراق وجود داشت، آغاز می‌شود. مخالفت‌هایی که بیشتر ناظر به این هراس عمومی بودند که حمله آمریکا و در کل غرب به افغانستان و عراق دستآوردی جز تشدید اجتناب‌ناپذیر تنش‌ها و خطر یک جنگ بی‌پایان به دنبال نخواهد داشت.

در تازه‌ترین تحول، خلیل الرحمان حقانی از مسئولان بلندپایه طالبان اعلام کرد رهبران این گروه همه مقامات دولت سابق افغانستان از جمله اشرف غنی رئیس‌جمهور سابق و معاونش امرالله صالح را عفو کرده‌اند.