نشاط اجتماعی عنصر اصلی هویت ملی است

یکی از چالش‌های فراروی انسان در دنیای امروز، احساس بهزیستی و شادمانی است، چرا که با وجود پیشرفت‌های چشمگیر در فناوری و تأمین آسایش انسان، احساس شادمانی او افزایش نیافته است. شادمانی و رضایت مردم از زندگی به عنوان یکی از شاخص‌های توسعه مطرح است، فلذا گسترش شهرنشینی، دسترسی بیشتر به فناوری، مشغله‌های فراوان، تحمیل استرس‌های متعدد بر افراد، تعامل فرهنگی بالا و خطر تضعیف هویت فرهنگی، کاهش ارتباطات عاطفی میان مردم و افزایش اختلالات روانی، از ویژگی‌های جامعه امروزی و زندگی به اصطلاح مدرن است و جامعه ایرانی آن اندازه که باید و شاید، شاد نیست و از نبود بستر‌ها و زمینه‌های لازم برای ابراز شادمانی به شکل جمعی و عمومی رنج می‌برد.

اعظم نصیرپور، روانشناس و مشاور خانواده، در گفت‌وگو با ایکنا از اردبیل، ضمن تبریک سال نو گفت: نشاط اجتماعی یکی از مهم‌ترین نیاز‌های جوامع بشری و عنصر اصلی هویت ملی است.

وی بیان کرد: نشاط می‌تواند موجب کاهش آسیب‌های اجتماعی شود و ایجاد نشاط اجتماعی، حضور آن در یک جامعه از منظر علوم و افراد متخصص حوزه‌های مختلف از نشانه‌های یک جامعه سالم است.

نصیرپور افزود: برنامه ریزی برای تحقق نشاط اجتماعی از اصلی‌ترین نیاز‌های زندگی شهری است، فلذا شهروندان کمتر فرصت پیدا می‌کنند به خودشان و نیاز‌های شان فکر کنند و به شدت مستعد افسردگی هستند.

این روانشناس تصریح کرد: شادی همیشه با هیجان وخنده وحرکت همراه است، در حالیکه درنشاط احساس بهجت و سرور لزوما با خنده همراه نیست، اما احساسی است که موجب لذت فرد می‌شود، نشاط یک حس درونی، اصیل، مثبت و با دوام بوده و به شادی می‌تواند یک هیجان کاذب و زودگذر حتی منفی باشد.

وی خاطر نشان کرد: شواهد نشان می‌دهد همیاری و مصاحبت سهم بیشتری نسبت به درآمد در خوشبختی افراد دارد و منبع اصلی شادابی را می‌توان حمایت اجتماعی عنوان کرد، فلذا مردم در کشور‌های با حمایت اجتماعی بالا شادتر هستند.

این مدرس دانشگاه اظهار کرد: رشد عاطفی، مراودات اجتماعی در کنار رشد شناختی و حرفه آموزی به جوانان و نوجوانان به عنوان آینده‎ سازان کشور کمک می‌کند، اما وجود ناهنجاری‎‌ها و آسیب‌های اجتماعی معرف کم توفیقی نهاد‌های مؤثر در تربیت نیروی کارآمد بوده است.

نصیرپور، افزود: پویایی و جنب وجوش اعضای یک جامعه، شکوفایی استعداد‌های افراد و ایجاد ظرفیت‌های جدید در کشور، احساس رضایت از زندگی و افزایش مشارکت‌های مردمی از جمله شاخص‌هایی هستند که با میزان نشاط اجتماعی موجود در جامعه، رابطه‌ای تنگاتنگ دارد و بدون تامین نشاط و شادابی، دست یابی به پیشرفت و توسعه امری دشوار به نظر می‌رسد.

این مشاور خانواده، امید به آینده را یکی از عوامل موثر بر سلامت و نشاط اجتماعی جامعه برشمرد و تاکید کرد: برای تزریق امید به جامعه ای، پیش از مبارزه برای از بین بردن عوامل خارجی‌ای که سبب نا امیدی آن جامعه شده اعم از بیماری، دوری از دوستان، آشنایان، خانواده و عوامل موثری که در اجتماع وجود دارد، باید تاکید بر ظرفیت‌های امید بخش آن جامعه کرد، آن را ترویج داد و سعی در تغییر روحیه فردی اشخاص نمود.

شیوع کرونا و تحت تأثیر قرار گرفتن سبک زندگی اجتماعی

مسلم ابوالحسن‌زاده، روانپزشک و فوق‌تخصص بیماری‌های عصبی ـ جسمانی، گفت: با شیوع ویروس کرونا در جهان و تحت تأثیر قرار گرفتن زندگی اجتماعی، بیماری‌های روانی نیز در جامعه افزایش یافته است و یکی از اقشار سنی که از جنبه روانی پس از شیوع کووید-۱۹ آسیب‌دیده‌اند کودکان و نوجوانان هستند، متخصصان می‌گویند صدمات قرنطینه، تعطیلی مراکز تفریحی و نیز تعطیلی مدارس، تأثیرات منفی زیادی بر این قشر داشته است.

وی افزود: بعضی از افراد معمولاً حساسیت‌های بیشتری دارند و باید مداخلات بیشتری در درمان این اختلالات در ایام کرونا درباره آن‌ها انجام گیرد، کسانی که دارای مشکلات روحی و روانی هستند، یعنی از گذشته سابقه اضطراب یا افسردگی یا سایر اختلالات شناختی و روانشناختی را داشتند، احتمال بیشتری برای درگیری با این اختلالات را دارند و پس از اینکه دچار این ویروس می‌شوند، این مسائل خود را بیشتر در آن‌ها بروز می‌دهد، پس در این افراد باید اقدامات و مداخلات بیشتری انجام شود.

فوق‌تخصص بیماری‌های عصبی ـ جسمانی تصریح کرد: وقتی فردی از لحاظ روانی دچار مشکل است بیماری‌های جسمی نیز در او بیشتر می‌شود، چون این مشکلات باعث پایین آمدن قدرت سیستم ایمنی بدن وی می‌شود و وقتی ایمنی پایین بیاید، احتمال بیماری نیز بیشتر می‌شود، شرایط بحران همه‌گیری بیماری کرونا علاوه بر افزایش عوامل منفی مانند اضطراب، باعث ایجاد عوامل مثبت مانند همبستگی و مشارکت اجتماعی نیز شده است که به صورت منفی و مثبت بر سلامت روان جامعه تأثیرگذار است.

این مدرس دانشگاه بیان کرد: شرایط بحرانی همه‌گیری بیماری می‌تواند باعث آثار مثبت و منفی روان و اجتماع شود که به نوعی بر سلامت روان افراد جامعه اثرگذار هستند، سلامت به معنای سطح بالایی از سلامت جسمانی، روانی و اجتماعی مفهوم سازی می‌شود به طوری که کمبود در هر یک منجر به کاستی در سایر ابعاد شده و عوامل تأثیرگذار در هر مورد موجب تأثیر بارز بر روی ابعاد دیگر خواهد شد، بنابراین لازم است تا تغییرات سلامت روان با توجه به عوامل روانشناختی و اجتماعی مورد بررسی قرار گرفته و تبیین شود.

این روانپزشک گفت: هر کسی که به کرونا مبتلا می‌شود، نمی‌میرد، این مسئله یک فاجعه نیست و نباید به خودشان برچسب بزنند و نباید جنبه‌های مثبت اتفاق را مثل اینکه بدنشان آنقدر قوی بوده که بهبود یافته اند، نادیده بگیرند، به همه چیز از دیدگاه منفی نگاه نکنند و تفکرات دو قطبی و صفر و صدی نداشته باشند، بلکه نسبی‌نگر باشند و نباید تفکر و استدلالات احساسی داشته باشند.

ابوالحسن‌زاده، مهم‌ترین راهکار مقابله با اختلالات روانشناختی را توانمندسازی و توان‌بخشی شناختی دانست و اظهار کرد: برای توان‌بخشی شناختی، راهکار‌های ساده دیگری نیز وجود دارد از جمله تغذیه مناسب، استفاده از مکمل‌های غذایی، خوردن صبحانه، استفاده از سبزیجات و میوه‌جات، استفاده از مایعات و پرهیز از غذا‌های چرب و شیرین، داشتن فعالیت ورزشی در طول هفته و به طور مرتب، خواب خوب، مناسب و با کیفیت، همه این‌ها راهکار‌های ساده، اما مهم در پیشگیری و در مدیریت آسیب‌های روانی و شناختی است.