گرمخانه‌ای که هرگز به روی بی‌خانمان‌ها بسته نمی‌شود/ کورسوی امید در دل تاریک‌ترین شب‌های تهران

 به گزارش کانون خبرنگاران نبأ وابسته به خبرگزاری ایکنا، مدد سرای خاوران، بزرگترین گرمخانه در تهران با گنجایش 1200 مددجو است، حیطه خدمت رسانی این مددسرا، بی‌خانمان‌ها و کارتن خواب‌های شهر تهران را در بر می‌گیرد که هر ساله بر کیفیت و میزان خدمات آن افزوده می‌شود.
مهدی گلشنی، مدیر امور سامان سراها و مراکز امور شهرداری تهران در رابطه با کم‌توجهی خانواده‌ها نسبت به تعلیم و آموزش مباحث دینی به مددجویان و نقش ضعیف جامعه در احیای باورهای دینی افراد گفت: خانواده‌ها و جامعه به وضعیت آنها رسیدگی نکردند، حال به هر دلیلی ممکن نشد که این آموزه‌ها به این افراد آموزش داده شود، ما مشاهده کردیم که در راستای این حوزه تخصصی و بحث روانشناختی موضوع، باید یک بحث تغییر نگرش دینی در آنان ایجاد شود.
احیای امید به زندگی و تغییر نگرش در مددجویان
وی عنوان کرد:  باید باورهای اعتقادی در آنها پرورش بیابد، به همین جهت یک گروه جهادی و حقیقتاً فعال تشکیل شد که تمام این گروه، از روحانیونی هستند که از سطح شهر و از مناطق آسیب‌خیز شهر ما، همانند مناطق هرندی و سایر نقاط، آغاز به فعالیت کردند و با کارتن خواب‌های کنار خیابان چه زن و چه مرد، به گفت‌و‌گو نشستند و درصدد هستند که این تغییر نگرش و باور را در آنان ایجاد کنند.
گلشنی با بیان اینکه احیای امید به زندگی، یکی از فعالیت‌های روحانیون در این حیطه است، افزود: آنها تصمیم دارند که این افراد را به مراکز ما منتقل کنند تا کارتن خواب‌ها بتوانند خدمات اولیه را از ما دریافت کنند، پس از آنکه این مددجویان، آن خدمات اولیه را دریافت می‌کنند ما بحث روانشناختی را مطرح می‌کنیم و آن تضاد اخلاقی و رفتاری که داشته‌اند درصدد اصلاح تغییر نگرش به وسیله مددکاری برمی‌آییم.
130 نفر از مددجویان توسط روحانیون ترک داده‌ شدند
وی تصریح کرد: در کنار مددکاران، روحانیون نیز در تلاش هستند که بحث مسائل مذهبی، باورها و اعتقادات این افراد را اصلاح و یک تغییر نگرش دینی در آنها ایجاد  کنند، به ‌گونه‌ای که در برهه‌ای از زمان در ضلع شمالی این مرکز بالغ بر 130 نفر از افراد توسط روحانیون ترک داده‌ شدند و اگر این موضوع مورد بررسی قرار گیرد درمی‌یابیم که تا چه میزان روحانیون تأثیرگذار بوده‌اند که هم‌اکنون نقش این آموزش مغفول مانده است.
مدیر امور سامان سراها و مراکز امور شهرداری تهران بر خلأ موجود در زمینه اعتقادات دینی در میان این قشر و غفلت مسئولان در پرورش این اعتقادات تأکید کرد و گفت: خوشبختانه هم‌اکنون یک ماه است که در این زمینه فعالیت‌هایی صورت گرفته است، روحانیون وارد عمل شدند و بسیار خوب پیش رفتند و ما کاهش آسیب و تغییر نگرش مددجویان را لمس کردیم و شاهد بودیم که روند فعالیت بسیار خوب پیش رفته است؛ میان بحث علمی، کلاسیک و تئوریک ادغام شده از نظریات غرب با رویکردهای غنی اسلامی و آموزه‌های آن یک تلفیقی برقرار کردیم که موجب ایجاد سبک نوینی در این حیطه شد.
خدمات‌رسانان در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های عفونی
وی اظهار کرد: تا این زمانی که بنده در خدمت شما هستم حقیقتاً این برنامه‌ها تأثیر داشته است، می‌توانید صحت این مدعا را در موضوع هرندی که زبانزد تمام رسانه‌ها شده است،  پیگیری کنید و همچنین نقش تأثیر گذار این برنامه را در مدرسه صبح رویش که توسط قرارگاه جهادی و طلاب اراده می‌شود، شاهد باشید، در بحث پرسنل ما، این افراد از زندگی خود گذشتند و با دریافت حقوق حداقلی خدمت‌ رسانی می‌کنند، تمام این افراد رضایت کامل دارند و برکت را در زندگی خود می‌بینند و علت برکت در زندگی خود را خدمت رسانی به  به این آسیب دیده‌ها و مددجویان می‌دانند.
گلشنی خدمات رسانان این عرصه را در معرض خطر در برابر بیماری‌های عفونی همانند سل،  ایدز و هپاتیت دانست و عنوان کرد: امکان این انتقال وجود دارد و کارمندان ما باید با 400 نفر از مددجویان تعامل داشته باشند که این موضوع روحیه خاصی را می‌طلبد که هر فردی این روحیه را ندارد و اقدام آنان حقیقتاً جهاد محسوب می‌شود که آن را به نحو احسن و با روحیه خستگی ناپذیر به سرانجام رساندند، اگر از تک تک افراد بپرسید، می‌گویند که در زندگی خود به برکت دست یافته‌اند، حقوق آنان بسیار ناچیز است و شاید پاسخگوی نیازهای اولیه آنان نباشد؛ اما آرامش و رضایت را در زندگی خود می‌بینند.

اسکان شش یا نه ماهه برای مددجوی فاقد شغل
وی ادامه داد: تعداد 44 مرکز به نام مرکز بهاران در سطح شهر تهران راه اندازی شده است؛ اگر بخواهم چرخه درمان را در این مراکز خدمتتان عرض کنم باید بگویم که به عنوان مثال کارتن خواب‌ها و معتادان به مددسراها مراجعه می‌کنند و ما در آنها تغییر نگرش ایجاد می‌کنیم تا با آمادگی لازم، ترک را بپذیرند، اگر این مددجو تمایل داشته باشد که ترک کند برای این منظور به کمپ‌هایی که شهرداری به صورت خصوصی با آنها قرارداد بسته است، مراجعه می‌کند.
مدیر امور سامان سراها و مراکز امور شهرداری تهران ضمن اشاره به پرداخت هزینه‌ها از سوی گرمخانه خاوران در جهت ترک مددجویان عنوان کرد: در گذشته مددجویان دوره سم‌زدایی را انجام می‌دادند، این افراد پس از سم‌زدایی با ایجاد یک تغییر نگرش اولیه رفتاری ترخیص می‌شدند و هیچ پیگیری صورت نمی‌گرفت مبنی بر اینکه این شخص قرار است به کجا برود و و چه کاری را انجام دهد و یا از شغل و حرفه‌ای برخوردار است یا خیر؟ این یک ضعف و خلأ کار ما محسوب می‌شد، ما مراکزی به نام مراکز بهاران راه اندازی کردیم که مختص به این گروه است، هم‌اکنون پس از درمان سم‌زدایی، یک اسکان شش یا نه ماهه برای مددجویی که فاقد هرگونه حرفه‌ای است، در نظر گرفته می‌شود.
رسیدگی به تغذیه جسمانی و حرفه‌آموزی مددجویان
وی بیان کرد: در این مراکز تغذیه جسمانی فرد رسیدگی می‌شود، دومین مسئله، موضوع حرفه‌آموزی و اشتغال این مددجویان است؛ در هر حیطه‌ای که وجود دارد به این فرد حرفه‌ای آموخته می‌شود و البته حرفه‌هایی تعلیم داده می‌شود که بازار کار داشته باشد، در همان مراکز در قبال کار خود مبالغی را دریافت می‌کنند تا بتوانند درآمدی را تا آن زمانی که در آنجا اسکان دارند کسب کنند، پس از آن بحث تغییر نگرش اصلی و اصلاحاتی که در رفتارشان باید صورت پذیرد مطرح می‌شود به گونه‌ای که در همان مراکز، خدمات مددکاری را دریافت می‌کنند.
گلشنی در رابطه با نقش روحانیون در مراکز مددکاری عنوان کرد: در این مراکز جایگاهی وجود دارد که روحانیون، روزانه با مددجویان در رابطه با مسائل دینی، کنترل خشم و راهکارهایی که اسلام پیشنهاد داده است، به بحث و گفت‌وگو می‌نشینند و ارتباطاتی نیز با خانواده این مددجویان در این مرکز صورت می‌پذیرد که این طرح همان طرح توانمندسازی مددجویان در مراکز بهاران است، 30 نفر از اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها و روحانیون به با بررسی این طرح، به نگارش وظایف ارگان‌ها پرداختند و نواقص آن را برطرف کردند، تمامی ارگان‌هایی که در جهت خروج این مددجویان باید مداخله داشته باشند، وظایفشان توسط هیئت علمی و روحانیون به صورت روتین شده و علمی، کار شده است.
دادن فراخوا‌ن همکاری به مراکز دانشگاهی معتبر
وی گفت: ما درصدد تطبیق این موضوع با سبک اسلامی هستیم، شاید کشور هلند نیز این نحوه از فعالیت را انجام دهد؛ اما نمی‌توانستیم آن را با فرهنگ و سبکی که در جمهوری اسلامی وجود دارد تطبیق دهیم، اما هم‌اکنون در مراکز بهاران این چالش‌ها و نواقصی که وجود داشت، برطرف شد که امیدوارم که این موضوع در کاهش آسیب‌ها در سطح شهر تهران مؤثر باشد.
مدیر امور سامان سراها و مراکز امور شهرداری تهران با بیان اینکه اداره کل تشکیلات آموزشی شهرداری تهران، فراخو‌ان‌های بسیاری به دانشگا‌ه‌های معتبر داده است، افزود: این مراکز به عنوان مثال از دانشگاه علامه طباطبایی و هر دانشگاهی که در حوزه علوم رفتاری هستند مقالات دانشجویان را می‌پذیرد و کارآموزان این دانشگاه‌ها را مورد تعلیم و آموزش قرار می‌دهد؛ ما توانستیم نظرات دانشگاهی را در این زمینه جذب و حمایت‌هایی را از سوی آنان دریافت کنیم؛ اما اینکه دستگاهی بگوید که با این سبک موافق هستم یا مخالف؛ تا به امروز نبوده است.
امیدوارم که بتوانیم مددجویان را درک کنیم/ شاید ما هم مقصر بودیم
وی در رابطه با خدمت رسانی به مددجویان از سوی شهرداری تهران عنوان کرد: شاید این وظیفه اولیه شهرداری نیست اما می‌توان آن را وظیفه ثانویه شهرداری دانست که به هر حال ما تمایل داریم با آنها یک گفت‌و‌گو و همدلی داشته باشیم و نقطه نظرات خود را در این حیطه مطرح کنیم.
گلشنی به بیان آرزوی خود در زمینه اصلاح و بهبود وضعیت مددجویان پرداخت و گفت: امیدوارم که همه ما بتوانیم مددجویان را درک کنیم، این درک باید از سوی تمام اقشار جامعه همانند قشر ثروتمند، روحانیون، دانشگاهیان، اساتید و دولتمردان ما صورت پذیرد تا بتوانند این مددجویان را در جمع خود پذیرا باشند، این افراد برداران ما هستند، اگر آسیبی دیدند و به این وضعیت دچار شدند شاید بتوان گفت که درصد بسیاری را خودشان مقصر بودند اما درصد کمی را اگر در نظر بگیریم شاید ما نیز مقصر بودیم، امیدوارم که این مسئله را بپذیریم.

دکتر قالیباف دارای یک روحیه جهادی است
وی تأکید کرد: 11 ارگان باید در این حوزه ورود فعال داشته باشند که حضورشان تا سال‌ها کم‌رنگ بوده است، آقای دکتر قالیباف دارای یک روحیه جهادی است که هر چه کار زمین بماند بدون آنکه در پی آن باشد که کم‌کاری از سوی کدام ارگان صورت پذیرفته است، آن کار را انجام می‌دهد، در بحث نگه داشتن، سامان‌دهی و درمان این مددجویان وارد عمل شد؛ در این چند وقت اخیر حضور ارگا‌ن‌ها پررنگ‌تر شده است، به عنوان مثال نگرش نیروی انتظامی نگاهی اجتماعی محور شده است و در این حیطه به ما یاری می‌رساند.
مدیر امور سامان سراها و مراکز امور شهرداری تهران با بیان اینکه کمیته امداد به تناسب توان خود وارد این حیطه شده است، اظهار کرد: در گذشته وضعیت به این صورت نبود و شهرداری به تنهایی به ساماندهی این مددجویان می‌پرداخت، حال آنکه وظیفه اصلی‌ شهرداری بحث اصلاح زیرساخت‌هایی است که قرار بود این مددجویان را به دست ارگا‌ن‌ها و خیرین برساند و زیر ساخت‌ها را تعیین کند، به هر حال در حیطه کاری ما قرار گرفت و کار زمین نماند.
تمایلی به دادن خیرات به معتادان و بی‌خانمان‌ها نداشتند
وی در رابطه با نحوه فعالیت‌های خیرین در راستای خدمت‌رسانی به مددجویان گفت: هر فردی که تمایل داشت که خیرات دهد یک مقدار نگرش وی متفاوت بود و تمایل نداشت که خدماتش به فرد مددجویی که اعتیاد دارد و یا از خانه طرد شده است، برسد، با انتخاباتی که در میان خیرین صورت می‌گرفت آنها کمتر مایل بودند که در این حیطه ورود پیدا کنند و مبالغ خود را بیشتر مصروف کودکان یتیم یا سالخوردگان می‌کردند.
گلشنی با اظهار مسرت از رویکرد خوب شهرداری در زمینه اطلاع‌رسانی خیرین نسبت به مددجویان آسیب دیده گفت: من گمان می‌کنم که خیرین سرعت خوبی را به سمت خدمت رسانی به مددجویان آسیب دیده داشته‌اند؛ به گونه‌ای که بر اساس اطلاع‌رسانی‌های صورت گرفته، این افراد را بهتر درک می‌کنند و آنها را مورد پذیرش قرار می‌دهند و دیگر خوب می‌دانند که اگر به این افراد یاری برسانند، در قبال آن ثواب و پاداش دریافت خواهند کرد.
ما از خیرینی که اشتغال‌زایی ‌کنند، استقبال می‌کنیم
وی افزود: آن زمان که خیرین در ماه‌ محرم یا ماه رمضان نذورات خود را برای مددجویان آسیب دیده در نظر می‌گرفتند، ما سعی می‌کردیم که این خیر با حضورش در کنار این مددجویان این دریافت هدایا و نذورات را از نزدیک لمس کند؛ این قشر نسبت به سال‌های گذشته پیشرفت خوبی داشته است، آنچه که در این حیطه از اهمیت بالایی برخوردار است بحث اشتغال این افراد است، ما از خیرینی که در این زمینه اشتغال‌زایی کنند، استقبال می‌کنیم؛ به هر حال این افراد از سوابق خوبی برخوردار نیستند اما به هر دلیلی اصلاح شدند.
مدیر امور سامان سراها و مراکز امور شهرداری تهران بیان کرد: نگرش‌ها در رابطه با جذب این افراد در جهت اشتغال، متفاوت است، به عنوان مثال گفته می‌شود که فلانی مصرف کننده بود پس اطمینان و اعتمادی به وی نیست تا بتوانیم شغل و حرفه‌ای را به این فرد بسپاریم، البته رفتارهای بیمارگونه یک فرد معتاد پس از ترک محو می‌شود و بار دیگر شخصیت وی شکل می‌گیرد، ما در تلاش هستیم نوعی ارتباط میان خیرین و این مددجویان برقرار کنیم؛ زیرا بسیاری از این افراد از توانایی بسیار بالایی در جهت اشتغال ورزی برخوردار هستند، ما در میان مددجویان خود پزشک، فوق لیسانس و تحصیلکرده داشتیم، به عنوان مثال برخی از مددجویان بهترین خیاط، بهترین آرایشگر و بهترین کفاش است حال به سبب آسیب‌هایی که با آن روبرو شده‌اند، به این نقطه از زندگی خود رسیده‌اند.
مددجو باید حق زندگی کردن داشته باشد
وی با بیان اینکه اگر یک فرد مددجو نتواند با وجود توانمندی‌هایی که کسب می‌کند، مطالبات اجتماعی خود را از جامعه باز پس گیرد، مطلوب نیست، ادامه داد: مطالبات اجتماعی به این معنا است که مددجو بتواند حق کار کردن داشته باشد، حق زندگی کردن داشته باشد و بتواند در این جامعه به سهولت زندگی کند، ما در بحث رسانه‌ها با خلأ و نقص روبرو بودیم، هم‌اکنون در یک سال اخیر نقش رسانه‌ها در این حیطه پررنگ تر شده است، اگر یک جستجویی در تلوزیون، سایت‌ها و روزنامه‌ها داشته باشید مشاهده می‌کنید که اطلاع رسانی بهتر شده است.
گلشنی در پایان عنوان کرد: در اکثر شهرها دیوار مهربانی راه‌اندازی شده است، در بحث جشنواره‌ها، اطلاعاتی در رابطه با جذب خیرین و خدمت رسانی به آسیب دیدگان صورت گرفته است؛ رسانه‌ها خوب پیش رفتند و امیدوارم که با همین سرعت و قدرت این روند را ادامه دهند، تأثیرگذارترین ارگانی که می‌تواند این تغییر نگرش را در سطح عموم مردم ایجاد کند، رسانه‌ها هستند.