تأثیر شهروندخبرنگاران در انعکاس اخبار جنگ غزه

به گزارش ایکنا از اصفهان، یازدهمین رویداد عصر رسانه با موضوع «جنگ غزه؛ رسانه‌ها و روایت‌ها» به همت معاونت فرهنگی و هنری سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان، شامگاه پنجشنبه، ۳۰ فروردین‌ماه در سالن فرهنگسرای پایداری واقع در گلستان‌ شهدای اصفهان برگزار شد.

مهدی صالح، فعال رسانه‌ای اهل غزه با حضور در این رویداد اظهار کرد: بسیاری از اخبار در رسانه‌ها پوشش داده نمی‌شود. ۱۰ درصد عملیات‌ مقاومت در غزه رسانه‌ای شده است و علل متعددی از جمله شهادت رزمندگان در حال بازگشت، خرابی ابزارهای فیلمبرداری و... موجب شده تا اخبار کامل عملیات‌ مقاومت به دست ما نرسد.

وی افزود: رسانه‌های غزه نیز به‌دلیل کمبود زیرساخت‌ها و امکانات ضعیف، امکان پوشش همه‌جانبه اخبار را ندارند. از همین‌رو مردم غزه با مشاهده کمبود موجود در پوشش اخبار، خود به میدان آمده‌اند و به مخابره اخبار اقدام می‌کنند.

این فعال رسانه‌ای اهل غزه بیان کرد: در طول جنگ ما تقریباً از شهرهای بیت حانون و بیت‌الاحیا اخباری نداشتیم؛ زیرا به ویرانه‌ای تبدیل شده بودند و کسی نمی‌توانست در آن مناطق حضور داشته باشد. حملات رژیم صهیونیستی نیز به قدری زیاد بود که حتی خود مردم نیز امکان پوشش اخبار را نداشتند.

منصور براتی، کارشناس و پژوهشگر مسائل اسرائیل نیز در این نشست گفت: اساساً مسئله اسرائیل و فلسطین قدمتی ۱۰۰ ساله دارد. اسرائیل بیش از دولت‌های دیگر به انکار حقوق فلسطینیان دست زد و تلاش داشت تا طرحی با عنوان «الحاق رسمی کرانه باختری به اسرائیل» به پارلمان این رژیم ببرد و آن را به شکل قانون دربیاورد.

وی ادامه داد: مبنای توافق اسلو، تشکیل دولت مستقل فلسطینی در کنار دولت اسرائیل بود. بر اساس این توافق، بنا بود بخش بزرگی از سرزمین فلسطین به اسرائیل برسد و بخش کوچکی متعلق به فلسطینی‌ها باشد؛ اما کار به جایی رسید که اسرائیل برای تصرف همان بخش کوچک نیز اقدام کرد.

این کارشناس مسائل اسرائیل تأکید کرد: در آغاز سال ۲۰۲۳، تعداد شهرک‌های یهودی‌نشین در کرانه باختری، ۱۲۰ شهرک بود که هزار صهیونیست در آنجا زندگی می‌کردند. حدود ۵۲۶ ایست بازرسی نیز در سراسر کرانه باختری وجود دارد و فلسطینیان اجازه عبور از آنها را ندارند. اگر بنا به صلح‌طلبی اسرائیل باشد، باید در مناطق به رسمیت شناخته‌شده خود شهرک‌سازی کند، نه در کرانه باختری.‬

وی نقش رسانه در جنگ‌ را چشمگیر دانست و توضیح داد: از زمان جنگ اوکراین، ائتلافی رسانه‌‌ای با کمک رسانه‌های غربی برای پوشش اخبار این جنگ شکل گرفت و انتقاد از روسیه را نیز مبنای کار خود قرار داد؛ ولی با شروع جنگ غزه، همه توجهات به آن جلب شد.

براتی بیان کرد: فاصله فاحشی در خصوص پوشش اخبار از سوی الجزیره در مقایسه با سایر رسانه‌ها وجود دارد و این رسانه کار ۹۰ درصد سایر رسانه‌ها را در زمینه جنگ غزه انجام می‌دهد.

وی با اشاره به تأثیر شهروندخبرنگاران و یا خبرنگاران موبایلی گفت: ما در خصوص غزه شاهد حضور افرادی بودیم که در طول جنگ، مخاطبان بسیاری جذب کردند و حتی برخی از آنها تا ۵۰ میلیون مخاطب اینستاگرامی داشتند.

این کارشناس مسائل اسرائیل اظهار کرد: طبیعتاً خبرنگاران ایرانی امکان حضور در غزه را ندارند. اسماعیل هنیه و خالد مشعل نیز به‌دلیل سفر به ایران و حضور در مراسم سردار سلیمانی، نتوانستند به غزه بازگردند و به همین دلیل اکنون در قطر به سر می‌برند.

وی تأکید کرد: خبرنگاران حاضر در ایران در خصوص جنگ غزه قادر به بیان روایت دست اول نیستند و صرفاً به بازخوانی روایت ساخته‌شده می‌پردازند. روایتی که در رسانه‌های ایرانی ساخته می‌شود، کلی است و به‌طور مداوم عبارت «اسرائیل جنایتکار است» تکرار می‌شود.

براتی ادامه داد: بسیاری از اقدامات رسانه‌های ایران به‌صورت سلبی است؛ یعنی منتظر هستیم تا روایت مطرح‌شده از سوی اسرائیل را نفی کنیم، در حالی که روایت الجزیره ایجابی است. در بسیاری از مواقع، اسرائیلی‌ها به‌دلیل فشار رسانه‌ای رفتار خود را تغییر دادند. اگر روایت‌سازی به‌صورت ایجابی انجام شود، چنین تأثیری می‌گذارد.

وی در پایان سخنان خود یادآور شد: بعضی از رسانه‌ها در جهان خود را بی‌طرف معرفی می‌کنند، در حالی که فقط ژست بی‌طرفی دارند و این موجب توجه بیشتر مخاطب به آنهاست. 

سپس عبدالقادر فائز، مسئول دفتر الجزیره در ایران نیز به‌صورت برخط در این جلسه حضور یافت و گفت: شبکه الجزیره روایتی مخصوص به خود و خبرنگارانش از جنگ غزه دارد و این نوعی موفقیت است. اسرائیل همچون یک متهم در الجزیره تعريف شده و می‌تواند از خود دفاع کند؛ اما همه می‌دانند که نتوانسته با دلایل منطقی این تهمت را از خود دور کند.

وی تصریح کرد: ابعاد گوناگون جنگ غزه در شبکه الجزیره در بعد نظامی، جهانی و شناخت افکار مردم دنیا، بعد انسانی و زیست مردم غزه، ماهیت حماس، اسرائیل و تحلیل‌های متعدد بررسی می‌شود.

زهرا مظفری‌فرد