خادمان مسجد؛ میزبانان مهمانان خانه خدا
خادمان مسجد سالم‌ترین و مظلومترین قشر هستند چراکه بدون منت و توقع کار می‌کنند و عمر و زندگی خود را وقف مسجد کرده‌اند از طرفی هیچ‌گونه حقوقی به آنان تعلق نمی‌گیرد و حتی بسیاری از آنان نیز از داشتن بیمه محروم هستند که میطلبد حداقل به مسجد بهعنوان یک مؤسسه مردمنهاد قوی نگاه کرد و برای آن اعتبار خاص در نظر گرفت و حداقل‌های زندگی و امنیت شغلی خادمان بهعنوان میزبانان میهمان خانه خدا تامین شود.
مسجد بهعنوان نخستین پایگاه اجتماع مسلمانان از دیرباز نقش مهمی در اتحاد و وحدت تعامل رفع مشکلات مختلف مردم داشته است بهطوری که می‌توان مسجد را به ادبیات امروزی یک سازمان مردم نهاد جامع نام‌گذاری کرد.
مسجد بهعنوان نخستین پایگاه اجتماع مسلمانان از دیرباز نقش مهمی در اتحاد و وحدت تعامل رفع مشکلات مختلف مردم داشته است بهطوری که می‌توان مسجد را به ادبیات امروزی یک سازمان مردم نهاد جامع نام‌گذاری کرد.بدون شک بزرگترین و نخستین پایگاه دین باید در ابعاد مختلف مورد توجه قرار گیرد که یکیاز مصادیق آن حفظ و نگهداری مسجد است. بعد پیروزی انقلاب اسلامی ایران با تشکیل نهادهای انقلابی و مذهبی توجه به ساخت و ساز مساجد و حفظ و نگهداری آن بیشتر مورد توجه قرار گرفت بهطوریکه با ورود ائمه جماعات، بسیج، کانون‌های فرهنگی و هنری و خادمان مسجد کارکرد اساسی خود را پیدا کرد.
یکی از متولیان اصلی مسجد که وظیفه خطیری در حفظ، نگهداری، نظافت، بهداشت، مراقبت و حراست آن را بر عهده دارند خادمان مساجد هستند. خادمان مساجد علاوه بر نظافت و بهداشت مسجد وظایف دیگری از جمله مراقبت و نگهبانی از مسجد را بر عهده دارند.
شامحمد میر، خادم مسجد شهید بهشتی روستای دارایی خرم‌آباد در گفت‌وگو با ایکنا، با اشاره به اینکه از ۳۰ سال پیش که این مسجد شروع به ساخت کرد در آن فعالیت کرده‌ام به چگونگی ساخت مسجد شهیدبهشتی اشاره کرد و گفت: زمین این مسجد توسط یکی از خیران مسجد وقف شد و بعد از آن تمام کارهای کارگری و بنایی تهیه مصالح ساختمانی آن با مشارکت مردم و خیرین ساخته شد.
وی با اشاره به اینکه خادمان مسجد باید با هیئت‌امنا و امام جماعت تعامل داشته باشند بر لزوم انجام فعالیت‌ها حولمحور امام جماعت تاکید کرد و افزود: نگهبانی و حراست از مسجد همواره در اولویت قرار گرفته است چراکه باید این بنای اسلامی و تجهیزات موجود در آن حفظ شوند و نباید این‌گونه برداشت شود که بدون هزینه می‌توان یک مسجد را نگهداری کرد هر ساختمانی نیازمند، تعمیر و نگهداری است.
خادم مسجد شهید بهشتی روستای دارایی با بیان اینکه گاهاً با خانواده و فرزندان خود مسجد را نظافت و تمیز می‌کنیم به پخش اذان به‌صورت سر وقت از مسجد شهید بهشتی اشاره کرد و ادامه داد: فقط هنگام اذان بلندگوی مسجد روشن می‌شود. در طول این مدت یکبار هم نشده که از آن در سر موعد خود پخش نشود. قبلاً دعاهای کمیل، زیارت عاشورا، توبه و توسل از بلندگوی مسجد به بیرون پخش می‌شد اما بعداً برای اینکه عده‌ای اعتراض نکنند که صدای بلندگو ما را آزار می‌دهد، فقط از بلندگوهای داخلی مسجد برای قرائت دعا استفاده می‌شود.
سرانه‌ای برای تعمیر و نگهداری مسجد وجود ندارد
وی با بیان اینکه مهمترین مشکل خادمان مسجد این است که امنیت شغلی و حقوق درست و حسابی ندارند، به عدم اعتیار و سرانه برای حفظ و نگهداری مسجد اشاره کرد و ادامه داد: اولاً باید برای خادمان، خانه مجزا درست شود و خادمان هم برای نگهداری و هم برای نگهبانی مسجد در مسجد بمانند که این‌گونه نیست.
میر با اشاره به اینکه قبلاً بیمه خادمان مسجد به‌صورت کامل پرداخت می‌شد، ادامه داد: بعد از آن یک‌سوم حق بیمه توسط خادمان پرداخت می‌شد و مابقی آن را اوقاف و امور خیریه پرداخت می‌کرد این در حالی‌است که هیچ حقوقی به جز پرداخت دو‌سوم حق بیمه به خادمان پرداخت نمی‌شد.
خادم مسجد شهید بهشتی با اشاره به اینکه خادمان افرادی قانع و اهل قناعت هستند و بدون شک حضور در فضای مسجد باعث برکت مادی و معنوی برای آنان می‌شود، ادامه داد: حداقل حقوق اداره‌کار برای خُدام در نظر گرفته شود. قبلا از اداره اوقاف و امور خیریه کمک‌هایی داده می‌شد اما این کمک‌ها متوقف شده است و باید نسبت به آن توجه شود چراکه امروز خادمان جدید هیچ‌گونه بیمه، حقوق و مزایایی ندارند.
خادم مسجد شهید بهشتی به تامین هزینه‌های تعمیر، نگهداری، تجهیزات و سایر موارد مورد نیاز مساجد توسط مردم اشاره کرد و با اشاره به اینکه مساجد امروز به‌صورت مردمی اداره می‌شوند، ادامه داد: مساجد در فصل‌های گرما و سرما هزینه‌های جانبی دارند. سیستم‌های گرمایشی، سرمایشی، مواد شوینده و ضدعفونی کننده، سیستم صوتی، لامپ و حتی ایروگام ساختمان مسجد و هزینه‌های جانبی دیگری نیاز است که هیچ‌گونه اعتباری برای آنان وجود ندارد که در این شرایط هم باید از مردم و خیران کمک گرفت.
وی ادامه داد: خادمان مسجد سالم‌ترین و مظلومترین قشر هستند چراکه بدون منت و توقع کار می‌کنند و عمر و زندگی خود را وقف مسجد کرده‌اند از طرفی هیچ‌گونه حقوقی به آنان تعلق نمی‌گیرد. امروز هم می‌بینیم که خادمان جدید حتی حق بیمه‌ای هم ندارند در حالیکه باید حداقل به مسجد بهعنوان یک مؤسسه مردمنهاد قوی نگاه کرد و برای آن اعتبار خاص در نظر گرفت از طرفی خادمان بهعنوان میزبانان میهمان خانه خدا باید حداقل‌های زندگی را داشته باشند و حداقل امنیت شغلی آنان تامین شود.
یحیی دریکوند، خادم مسجد صاحب‌الزمان(عج) منطقه ماسور نیز در گفت‌وگو با ایکنا، با اشاره به نقش مسجد در کاهش آسیب‌های اجتماعی گفت: من نقش مسجد را در تربیت خانواده و خیر و برکت در زندگی احساس کرده‌ام چراکه افرادیکه در مسجد هستند معمولاً سالم‌ترین، با تقواترین و با انصاف‌ترین افراد هستند که بدونشک تعامل با افراد مؤمن در سلامت روحی و روانی انسان اثرگذار است.
وی با بیان اینکه حفظ و نگهداری مسجد گاهاً از چندین خانه مسکونی بیشتر است، خاطرنشان کرد: مساجد عمدتاً دارای شبستان بزرگ و حیاط وسیع هستند و همین امر نگهداری و حفظ آنرا سنگین‌تر می‌کند که وظیفه خادمان مساجد را بیشتر می‌کند.
هیئت‌امنای مساجد جوان باشند
دریکوند با بیان اینکه یکیاز مواردی که در حوزه مسجد باید آسیبشناسی شود تعامل همهجانبه متولیان مسجد است، ادامه داد: یکیاز چالش‌هایی که با آن مواجه هستیم مسن بودن هیئت‌امنای مساجد است البته ریشسفیدان دارای احترام و جایگاه ویژه‌ای هستند اما با توجه به کارکردهای اساسی مسجد باید حضور جوانان برای تحول و پیشرفت همهجانبه مساجد بیشتر شود و تجربه بزرگان هم مکمل آن باشد اما متاسفانه گاهی شاهد انحصارطلبی در مساجد هستیم و عده‌ای فقط حرف خودشان را می‌زنند.
دریکوند با اشاره به اینکه گاهی برای برگزاری کلاسهای اوقات فراغت در مسجد، با مخالفت هیئت‌امنا روبهرو می‌شویم، گفت: عمدتاً حیاط مساجد بسیار بزرگ و دارای ظرفیت و کاربری اقتصادی است و می‌توان کارگاههای خیاطی را با هدف تولید و اشتغالزایی برای جوانان، فعال کرد البته نباید نگاه اقتصادی به مسجد داشت بلکه درآمدهای آن صرفاً برای نگهداری و توسعه مسجد هزینه شود.
خادم مسجد صاحب‌الزمان(عج) ماسور به تفاوت سنی در مساجد اشاره کرد و با بیان اینکه سن بالای هیئت‌امنا و عدم درک نیازهای نسل جوان گاهاً موجب رنجش خاطر و دلسردی جوانان می‌شود، ادامه داد: وظیفه ما جذب جوانان به مسجد است و نباید کاری کنیم که نتیجه برعکس شود.
وی با بیان اینکه می‌توان از ظرفیت مساجد برای درآمد ثابت و پایدار مسجد و هزینه‌های جانبی آن استفاده کرد، خاطرنشان کرد: برخی از مساجد دارای مغازههایی هستند و با کرایه آن‌ها هزینه خادم و سایر موارد موردنیاز پرداخت می‌شود اما برخی دیگر از مساجد این ظرفیت را ندارند که باید توسط اوقاف و امور خیریه تقویت شوند.
وی با بیان اینکه خادمان مساجد با داشتن نیروی جوانی و انگیزه نقش مهمی در حفظ و نگهداری و کارکرد مساجد دارند، ادامه داد: امروز مشاهده می‌کنیم که هیچ‌گونه حقوقی به خادمان پرداخت نمی‌شود. قبلاً حق بیمه آنان پرداخت می‌شد اما امروز باید تمام بیمه خادمان به‌صورت آزاد پرداخت شود و عملاً خادم امروز فردی است که برای رضایت خداوند کار می‌کند و گاهی هم مورد نامهربانی‌ها و تهمت‌ها قرار می‌گیرد.
خادم مسجد امام صاحب‌الزمان(عج) ماسور بر لزوم توجه به نقش بانوان در مساجد تاکید کرد و با بیان اینکه بانوان همواره دارای نظم و انضباط بیشتری در مسجد هستند، اظهار کرد: بسیاری از کارهای جانبی مسجد مانند نظافت‌ها، و در مناسبت‌های مختلف، شست‌وشوی مسجد، غباروبی و به پیشواز ماه رمضان رفتن، سیاهپوش کردن مساجد در ایام محرم و دیگر فعالیت‌ها با همکاری خوب به بانوان برگزار می‌شود.
وی با اشاره به اینکه مردم باید خادم مسجد را خودشان انتخاب کرده و بر عملکرد آن نظارت داشته باشند و از طرفی ماهانه هزینه و حقوق وی را پرداخت کنند، ادامه داد: برخی مساجد که اینکار را می‌کنند بهدنبال این هستند که ماهانه با کمک ثابت بخشی از مردم بخشی از هزینه‌های مسجد و حقوق خادم را تأمین کنند که این مستلزم فعالیت قوی روحانی مسجد و هیئت‌امنای آن است.
انتهای پیام
