وقتی خانواده آغوش گرم نباشد

به گزارش ایکنا از خراسان‌جنوبی، خانواده، اولین محل تربیت افراد است، حال اگر همین مکان خود محل آسیب‌های اجتماعی باشد، دیگر نمی‌توان از افرادی که از این خانواده وارد اجتماع می‌شوند، توقع انسانیت داشت.

رسوال اکرم(ص) می‌فرمایند: « بهترين مردان امت من كسانى هستند كه نسبت به خانواده خود خشن نباشند و اهانت نكنند و دلسوزشان باشند و به آنان ظلم نكنند».

در میان تمام بلاهایی که خانواده را رو به نیستی می‌برد، اعتیاد مهم‌ترینش است چرا که هم فرد و هم تمام خانواده را به نابودی می‌کشاند.

زهرا، دختر جوانی است که مانند تمام دختران جوان آرزوی دیده شدن و محبت دیدن به خصوص از سوی خانواده را دارد و وقتی خانواده براساس تعالیم اسلام و تاکیدات روایات، به او آن گونه که باید محبت نکرده و آغوش گرمش نمی‌شوند، او را نمی‌بینند و نیازهایش را برطرف نمی‌کنند، او به پسری پناه می‌برد و تمام جوانیش را خرج او می‌کند تا او را به ورطه هلاکت برساند.

حسرت‌هایی که به تباهی بدل شد

زهرا، 23 ساله به مرکز مشاوره آرامش معاونت اجتماعی پلیس خراسان جنوبی مراجعه و می‌گوید: خانواده سختگیری داشتم، کودکی‌ام پر بود از محدودیت‌هایی که گاهی حسرت به دلم گذاشته بود.

وی افزود: 15 ساله بودم که به پسر همسایه دل بستم، پسری که زمین تا آسمان با معیارهای خانوادگی ما فرق می‌کرد. امیر، پسری که من عاشقش شده بودم، روی دست‌هایش خالکوبی داشت و لباس‌های مارک‌دار خاص می پوشید و به قول امروزی‌ها تیپ متفاوتی داشت.

او ادامه داد: سال آخر هنرستان بودم آنقدر به امیر وابسته شده بودم که اگر یک روز او را نمی‌دیدم، تمام غم و غصه روزگار روی سرم خراب می‌شد.

زهرا بیان کرد: امیر با برادرش روی یک کامیون شریکی کار می‌کردند، مهربانی‌های امیر برایم دل‌نشین بود، تا قبل از آن هیچ وقت در خانواده از مادر و پدرم کلمات دوست داشتنی نشنیده بودم حتی به زبان آوردن کلمه‌ دوستت دارم انگار برایشان زشت بود.

وی افزود: برای رسیدن به امیر که فکر می‌کردم می‌توانم با او خوشبخت باشم تحقیر شدم، کتک خوردم، طرد شدم، اما در نهایت با هزار اما و اگر و با همه مخالفت‌های خانواده با او ازدواج کردم، اوایل زندگی خوبی داشتیم اما شش ماه از زندگی مشترکمان که گذشت دیگر آن محبت‌های همیشگی به گوشم نمی‌رسید، انگار امیر تعادل نداشت؛ برخی ساعات آنقدر خوب و مهربان بود که بی‌بدیل به نظر می‌رسید، اما برخی روزها به قدری تلخ و عصبی بود که از رفتارهایش می‌ترسیدم.

زهرا با صدای لرزان ادامه می‌دهد: بعد از مدتی صاحب فرزند پسری شدم، اما رفتارهای او تغییری نکرد تا این که از طریق دوستانش متوجه شدم همسرم اعتیاد به مواد مخدر دارد و در کار توزیع مواد مخدر است، پس از متوجه شدن ماجرا، بسیار تلاش کردم تا زندگیم را حفظ کنم و همسرم اعتیادش را کنار بگذارد، اما بی‌فایده بود.

وی اظهار کرد: او مداوم از من و پدرش طلب پول می‌کرد، یک روز که از خرید به خانه برگشتم، دیدم تلویزیون خانه را فروخته، کار به جایی رسید که کم‌کم تمام وسایل خانه را فروخت. با اصرار و فشار خانواده از او طلاق گرفتم و با رای دادگاه حضانت فرزندم به من سپرده شد.

وی افزود: بعد از طلاق، مشکلات مالی زیادی داشتم و همیشه احساس تنهایی می‌کردم تا اینکه بعد از مدتی با بهنام آشنا شدم و طولی نکشید که از من خواستگاری کرد.

زهرا ادامه داد: خانواده‌ام انتخاب را به عهده خودم گذاشته بودند؛ او اهل کار و بسیار مهربان بود و رفتار مناسبی با من داشت، زندگی خوبی داشتم و تازه معنای عشق را با تمام وجودم درک کردم تا اینکه فهمیدم متاسفانه بهنام نیز در محیط کارش با دوستانش مواد مخدر مصرف می‌کند و چیزی نگذشت که در خانه نیز جلوی من و فرزندم شیشه می‌کشید.

وی افزود: به دلیل وابستگی و علاقه‌ای که به بهنام داشتم، دم نمی‌زدم و او من را تشویق می‌کرد که به صورت تفریحی با او شیشه مصرف کنم؛ این بود که بعد از مدتی خودم هم در دام اعتیاد افتادم.

وی اظهار کرد: مصرف مواد مخدر هر دوی ما به قدری سنگین شده بود که هرچه داشتیم از دست دادیم، یک بار که به خاطر مصرف مواد حالم بد شده بود، در بیمارستان بستری شدم و آنجا بود که خانواده‌ام هم از این فاجعه با خبر شدند.

زهرا می‌گوید: مادرم همچون پروانه از من مراقبت می‌کرد و حالا پس از مدت‌ها از زمان کودکی معنی واقعی محبت را می‌فهمیدم، اکنون دو سال است که ترک کرده‌ام و به دانشگاه می‌روم.

اولین ضربه‌های روحی و روانی در خانواده

سرگرد علی اصغر خدابخشی، روانشناس مرکز مشاوره آرامش معاونت اجتماعی فرماندهی انتظامی خراسان جنوبی گفت: معتادین اولین ضربه‌های روحی و روانی خود را از خانواده دریافت می‌کنند.

این روانشناس و مشاور خانواده بیان کرد: خانواده، اصلی‌ترین و بنیادی‌ترین نهاد جامعه است که سلامت جامعه به آن بستگی دارد.

وی افزود: خانواده می‌تواند در مقابل بسیاری از انحرافات اجتماعی ایستادگی کند و در کاهش آسیب‌پذیری از آن نقش داشته باشد؛ بنابراین می‌توان گفت بسیاری از رفتارها، گرایش‌ها، جهت‌گیری‌ها و عملکردهای فرد در جامعه ریشه در دوران کودکی دارد.

وی بیان کرد: حال اگر خانواده دارای نابسامانی‌های اخلاقی، تربیتی و عاطفی باشد باعث ناهنجاری‌های فردی و اجتماعی جبران‌ناپذیری خواهد شد که امروزه عملا این نابسامانی‌ها را در بسیاری از خانواده‌ها شاهد هستیم و می‌بینیم که خانواده‌ها در رابطه با فرزندان مسائل و دشواری‌های فراوانی دارند که باعث می‌شود روابط والدین و فرزندان سست و متزلزل شود و صفا و صمیمیت و در نتیجه آرامش و سکون واقعی از خانواده‌ها رخت بربندد و فرزندان نتوانند مهر و عطوفت لازم را از خانواده به دست آورند.

این روانشناس و مشاور خانواده خاطرنشان کرد: در نتیجه این فضا اغلب کودکان زودرنج، زودشکن و بی‌عاطفه می‌شوند و به‌خاطر وجود این نابسامانی‌ها فرزندان از تربیت صحیح محروم گشته و به دلیل فقر عاطفی و عدم دریافت محبت کافی از سوی والدین، یک نگاه محبت‌آمیز یا نوازش مهربانانه در خارج از منزل، می‌تواند نوجوان را به سوی خود تغییر جهت دهد.

خدابخشی ادامه داد: بدون تردید توجه کردن و محبت کردن یک نیاز روانی و تقویت‌کننده مثبت در دوره نوجوانی است اما باید آگاه باشیم که اگر این نیاز در خانواده رفع نشود، مشخص نخواهد بود که کی، کجا، به چه میزان و چگونه از این تقویت‌کننده استفاده خواهد شد.

این روانشناس از آسیب‌هایی که گریبان‌گیر یک زن معتاد است، می‌گوید: در خانواده‎ای که مادر، معتاد است، احترام متقابل بین افراد، جای خود را به نزاع و درگیری می‎دهد و در نتیجه فرزندان براساس ارزش‎ها و هنجارهای موجود در جامعه پرورش نمی‌یابند، چراکه الگوهای مناسب رفتاری ندارند.

خدابخشی ادامه داد: همچنین به دلیل عدم روابط محبت‎آمیز با مادر، حاضر به پذیرش نصایح او نیستند و رفتارهای خود را براساس خواسته خود تنظیم می‌کنند.

وی افزود: فرد معتاد پس از مدتی از جامعه سالم خویش طرد می‌شود و همین عامل باعث تشدید بیماری وی می‌شود؛ از سوی دیگر ثابت شده که نقش حمایت‌ها و دلگرمی‌های خانوادگی و اجتماع در میزان موفقیت شخص در فرایند دشوار درمان، بی‌نهایت تعیین‌کننده و مهم است.

این روانشناس افزود: بنابراین بازسازی و تهیه یک شبکه خانوادگی و اجتماعی حمایتگر برای فرد درحال درمان، جزء ضروریات به‌شمار می‌رود و به هر میزانی که این حمایت‌های خانوادگی و اجتماعی گسترده‌ و متنوع‌تر باشد، به همان میزان نیز انگیزه شخصی و درونی بیمار برای تحمل سختی‌های درمان اعتیاد و رسیدن به اهداف و موفقیت‌های شخصی و حفظ آن‌ها بیشتر می‌شود.

خدابخشی بیان کرد: یکی دیگر از راه‌های پیشگیری زنان از اعتیاد، آشنایی و شناخت آن‌ها نسبت به خصوصیات مواد مخدر و پیامدهای آن است؛ هر چه فرد آگاهی بیشتری نسبت به آثار منفی و زیان‌بار اعتیاد به مواد مخدر داشته ‌باشد، احتمال اجتناب از آن بیشتر است و این شیوه پیشگیری، از نوع کنترل درونی است که اثر و نتیجه آن به مراتب بیش از کنترل بیرونی است.

فرهنگسازی و آموزش

سردار مجيد شجاع، فرمانده انتظامي خراسان جنوبی نیز بیان کرد: با تلاش شبانه روزي مأموران پليس خراسان جنوبي در راستای مبارزه بی امان با سوداگران مرگ در سه ماه ابتدایی سال جاری، 22 تن انواع مواد مخدر در استان كشف شده است.

وی افزود: كشفيات مواد مخدر نسبت به مدت مشابه سال قبل 111 درصد رشد داشته است و این نشان دهنده تلاش‌های هدفمند پلیس در برخورد با سرباندهاي قاچاق مواد مخدر و خرده فروشان مواد افيوني بوده است.

فرمانده انتظامي خراسان جنوبی گفت: در سال 98 نيز 50 تن انواع مواد مخدر كشف و 5 هزار و 642 نفر دستگير شدند كه در اين رابطه 71 باند تهيه و توزيع مواد مخدر متلاشي و يك هزار و 291 دستگاه انواع خودروي سبك و سنگين توقيف شد.

شجاع با تاکید بر گسترش آگاهی و جلب حمایت عمومی علیه آسیب‌های ویران گر مواد مخدر و ارائه راهکارهای کارساز در پیکار بی امان و همه جانبه با این معضل بزرگ اجتماعی، اظهار کرد: فرماندهي انتظامي خراسان جنوبي با بهره‌گیری از تمام ظرفیت و امکانات موجود، گام‌های موثري در فرایند مبارزه با مواد مخدر برداشته است و با تقديم 104 شهيد گرانقدر در راه مبارزه با مواد مخدر با قاطعيت در برابر سوداگران مرگ ايستادگي كرده است.

فرمانده انتظامي خراسان جنوبي با بيان اينكه از ابتداي سال جاري تا كنون، 30 باند حمل و توزيع مواد مخدر متلاشي شده است، افزود: در اين رابطه 463 دستگاه انواع خودروي سبك و سنگين توقيف و 1627 نفر نيز دستگير شدند.

شجاع، توزيع مواد مخدر و تلاش براي سهولت دسترسي جوانان به اين ماده در سطح جامعه را يكي از توطئه‌هاي بزرگ دشمنان در عصر حاضر بر شمرد و تصریح كرد: فرهنگسازي مناسب در پيشگيري از مبتلا شدن افراد جامعه و سقوط آنان در دام اعتياد، بسيار موثر و مفيد است.

وي افزود: آگاهسازي اقشار مختلف جامعه يکي از اولويت‌هاي کاري پليس است كه با توجه به شيوع و گستردگي ويروس منحوس كرونا در سطح جامعه، رويكرد کارشناسان نيروي انتظامي استان بهره‌گیری از ظرفیت‌های علمی مبتني بر آموزش در فضاي سايبري است.

فرمانده انتظامی خراسان جنوبي بيان کرد: مواد مخدر يكي از معضلات مهم اجتماعي است كه توسط باندهاي بزرگ مواد مخدر و مافياي جهاني با هدف آلوده كردن جوانان و سست كردن بنيان خانواده‌ها در جوامع بشري هدايت مي شود.

شجاع خاطرنشان كرد: مافیای مواد مخدر به سمت قاچاق مواد مخدر روانگردان و صنعتی تغییر رویه داده است به طوری که کشفیات مواد مخدر صنعتي در سه ماهه سال جاري نسبت به مدت مشابه سال قبل بيش از 35 درصد افزايش داشته است و تنها با هوشیاری خانواده‌ها و کنترل فرزندان می‌توان جلوی توسعه مصرف این گونه از مواد مخدر ایستادگی کرد.

وی یادآور شد: در کنار اقدامات پليس در مبارزه با سوداگران مرگ، بحث فرهنگ سازي و آموزش همگاني همواره بايستي در دستور کار همه ادارات و نهادهاي دولتي به ویژه ادارات متولي فرهنگ و آموزش جامعه، همچون آموزش و پرورش ، فرهنگ و ارشاد ، دانشگاه ها ، اداره تبليغات اسلامی و... قرار گيرد و همه دستگاه‌ها در بستر یک عزم همگانی، در راستای مبارزه با مواد مخدر تلاش كنند.

فرمانده انتظامي خراسان جنوبي تلاش در مسير تأمين آرامش فردي و اجتماعي مردم را توفيقي ارزشمند و الهی براي كاركنان پلیس خراسان جنوبي دانست و خاطرنشان کرد: پليس، همواره با تمام توان و در چارچوب قانون، برخورد با مجرمان و اخلالگران نظم و امنيت عمومي را در دستور کار خود قرار داده است و در اين مسير از هيچ کوششي دريغ نخواهد کرد.

روزهایی که می‌شود با خانواده رقم زد و محبت‌هایی که می‌توان در آغوش خانواده یافت، در هیچ جای جهان وجود ندارد. باید دانست اگر محیط خانواده را برای فرزند خود پر از آرامش کنیم، فرزندمان هیچ گاه به دستاویزهای دیگری چنگ نمی‌اندازد.

گزارش از هادی ملک‌آبادی