بهره‌گیری از ساختارهای علمی و ارزش‌های اسلامی؛ دو اصل تحقق مدیریت اسلامی

حمید بهادری، رئیس اداره اوقاف و امور خیریه سربیشه در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) شعبه خراسان جنوبی، با بیان اینکه یکی از مهم‌ترین نیازهای مهم عصر ما میان آحاد جامعه به‌ویژه متولیان امور حکومتی تقویت و ترویج خصلت‌های زیبای امانتداری و راستگویی است، گفت: فراگیر شدن پدیده دروغ، خیانت، دورویی و نفاق در جامعه آثار و تبعات منفی و ناشایستی دارد و لازم است که در عزل و نصب‌های مدیران، این ویژگی‌ها با کمال جدیت پی‌گیری شده و تشویق و تنبیه افراد به‌طور شفاف با این معیارهای پسندیده انجام شود.

بهادری بیان کرد: آشکار کردن آثار و برکات امانتداری و صداقت، آموزش عملی و تشویق انسان‌های امین و صادق، معرفی الگوهای پاکدامنی و راستی، مهم‌ترین نیاز جامعه به‌ویژه در سطح مدیران است.

وی افزود: امام صادق(ع) در بیان معیار انتخاب افراد می‌فرماید: به نماز و روزه افراد فریفته نشوید چه بسا که شخصی به نماز و روزه عادت کرده و ترک آن برایش وحشت‌آور و آزاردهنده است، اما در گزینش افراد راستگویی و امانتداری آنان را مورد توجه قرار داده و معیار سنجش شخصیت او به حساب آورید.

رعایت عدالت اجتماعی؛ ویژگی مهم مدیر اسلامی

رئیس اداره اوقاف و امور خیریه سربیشه با تأکید بر اینکه ویژگی امانتداری و راستگویی باید در اوصاف مدیران جامعه اسلامی با تمام وجود دنبال شود و منصب‌های حکومتی به‌عنوان امانت‌هایی گرانسنگ به اهلش واگذار شود، ادامه داد: از اوصافی که می‌توان برای یک مدیر مؤمن و شایسته مطرح کرد، اهتمام به عدالت اجتماعی و عدل‌محور بودن اوست.

بهادری ابراز کرد: یک مدیر عادل، هم‌زمان با اجرای عدالت در تمام ابعاد آن، ناچار است برای اجرای عدالت با مفسدان اقتصادى، اجتماعی و فرهنگى، مروجان فساد، فحشا و بی‌بندوبارى، بر‌هم‌زنندگان عزت و استقلال کشور و سایر موانع عدالت مقابله کند.

وی با بیان اینکه دولتمردان پیرو مذهب جعفری(ع) همواره خود را در مقابل مشکلات مردم مسئول دانسته و برای رفع نیازها و گرفتاری‌های اهل ایمان با تمام وجود اقدام می‌کنند، بیان کرد: آنان ریاست و منصب دولتی را هرگز به‌عنوان یک طعمه چرب و نرم حساب نمی‌کنند بلکه یک فرصت و وسیله‌ای برای احقاق حقوق محرومان، مستضعفان جامعه می‌شمارند و تلاش می‌کنند تا زمانی‌که مشکل برادر دینی و ایمانی خود را حل نکرده‌اند به آسایش و راحتی خود نیندیشند.

عظمت نفس و ولایت‌پذیری؛ ویژگی مسئولان جامعه اسلامی از منظر امام صادق(ع)

رئیس اداره اوقاف و امور خیریه سربیشه حسن خلق، استقامت و پایداری، عظمت نفس، ولایت‌پذیری، شهرت‌گریزی و اجتناب از اعمال ریایی، رسیدگی به خانواده، رعایت ادب در معاشرت با افراد، دوری از مجالس گناه، تلاوت قرآن و استفاده از فرصت‌ها را از دیگر ویژگی‌های شیعیان و خدمتگزاران و مسئولان جامعه اسلامی از منظر امام صادق(ع) عنوان کرد.

بهادری با اشاره به اینکه مدیریت علم و هنر برنامه‏‌ریزی، هماهنگ‌کردن، رهبری و نظارت بر فعالیت‏‎های گوناگون به‌منظور دستیابی به هدفی‏ مشخص است، بیان کرد: این علم و هنر در سیره نبی اکرم اسلام(ص) و ائمه‏ هدی(ع) در متعالی‏‌ترین و زیباترین شکلش تجلی یافته که‏ مدیریت الهی و بر مبنای شناخت حقیقت وجود انسان است.

وی با اشاره به آیه یکم سوره ابراهیم «الَر کِتَابٌ أَنزَلْنَاهُ إِلَیْکَ لِتُخْرِجَ النَّاسَ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ بِإِذْنِ رَبِّهِمْ إِلَى صِرَاطِ الْعَزِیزِ الْحَمِیدِ؛ این کتابی‏ است که بر تو نازل کردیم تا مردم را به اذن پروردگارشان از ظلمت‌‏ها خارج کرده و به‌سوی نور ببری، به راه خداوند عزیز و ستوده بیناست»، اظهار کرد: بزرگ‏ترین رسالت انبیا، از بین بردن موانع و مشکلات و فراهم‌‌کردن زمینه رشد و شکوفایی استعدادهای انسان جهت‏ رشد و کمال است.

انتخاب فرد شایسته؛ از مهم‌ترین مسائل مدیریت موفق

رئیس اداره اوقاف و امور خیریه سربیشه از مهم‏‌ترین مسائل مدیریت را انتخاب فرد شایسته و بالیاقت و سپردن کارها به آنها برشمرد و بیان کرد: کسی‌که می‏‌خواهد مسئولیتی را بپذیرد باید شایستگی‌‏های لازم برای آن مسئولیت را داشته باشد.

بهادری با اشاره به اینکه رهبری و پیشوایی امانتی است الهی و زمام‏داران‏ موظفند حقوق رعیت را ادا کنند و عدالت را میان مردم جاری سازند و با آنان از سر لطف و مهربانی رفتار کنند و بر اساس دین و شریعت‏ اسلام آنان را رهبری و حقوق آنان را از صدقات و غنائم بپردازند، ابراز کرد: سپردن مسئولیت و دادن اختیار به افراد بدون سنجیدن و آزمودن آنها از ضعف و بی‏‌بصیرتی مدیر به‌حساب می‏‌آید.

وی با تأکید بر اینکه در نظام اسلامی مدیران خواستار سلطه ‌نبوده و رفتار تصنعی و ریاکارانه را نمی‌‏پسندند و از شنیدن حق و عدل نمی‏‌هراسند و خود را بالاتر و برتر از دیگران نمی‏‌دانند، ادامه داد: ریاست‏‌طلبی و ریاست‏‌دوستی انسان را به نافرمانی حق سوق می‌‏دهد، زیرا این دو ویژگی با خدادوستی در یک جا جمع‏ نمی‌‏شود.

رئیس اداره اوقاف و امور خیریه سربیشه تفویض اختیار، مسئولیت‏‌خواهی و پاسخ‌گویی را از دیگر خصوصیات مدیر اسلامی برشمرد و افزود: رفتار هیچ‏ مسئولی از دید مسئول بالاتر نباید پنهان بماند، بر کارها باید نظارتی دقیق صورت گیرد و هر مدیری باید رفتار و عملکرد رده‏‌های‏ پایین از خود را با جدیت پی‏گیری و مؤاخذه مناسب و هدایت‏ کند.

لازمه مدیریت صحیح رعایت اصل شایسته‏‌سالاری در سپردن کارها است

بهادری لازمه مدیریت صحیح را رعایت اصل شایسته‏‌سالاری در سپردن کارها ذکر کرد و گفت: انسان‏ نیازمند مراقبت است نه تنها از درون باید مراقبت کند بلکه باید احساس کند که مراقبتی هم از بیرون وجود دارد که او هر طور خواست نمی‏‌تواند عمل کند.

وی با تأکید بر اینکه مدیریت اسلامی بر مبنای ارزش‌های الهی اسلام، زمینه‌های تعالی و شکوفایی انسان را فراهم می‌آورد، یادآور شد: آنچه در بحث مدیریت اسلامی مطرح است حاکم بودن ارزش‌های اسلامی و معیارهای الهی بر مدیریت در کنار بهره‌مندی از چارچوب‌ها و ساختارهای علمی و مدیریتی می‌باشد، یعنی اگر علم مدیریت برای داده‌های خود از احکام، راهکارها و ارزش‌های اسلامی بهره‌مند شود، به موفقیت حقیقی خود دست می‌یابد.