درسی از مکتب امام کاظم(ع) در تشخیص حق از باطل

به گزارش ایکنا از گلستان، در مکتب امام کاظم(ع) آمده است که به تشخیص اکثریت اعتماد نکن‌، قرآن را معيار قرار دادن‏ كثرت را مذمّت می‌کند و می‌گوید كثرت‌، معيار حقیقت نيست.

امام کاظم(ع) در حدیثی  خطاب به هشام مى‌فرمايد: قرآن كثرت را مذمت كرده است آنجا كه خداوند در سوره انعام آیه 116مى‏‌فرمايد: وَإِنْ تُطِعْ أَكْثَرَ مَنْ فِي الْأَرْضِ يُضِلُّوكَ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ إِنْ يَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ وَإِنْ هُمْ إِلَّا يَخْرُصُونَ، و اگر از بيشتر كسانى كه در اين سرزمين هستند پيروى كنى تو را از راه خدا گمراه مى‌كنند آنان جز از گمان [خود] پيروى نمى‌كنند و جز به حدس و تخمين نمى‌‏پردازند.»

اگر اكثر مردم را پيروى كنى تو را گمراه مى‏‌كنند؛ چون اكثر مردم تابع عقل نيستند، تابع گمان و تخمين‏‌اند، همين كه چيزى در خيالشان پيدا مى‌شود دنبالش مى‌روند.

چون اكثر اين‏جور هستند، پس به اكثر اعتماد نكن. اين خودش نوعى ديگر استقلال بخشيدن به عقل است و دعوت به اينكه عقل بايد معيار باشد.

امام کاظم(ع) در  ادامه خطاب به هشام مى‏‌فرمايد: هشام! به حرف مردم اعتنا نكن، به تشخيص مردم اعتنا نكن؛ تشخيص، تشخيص خودت باشد.

اى هشام! اگر در دست تو يک گردو باشد و هركس به تو برسد بگويد: به به! چه گوهر عالى! در هيچ خزانه‌‌اى پيدا نمى‏‌شود، تو كه مى‏‌بينى گوهر نيست نبايد گول آنها را بخورى.

نقطه مقابلش: و اگر در دست تو گوهرى باشد و هركس به تو برسد بگويد: اين گردو را از كجا آورده‌اى؟ تو نبايد اعتنا كنى.

اگر همه مردم به اين گوهر گفتند گردو، تو تابع تشخيص و عقل و فكر خودت باش و عقل را راهنماى خود قرار بده.

 برگرفته از مجموعه آثار استاد شهيد مطهرى (تعليم و تربيت در اسلام)، ج‏22، ص: 867- 866