قیام ۱۵ خرداد سرآغاز یک تحول و دگرگونی تاریخی بود

محمد برزعلی، سرپرست دانشگاه جامع ـ علمی کاربردی استان گلستان در گفت‌‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از گلستان گفت: قیام 15 خرداد 1342 سرآغاز یک تحول و دگرگونی تاریخی در کشور ما و در دنیا است. این قیام که به فرموده رهبر فرزانه انقلاب (مدظله العالی) یک قیام مردمی بود، با هیچ یک از قیام‌ها و جنبش‌هایی که در تاریخ معاصر ایران و جهان اسلام رخ داده، قابل مقایسه نبوده بلکه دارای تفاوت‌های ریشه‌ای در رهبری، روش، ماهیت و اهداف با آنها بوده است. حضرت امام(ره) نیز در این خصوص بیان کرده‌اند: این قیامی که در ۱۵ خرداد شروع شد قیامی اسلامی است، قیامی ایمانی است، پیرو هیچ قیامی نیست.

وی ادامه داد: قیام ۱۵ خرداد نقطه عطفی بود در تاریخ، نه اینکه پیرو نهضت‌ها و قیام‌های دیگر، این شعار باید محفوظ باشد که این قیام، قیام ملی نیست، این قیام، قیام قرآنی است، این قیام، قیام اسلامی است.

برزعلی افزود: از ابعاد دیگر ماهیت این قیام می‌توان به عاشورایی بودن آن اشاره کرد درست در زمانی که حکومت ضد دین، ضد روحانیت معظم، مستبد، دست نشانده بیگانگان و استکباری در کشور وجود داشت. از انگیزه‌ها واهداف عالی بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی(ره) در قیام 15خرداد می‌توان به صیانت از احکام اسلام، قرآن، استقرار حکومت اسلامی، حاکمیت قوانین اسلام و اجرای شریعت اسلامی، قطع وابستگی به کشو‌های بیگانه، براندازی نظام استبدادی طاغوت در کشور، امر به معروف و نهی‌از منکر، دفاع از ارزش‌ها و سنت‌های اسلامی، مبارزه با حاکمیت و گسترش فرهنگ غربی که منافی با فرهنگ اسلامی بود، نام برد.

وی گفت: حتی حضرت آیت‌الله خامنه‌ای(مدظله العالی)، در این زمینه بیان نموده‌اند که: خرداد را متن مردم با انگیزه اسلامی و با انگیزه عشق به روحانیت و با انگیزه عشق و ایمان به امام خودشان به وجود آوردند و ستون فقرات حادثه 15 خرداد علاقه به اسلام و امام بود و مردم بودند که این حرکت را میدان دادند و به وجود آوردند. پس آنچه در 15 خرداد به وجود آمد، عبارت بود از پیوند مستحکم ملت و امام آن هم به برکت اسلام. لذا باید عنوان کرد که اندیشه‌های روحانیت مبارز شیعه به رهبری حضرت امام(ره) منشاء و خاستگاه این قیام بوده است که توانسته نقطه عطفی در سیر تغییر و تحولات تاریخ ایران ایجاد نماید.
این مقام مسئول افزود: ویژگی اصلی قیام 15خرداد را می‌توان در بعد مذهبی آن جستجو نمود که با رهبری حضرت امام خمینی(ره) و اخلاص و قاطعیت عمل در ایشان، بخش‌های مختلف جامعه و مردم به آن پیوستند. از دیگر ویژگی‌های بارز آن می‌توان در راس قرار گرفتن مرجعیت شیعه در سطح رهبری یک قیام سیاسی، اجتماعی، فکری و فرهنگی، فراگیر نمودن بسیاری از حرکت‌های سیاسی وقت در لوای اسلام، مخالفت و رویارویی با اصل نظام مستبد طاغوتی بر خلاف برخی جریانات سیاسی و اجتماعی محافظه کارِ وقت و نقش قدرت بی بدیل مذهب در ایجاد یک بسیج گسترده مردمی در راستای مخالفت با برنامه‌های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی رژیم وقت اشاره نمود. در زمینه ارکان تشکیل دهنده این قیام، مقام معظم رهبری (مدظله العالی) بیانات شیوایی ایراد نموده‌اند. معظم له می‌فرمایند: در 15خرداد سه عنصر وجود داشت. اولین عنصر مردم بود، بعد عنصر رهبر و امام بود و سومین عنصر انگیزه مذهبی و روح شهادت طلبی و فداکاری برای خدا بود. نطفه‌ انقلاب ما با این سه عنصر بسته شد.

رئیس دانشگاه علمی کاربردی گفت: بررسی تمامی ابعاد و اثرات اجتماعی و سیاسی قیام 15 خرداد در بضاعت این گفتار نیست چه بسا پس از گذشتن قریب به نیم قرن از آن همچنان الهام‌بخش بسیاری از جنبش‌ها در دنیا و بویژه در جهان اسلام می‌باشد و همچنان اندیشمندان و پژوهشگران در این زمینه تحقیق می‌نمایند. بطور اجمال می‌توان به پایه‌گذاری اسلام، مکتب و مذهب بعنوان پایه‌گذاری یک حکومت اسلامی، عیان شدن چهره واقعی شاه بعنوان فرد مخالف اسلام که تظاهر به جانبداری از دین می نمود، افزایش حضور هر چه بیشتر روحانیت مبارز در صحنه های مبارزه و براندازی رژیم شاه و از بین رفتن جاذبه بسیاری از گروههای سیاسی، بویژه آنهایی که به بیگانگان وابسته بودند را نام برد.

وی گفت: بدون شک، تبیین و تثبیت اصل مترقی ولایت فقیه بعنوان نظام حکومتی جایگزین مهمترین نتیجه این قیام بوده است. در این زمینه مشکلی که خیلی از کشورهای اسلامی بویژه برخی کشورهایی که بیداری اسلامی در آنها رخ داد و نظام جایگزین نتوانسته دوام بیاورد، بدلیل نبود ولایت مطلقه فقیه و به تبع آن عدم استفاده از مواهبش بوده است. از جمله نتایج و پیامدهای دیگر قیام 15 خرداد می توان به نزدیکی هر چه بیشتر مردم به روحانیت در راستای مبارزه با رژیم ستمشاهی، دمیدن روح خود باوری در قشر جوان و دانشگاهی، بیگانگی ستیزی، رویکرد نیروهای فرهنگی، اجتماعی و سیاسی جامعه به سوی مذهب، آماده سازی زمینه های لازم و شرایط برای تحقق پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی اشاره نمود.