امام جواد(ع)؛ الگوی صبر و ایستادگی در برابر استبداد

حجت‌الاسلام موسی آیتی‌فر، معاون نهاد مقام معظم رهبری در دانشگاه علوم پزشکی گلستان در گفت‌وگو با ایکنا از گلستان به تحلیل فضای سیاسی و اجتماعی زمانه امام جواد(ع) پرداخت و گفت: امام جواد(ع) در شرایطی به امامت رسیدند که با وجود اقتدار نسبی شیعیان، جامعه گرفتار چالش‌های عمیق عقیدتی و درگیری‌های گسترده سیاسی بود. آن حضرت در دوران حکومت دو خلیفه عباسی، مأمون و معتصم، امامت را عهده‌دار شدند.

وی ادامه داد: مأمون پس از قتل امام رضا(ع) با بحران مشروعیت مواجه شد و برای کنترل امام جواد(ع)، دخترش ام‌الفضل را به عقد ایشان درآورد تا از درون خانه، نظارت و کنترل دائمی بر ایشان داشته باشد. با این حال، امام با زیرکی و شرط عدم دخالت در امور حکومتی، نقشه‌های خلیفه را ناکام گذاشتند.

حجت‌الاسلام آیتی‌فر سیره اخلاقی امام جواد(ع) را درسی برای جامعه امروز دانست و افزود: امام جواد(ع) الگوی روشن از جود، صبر و خدمت اجتماعی بود. لقب «جواد» به دلیل بخشندگی بی‌نظیر ایشان بر وی نهاده شد. حتی در دوران تنگدستی، به یاری نیازمندان می‌شتافتند. ایشان صبر در برابر مصائب و ظلم خلفای عباسی را با وقاری ستودنی تحمل کردند. همچنین در کلام خود، مردم را به انصاف، همدردی و قلبی پاک فرا می‌خواندند که برای جامعه امروز درگیر خودخواهی و اختلافات، آموزه‌هایی کاربردی و حیاتی است.

معاون نهاد مقام معظم رهبری در دانشگاه علوم پزشکی گلستان به نقش اجتماعی امام جواد(ع) در میان مردم اشاره کرد و گفت: امام جواد(ع) صرفاً یک شخصیت علمی و عبادی نبود؛ بلکه دغدغه رفع مشکلات مردم را داشتند. با مهربانی و مدارا رفتار کرده و حتی در فشارهای سیاسی، از حق مردم دفاع می‌کردند. در بیانات خود، بر اقامه واجبات، دوری از محرمات و بیداری دینی تأکید داشتند. درسی که از ایشان برای مسئولان امروز می‌توان گرفت، توجه به مردم و رسیدگی به نیازهای جامعه با روحیه اخلاص و صداقت است.

حجت‌الاسلام آیتی‌فر در خصوص نحوه شهادت امام جواد(ع) اظهار کرد: حکومت عباسی دو بار امام را به بغداد فراخواند. بار دوم در زمان معتصم عباسی بود روایات مختلفی درباره نحوه شهادت نقل شده‌ است. یکی از آن‌ها اشاره دارد که امام با انگور یا شربتی مسموم، از سوی ام‌الفضل یا غلام معتصم، به شهادت رسیدند بنابراین هدف خلفای عباسی از این جنایت، حذف فیزیکی امام به دلیل نفوذ معنوی و علمی ایشان در میان مردم بود.