Kur'an ırkçılığa açıkça karşı çıkmaktadır

Kadın ve erkeğin özünde eşitlik ilkesi ve insan özelliklerinde farklılık ilkesi Kur'an-ı Kerim'de özellikle Hucurat suresinin bir ayetinde açıkça ifade edilen iki ilkedir.

Farklı etnik gruplar ve ırklar arasında, çoğu eski köklere sahip birçok ayrımcılık ve ihtilaf vardır. İnsanlar ve milletler arasındaki farklılıklar doğal bir sorundur. Sorun, bu farklılıkların bazı insanları değerli, bazılarını ise değersiz saymak için bir kriter olarak kabül edildiğinden itibaren başlamaktadır.

Irkçılığın bir örneği olan bu bakış açısı, birçok savaşın kaynağı olmuştur. Kur’an öğretileri de bu konuya kayıtsız değildir. İnsanın değeri için doğal farklılıkların temelini reddederken, insanın değeri için belirli bir ölçüt belirtir.

Hucurat suresi 13. ayeti: "Ey insanlar! Şüphe yok ki, biz sizi bir erkek ve bir dişiden yarattık ve birbirinizi tanımanız için sizi boylara ve kabilelere ayırdık. Allah katında en değerli olanınız, O’na karşı gelmekten en çok sakınanınızdır. Şüphesiz Allah hakkıyla bilendir, hakkıyla haberdar olandır".

Bu ayette üç önemli ilkeye dikkat çekilmiştir: Kadın ve erkeğin yaratılışında eşitlik ilkesi, insan özelliklerindeki farklılıklar ve üstünlük ölüçüsü olarak takva.

Tefsir-i Numune'de bu ayet şöyle yorumlanmaktadır: İnsanların bir erkek ve bir kadından yaratılmasının anlamı, insan soyunun "Âdem" ve "Havva"ya dayandırılmasıdır. Bunlar üstünlük ölçütü değildir. İnsanların hepsi aynı kökene sahip olduğundan soy ve kabile gurur kaynağı olmamalıdır. Allah her kabile için özellikler yaratmışsa bu sosyal hayatın devamı içindir. Çünkü bu farklılıklar insanların birbirlerini tanımasına yardımcı olur. İnsanları tanımadan, insan toplumunda düzen hakim olamaz.

İlginç olan nokta ise sosyal etkileşimlerin hareket ve oluşum faktörünün bu bireysel ve ırksal farklılıklardan kaynaklanmasıdır.

Nur Tefsiri'nde bu ayetin mesajları şöyle dile getirilmiştir:

1- Erkek ya da kadın olmak ya da belirli bir kabile ya da milletten olmak, övünülecek bir şey değildir, bu Allah’ın işidir.

2- İnsanların dış görünüşünde ve ırkında görülen farklılıklar, övünmek için değildir. Akıllıca birbirini tanımak içindir.

3- İnsanlar arasında popüler olmak geçicidir, Allah’ın katında itibar kazanmak önemlidir. 

4- Kur’an ırk, etnik, kabile, bölgesel, ekonomik, düşünsel, kültürel, sosyal ve askeri her türlü ayrımcılığı reddeder ve takvayı erdemin tek ölçütü olarak kabul eder. 

5- İnsan doğasında üstünlük arayışı vardır. İslam bu fıtri arzunun yolunu takva ile belirlemiştir. «إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقاكُمْ»

6- Takva sahibiymiş gibi davranmayalım çünkü Allah herkesi iyi tanıyor.