بازگشت جهان به «زیست دینی» تحول اساسی امام خمینی(ره) بود + صوت

محمدصادق کوشکی، عضو هیئت علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، در گفت‌وگو با ایکنا، درباره اینکه امام خمینی(ره) چگونه بسیاری از ناشدنی‌ها را در آن دوره تاریخی انقلاب مانند تبدیل اسلام به یک الگوی حکومتی، برهم ریختن نظم دوقطبی و پیوند میان اسلامیت و جمهوریت شدنی کرد، گفت: شاید مهم‌ترین ویژگی حضرت امام(ره) که بسیاری از رهبران حتی دین‌دار نهضت‌های اسلامی فاقد آن بودند و همین ویژگی امام(ره) را قادر به پیشبرد برنامه‌های خود و عملیاتی کردن آنها و ممکن کردن ناشدنی‌ها کرد این بود که امام(ره) دین را همه‌جانبه و جامع در ابعاد فقهی، فلسفی، تاریخی، سیاسی، اجتماعی، عرفانی و کلامی فهمیده بودند.

وی افزود: امام(ره) در عین حال جهان‌شناس و زمان‌شناس بودند و از تغیبرات و تحولات دنیا و ریشه‌های آن آگاهی داشتند و به همین خاطر از یک نگاه حداکثری به دین برخوردار بودند و دین را متولی صفر تا صد زندگی انسان‌ها در همه عرصه‌ها می‌دانستند و با همین نگاه بود که ایشان حضور و فعالیت در عرصه سیاسی و اجتماعی تکلیف شرعی خود تلقی می‌کردند و موفق شدند همین نگاه و اندیشه را به جامعه منتقل کنند.

بیشتر بخوانید:

• الگوی سیاست خارجی امام(ره) پایه‌گذار جهان چندقطبی و شکل‌گیری قطب قدرت اسلامی است
• وحدت اسلامی در نگاه امام(ره) سنگ بنای تولد قطب قدرت جهان اسلام است

کوشکی اظهار کرد: در مقابل روح و دل جامعه نیز به واسطه صداقت، اخلاص و پیوند خوردن دل امام(ره) با خداوند، به ایشان پیوند خورد و امام(ره) با توکل و اتکاء به پروردگار و حمایت و پشتیبانی مردم یک انقلاب بزرگ را در صحنه اندیشه، تفکر و جهت‌گیری‌های جهانی طراحی کردند.

انقلاب اسلامی، حرکتی برای تحول در جهان

این عضو هیئت علمی دانشگاه تهران بیان کرد: در واقع انقلاب اسلامی قبل از اینکه جریان و حرکتی در جهت سرنگون کردن حکومت پهلوی باشد حرکتی برای دگرگونی و تحولات اساسی در جهان بود که می‌توان نام این تحول را بازگرداندن جهان به «زیست دینی» نامید و امام(ره) در این حرکت موفق بود و به اهدافش رسید.

وی اضافه کرد: به تعبیر «آنتونی گیدنز» در کتاب معروف «جامعه‌شناسی» مسیر زیست جهان پس از انقلاب اسلامی به سمت زیست دینی تغییر کرد و این امر ناشدنی در عصری که دین در شرق و غرب عالم کاملاً کنار گذاشته شده بود، توسط امام(ره) شدنی شد و امام(ره) موفق به ایجاد یک حرکت جهانی مبتنی بر دین گردید و در این مسیر علاوه برعنایت خداوند و ایمان امام(ره)، مردم مؤمن نه فقط در ایران بلکه در اقصی نقاط جهان همراه امام(ره) بودند.

کوشکی ابراز کرد: در حقیقت خداوند در گوشه گوشه جهان انسان‌های مؤمنی را قرار داده بود که نگاه و دل‌های آنان با امام(ره) یکی شده و پیوند خورده بود و این پیوندهای مسلمانان و مؤمنان سراسر جهان با حضرت امام(ره) موجب شد که انقلاب اسلامی گستره جهانی پیدا کند و بعد اندیشه‌ای و فکری انقلاب اسلامی سراسر جهان را مخاطب خود قرار داد.

نظم جهانی مطلوب امام خمینی(ره) 

کوشکی درباره تأثیرپذیری تحولات امروز جهانی که از منظر برخی دوره گذار به نظم جدید جهانی نامیده شده از الگوی سیاست خارجی انقلابی و ضد استکباری امام خمینی(ره) گفت: نظم جهانی مورد نظر امام خمینی(ره) یک نظم دینی و عدالت‌محور بود و به همین دلیل ایشان بر مستضعفان جهان تأکید داشتند.

این استاد مطالعه منطقه‌ای دانشگاه تهران با بیان اینکه این تعریف و تأکید در عرصه روابط بین‌الملل ناشناخته شده بود و همچنان نیز شناخته‌شده نیست، گفت: در عین حال مجموعه تلاش‌هایی که در میان ملت‌های مستضعف منطقه و سایر مناطق دنیا مانند آفریقا و آمریکای لاتین برای عدالت‌خواهی و نفی استکبار از جمله آمریکا انجام می‌شود به بیان خود رهبران این حرکت‌ها وقتی جرئت انجام و بروز و ظهور‌ آن پیدا شد که انقلاب اسلامی را دیدند.

کوشکی تأکید کرد: به عبارت دیگر آنها بدون مشاهده تجربه موفق انقلاب اسلامی جرئت انجام چنین حرکتی نداشتند که برای نمونه در آمریکایی لاتین بخواهند آمریکا را کنار بزنند و خودشان برای سرنوشت خودشان تصمیم بگیرند و این نشان می‌دهد حرکت تحول‌ساز امام(ره) تنها محدود به داخل کشور نبود و ابعاد جهانی و فرامرزی داشت که برقراری نظمی مبتنی بر عدالت، معنویت و آزادی برپایه تولید قدرت برای مستضعفان جهان را دنبال می‌کرد.     

گفت‌وگو از مهدی مخبری