نهج‌البلاغه؛ آیینه تمام‌نمای عقلانیت اسلامی
با توجه به شرایط امروز جامعه و تهاجم گسترده فرهنگی غرب، آشنا کردن نسل جوان با اندیشه والای امام علی(ع) امری ضروری و غیرکتمان است؛ چراکه کلام ایشان مستدل، عقلانی، واقع‌‌گرایانه و به دور از تعلقات دنیوی و هوای نفس است.
این روزها و شب‌ها، مصادف با ایام شهادت حضرت امام علی(ع) و شب‌های قدر است؛ به‌همین مناسبت سیدمحمود میرزایی‌الحسینی، عضو هیئت علمی گروه آموزشی زبان و ادبیات عرب دانشگاه لرستان یادداشتی را با موضوع اهمیت و جایگاه نهج‌البلاغه تهیه کرده است که تقدیم مخاطبان ایکنا میشود.
«نهج‌البلاغه را کلامی فروتر از کلام الهی و فراتر از کلام بشری معرفی کرده‌‌اند، کتابی گرانسنگ که پس از قرآن کریم و کلام رسول‌الله(ص) منبع معرفتی قابل اعتنا و اتکایی به‌شمار می‌‌آید و در همه دوران، قابلیت روشنگری و هدایت دارد.
کار سترگ و ستودنی سیدشریف رضی در گردآوری مجموعه خطبه‌‌ها، نامه‌‌ها و کلمات قصار امیرالمؤمنین علی(ع) از سوی اندیشمندان شیعی و سنی و حتی غیرمسلمان مورد اهتمام جدی بوده است که از جمله این تلاش‌‌های عالمانه می‌‌توان شرح ابن ابی‌الحدید و ابن‌میثم بحرانی را به‌عنوان نمونه نام برد که فراوان تلاش کرده‌‌اند نقاب از چهره معانی والای کلام امیر(ع) کنار زنند و مشتاقان را بر سر خوان رنگین و گسترده این امام همام بنشانند.
امروزه خوشبختانه نهج‌البلاغه‌‌پژوهی در مجامع علمی و دانشگاهی کشور مورد اهتمام جدی است و مقالات و پایان‌نامه‌ها و رساله‌‌های متعددی در این زمینه به رشته تحریر درآمده است که هم جای سپاس دارد و هم مایه شکرگزاری و مباهات است؛ اما با توجه به ویژگی خاص زبان نهج‌البلاغه، برقراری ارتباط با این کتاب برای خیلی از افراد جامعه دشوار به نظر می‌رسد.
فصاحت و بلاغت نهج‌البلاغه در حد اعلاست؛ از این‌رو رمزگشایی از این متن فاخر ادبی کاری است بس دشوار که از عهده هر کسی بر نمی‌‌آید.
در این میان مترجمان فراوانی در کنار شارحان با عشق و علاقه فراوان در این اقیانوس بی‌کران غوطه‌ور شده و هر کدام در حد وسع علمی خویش بر آن شده‌‌اند که مرواریدهایی به کف آورند و پوسته الفاظ را بشکافند و صید معانی کنند.
از آنجا که نهج‌البلاغه طیف گسترده‌‌ای از حوزههای اخلاقی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، روان‌شناسی و... را در برمی‌گیرد، ورود به منظومه فکری و اندیشگی امام علی(ع) ابزارهای خاصی می‌‌طلبد که به‌طور اجمال عبارتند از:
1ـ علوم زبان عربی مانند: صرف، نحو، بلاغت، آواشناسی و فقه‌اللغه
2ـ دانش‌‌های جدید مانند: زبان‌شناسی با شاخه‌‌های گوناگون، علوم اجتماعی (مانند اقتصاد، جامعه‌‌شناسی، روان‌شناسی، علوم سیاسی)، نقد ادبی، سبک‌‌شناسی، تحلیل گفتمان و زبان‌شناسی متن
3ـ آشنایی با فرهنگ و معارف اسلامی
4ـ آشنایی با آثار فاخر ادبی به‌ویژه زبان و ادب فارسی
صرفاً دانش درون زبانی (مراد زبان عربی است) کفایت نمی‌‌کند بلکه دانش برون‌زبانی (سایر علوم و معارف بشری) افق دید مترجم و محقق و خواننده را گسترده کرده و راه را به‌سوی فهم عمیق‌تر متن نهج‌البلاغه هموارتر می‌‌کند.
با توجه به شرایط امروز جامعه و تهاجم گسترده فرهنگی غرب، آشنا کردن نسل جوان با اندیشه والای امام علی(ع) امری ضروری و غیرکتمان است؛ چراکه کلام ایشان، مستدل و عقلانی و واقع‌‌گرایانه و به دور از تعلقات دنیوی و هوای نفس است.
به بیانی دیگر، نهج‌البلاغه آیینه تمام نمای عقلانیت اسلامی است که در آن میان خداشناسی، اخلاق، سیاست، عرفان و انسان‌‌شناسی وحدتی اندام‌‌وار وجود دارد.
با توجه به گستردگی مضامین نهج‌البلاغه و زبان فنی آن، مطالعات و پژوهش‌های میان‌رشته‌ای در این زمینه، ضروری است؛ چراکه ارائه آثار عالمانه منسجم همه‌جانبه و استنباط عمیق و دقیق مفاهیم و مضامین نهج‌البلاغه، زمینه‌‌ساز رشد و غنای معرفت و آگاهی دینی در جامعه میشود.»
انتهای پیام
