حجتالاسلام عباسی، کارشناس امور قرآنی ادارهکل اوقاف خراسان جنوبی در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) از خراسان جنوبی، درباره اینکه چگونه میتوان ارزشهای اسلامی را در جامعه حفظ و بین جوانان ترویج داد، گفت: پویایی معنوی و سیاسی یک جامعه به حضور بالنده ارزشهای دینی و ملی پذیرفته شده در آن جامعه و میزان پایبندی افراد جامعه به آنها بستگی دارد، بدین منظور بهترین راه سالمسازی و افزایش آمادگی جامعه در برابر ترفندها و توطئههای پیچیده دشمن، تلاش برای حفظ، درونیسازی و گسترش ارزشها در زندگی فردی و اجتماعی است.
اشارهای به نقش نهادهای اجتماعی در حفظ ارزشهای دینی
وی ادامه داد: خانواده بهعنوان نخستین کانونی است که در این زمینه میتواند نقشآفرینی کند و پس از آن مدرسه، آموزشگاهها و دانشگاهها باید به این امر مهم عنایت ویژه داشته باشند و به فراخور نیاز افراد در دورههای گوناگون سنی آنان را یاری کنند چراکه فراهم آوردن زمینههای سالم تغذیه فکری برای نسل جدید، عبادت است.
کارشناس امور قرآنی ادارهکل اوقاف خراسان جنوبی تشویق افراد، سازمانها و صاحبان پایگاههای اجتماعی به گام نهادن در این راه نیز یکی دیگر از راههای حفظ و گسترش ارزشهای دینی در سطح جامعه عنوان و بیان کرد: تلاش برخی افراد، گروهها و احزاب برای کمرنگ کردن یا از بین بردن پایبندی به ارزشها بهویژه میان نوجوانان و جوانان، خیانتی نابخشودنی، ستمی ناروا و بهترین راه ایجاد سلطه بیگانگان بر سرزمین اسلامی است، چراکه جامعه تهی از ارزشهای دینی، زمینه مناسبی برای تهاجم و شبیخون فرهنگی دشمن است.
عباسی، وظیفه پاسخگویی به شبهههای موجود در این زمینه را برعهده همه اندیشمندان، نویسندگان، رهبران فکری جامعه و مرزبانان اندیشه علوی دانست و تصریح کرد: همه این عوامل ذکر شده باید بتوانند با بهرهگیری از سلاح اندیشه و منطق، این وظیفه مهم که همان ترویج اندیشههای اسلامی در جامعه است را به انجام رسانند.
ضرورت ارائه تعریفی کاربردی از معارف اسلامی
وی با بیان اینکه فرهنگسازی دینی بهمعنای دادن نمود عینی و نهادینه شدن ارزشهای دینی در رفتار افراد و صحنههای اجتماعی است که در فرآیندی چندین مرحلهای تحقق مییابد، اظهار کرد: بهترین راهکارهای فرهنگسازی دینی شامل داشتن تعریف عملیاتی از دین، ارزشهای دینی و فرهنگ دینی است بدین صورت که ابتدا باید فرد یا افراد، این توانایی را داشته باشند که ارزشها و معارف دینی را از متن قرآن و سنت استخراج کنند و تعریف دقیق و کاربردی از آن ارائه دهند.
کارشناس امور قرآنی ادارهکل اوقاف خراسان جنوبی پیرایش ارزشها و مفاهیم دینی از پیرایههای محیطی و اجتماعی و ایجاد دیدگاه مشترک میان بخشهای فرهنگی نظام درباره آن را یکی دیگر از راههای تحقق ارزشهای اسلامی در جامعه دانست و گفت: همه میدانیم که حضرت امام خمینی(ره) در فرآیند نوسازی جامعه، مفاهیمی مانند معنویتگرایی یا آخرتگرایی، جدایی دین از سیاست، تقابل دنیا و آخرت، نگرش سنتی به توده مردم، نوع نگرش به قضا و قدر و زنان را در عمل و نظر، بازنگری کرده و بر اساس معیار اسلام و دیانت ناب، این مفاهیم را معنا بخشیده است، اکنون نیز باید ارزشهای دینی به دور از پیرایههای اجتماعی بررسی شود تا بخشهای فرهنگی نظام درباره آن به اشتراک نظر برسند.
عباسی با بیان اینکه برنامهریزی عاملی دیگر در راستای تحقق ارزشها است، عنوان کرد: باید دانست که فعالیت فرهنگی از کجا و با چه روشی آغاز شود، همچنین باید راهی یافت که همواره درستی تصمیمها را تضمین کند در برنامهریزی باید به این نکته توجه داشت که فرهنگسازی دینی به برنامهریزی دراز مدت و استراتژیک نیاز دارد و برپایه برنامه کوتاه مدت و انفعالی نمیتوان فرهنگ جامعه را با دین هماهنگ کرد.
خودسازی؛ مهمترین روش راهبردی در برنامه فرهنگسازی دینی
وی مهمترین روشهای راهبردی در برنامه فرهنگسازی دینی را خودسازی دانست و افزود: رسالت بزرگ کارگزاران فرهنگی این است که ابتدا خود را به ارزشهای دینی مانند: ایمان، تقوا، شرح صدر آراسته سازند و در عمل به ارزشها، از دیگران پیشی بگیرند.
کارشناس امور قرآنی ادارهکل اوقاف خراسان جنوبی گام دوم را دیگرسازی معرفی کرد و ادامه داد: تحقق این عامل در قالب ارشاد و نصیحت، تبلیغ و تعلیم و تربیت اسلامی امکانپذیر بوده و در این جا هدف از ارشاد و نصیحت، افزایش سطح تربیت و ترویج فضائل اخلاقی است، تکریم شخصیت دیگران، وفق و مدارا، برخورد محبتآمیز و استفاده از روشهای غیرمستقیم همچون روشالگویی، در کارآیی نصیحت و ارشاد نقش بسیار مؤثری ایفا میکند.
عباسی با اشاره به اینکه فرهنگسازی دینی و احیای ارزشهای مذهبی در شرایط کنونی جامعه اسلامی به فعالیت نظامیافته و همفکری و تلاش گروهی نیاز دارد که از نظر ابزار و محدوده کار نیز به مراتب گستردهتر و پیچیدهتر از گذشته است، یادآور شد: لازمه فرهنگسازی دینی در حال حاضر این است که همه نهادهای اجتماعی، کارگزاران فرهنگی، صدا و سیما، مطبوعات بهصورت هماهنگ و منسجم در نهادینهکردن ارزشهای دینی، تلاش ورزند.