به گزارش ایکنا از همدان، آیتالله حبیبالله شعبانی موثقی، نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه همدان، شب گذشته، سوم اردیبهشتماه در جلسه تفسیر «سوره حمد» که در مسجد مهدیه همدان برگزار شد، اظهار کرد: تفسیر سوره حمد تا آیه «إِيَّاكَ نَعبُدُ وَإِيَّاكَ نَستَعِين» بیان شد، مرحوم علامه طباطبایی در المیزان بیان میکند این ترکیب ایاک نعبد را هر طور که تفسیر کنیم فقط خدا در آن است و به هیچ شکلی انسانیت، هوای نفس و انانیت در آن وجود ندارد.
در عبادت دو مسئله لازم است؛ اخلاص و حضور، هر میزان که حضور ما یا اخلاص ما در عبادت کمرنگ شود عبادت و بندگی ما ضعیفتر میشود. عبادت انسانها به چند قسم است عدهای از انسانها برای فرار از جهنم که قصه آنها ترس از جهنم است، خدا را عبادت میکنند، این نوع عبادت، عبادت خالصانه نیست بلکه مشرکانه است، عبادتی که بوی بهشت و جهنم در آن باشد خالصانه نیست. دسته دوم عبادت را خضوع معنی میکنند، اما علامه طباطبایی عبادت را اینگونه معنی میکند که خود را ملک خداوند بدانیم، در این نگاه بنده عبادت را هم مالکیت خدا میداند، این نوع عبادت هم ممکن است شرک خفی در آن داشته باشد. آیه 136 سوره نساء «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا آمِنُوا... ای کسانی که ایمان آوردهاید ایمان بیاورید» بیان میکند خیلی از ایمانها با شرک در عبادت همراه است.
بیشتر بخوانید:
در آیه «إِيَّاكَ نَعبُدُ وَإِيَّاكَ نَستَعِين» که فعل بهصورت جمع آمده است و نمیگوییم «ايَّاكَ اعبد» یعنی به همین اندازه هم حرف از من نباید باشد و خطرناک است، بنابراین بزرگترین خطری که برای انسان وجود دارد همین منیت است، منیت یعنی انسان خود را مستقل از خدا بداند و احساس کند کسی است.
وجود این من حتی در عبادت هم خطرناک است، چراکه من اگر رها شود به جایی میرسد که قرآن کریم در مورد فرعون اعلام کرد «فَقَالَ أَنَا رَبُّكُمُ الْأَعْلَىٰ» (نازعات/ آیه 24) که بعد از 40 سال دعوت حضرت موسی(ع)، فرعون چنین ادعایی کرد، بنابراین قرآن میخواهد به ما این را بیاموزد که «من» را کنار بگذاریم اگر من را رها کنیم فربه میشود و مثل فرعون ادعای خدایی میکند. هر کس اهل منیت شد زمین میخورد چه عالم باشد چه جاهل.
این آیه بیان میکند اگر خوبی و عبادتی هم هست دست دیگری خداست و اوست که مدیریت میکند، هر خوبی در دنیا از سرمنشأ خوبیها یعنی خداوند میآید. بزرگان بیان کردند هرچه معارف الهی و هر حرفی که در قرآن بیان شده در سوره حمد وجود دارد و همه آن معارف سوره حمد نیز در «بسم الله الرحمن الرحیم» جمع شده است.
در آیه «اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِيمَ» ما در این آیه میخواهیم خدایا مارا به راه راست هدایت کن، اما هدایت چیست و چند گونه است؟ در قرآن کریم خداوند به پیامبر(ص) میفرماید هدایت کار خود خداست و حتی پیامبر اگر بخواهد نمیتواند کسی را به تنهایی به راه راست هدایت کند.
قرآن کریم در آیات مختلف اشاره دارد که در صراط مستقیم هم خدا، هم پیامبر و هم مؤمنان و اولیای الهی در این راه هستند. «إِنَّ رَبِّي عَلَىٰ صِرَاطٍ مُسْتَقِيمٍ» (هود/ آیه 56)، خدا به پیامبر(ص) در سوره یاسین میفرماید: «إِنَّكَ لَمِنَ ٱلۡمُرۡسَلِينَ» «عَلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِيمٖ» چون خدا و پیامبر در صراط مستقیم هستند کسانی که ایمان آوردهاند خداوند آنها را هم به صراط مستقیم میآورد «إِنَّ اللَّهَ لَهَادِ الَّذِينَ آمَنُوا إِلَىٰ صِرَاطٍ مُسْتَقِيمٍ» (حج/ آیه 54) قرار گرفتن در صراط یعنی خداوند همه نعمتها را به بنده میدهد.
کلمه «صراط» 45 بار در قرآن بیان شده و کلمات سبیل و طریق هم در مواردی بیان شده که این سوال پیش میآید که صراط مستقیم مگر یکی نیست چرا در آیه 69 سوره عنکبوت داریم «لَنَهْدِيَنَّهُمْ سُبُلَنَا ۚ» سبلنا به معنای چند راه و بهصورت جمع بیان شده است، در جلسات بعد به بیان معنی هر کدام میپردازیم.
فقدان درسهای اخلاقی در شهر همدان احساس میشود، امروز در همدان و در بیشتر شهرهای کشور این فقدان احساس میشود در دو دهه گذشته علمایی از جمله آیتالله نجفی، تألهی، موسوی همدانی و رحمانی و... علمای برجستهای بودند که همواره پاسخگوی مردم بودند.
حوزه علمیه همدان درصدد است با ایجاد ارتباط و حضور علمایی از قم زمینه ارائه این مباحث و استفاده را فراهم کنند که ماهیانه یک جلسه برگزار خواهد شد و این مراسم سهشنبه، چهارم اردیبهشتماه بعد از اقامه نماز مغرب و عشا در مسجد مهدیه برگزار میشود.
انتهای پیام