تأثیر مستقیم حال خوب گردشگری بر وضعیت سایر بخش‌های کشور
عزت‌الله ضرغامی در حاشیه بازدید از هفدهمین دوره نمایشگاه بین‌المللی گردشگری گفت: «اگر حال گردشگری خوب باشد، حال همه بخش‌های دیگر کشور در حوزه‌های اقتصاد، فرهنگی، صنعتی، اجتماعی، دیپلماسی و امنیتی خوب خواهد بود» رونق گردشگری معامله دو سر برد برای کشور است و هر روز و هر ساعت غفلت کردن در رفع موانع، معادل چندین میلیارد ضرر برای ملت و دولت است.
به گزارش خبرنگار ایکنا، هفدهمین نمایشگاه گردشگری از ۲۳ تا ۲۶ بهمن‌ماه در محل دائمی نمایشگاه‌های تهران برگزار شد. نمایشگاه در این دوره به نسبت سال‌های قبل گسترده‌تر و تخصصی‌تر شده و استقبال مردم از نمایشگاه مطلوب بود اما با توجه به اینکه این نمایشگاه بسیار گسترده‌تر از قبل شده بود، رفت‌وآمد و تردد برای بازدید از همه غرفه‌های سالن‌ها دشوار بود و امکان اینکه تمام نمایشگاه را بتوان با دقت در یک روز بازید کرد وجود نداشت.
در این دوره از نمایشگاه شاهد توجه به موضوع خوراک و سلامت بودیم که هر کدام از آنها سالن‌های مجزایی داشتند اما وقتی صحبت از گردشگری خوراک می‌شود ذهنیت غلطی را متبادر می‌کند و افراد گمان می‌کنند که حتماً استان‌های مختلف در یک سالن جمع شدند تا فرهنگ غذایی خود را معرفی کنند اما زهی خیال باطل که اینگونه نیست و این بخش کاملاً تخصصی بود و مخاطب اصلی این سالن‌ها رستوران‌داران، هتل‌داران و سرمایه‌گذاران صنعت غذایی بودند.
بخش گردشگری سلامت نیز قوی‌تر از سال گذشته بود و یک سالن مجزا مختص این حوزه بود تا سرمایه‌گذاران، آژانسهای داخلی و خارجی و فعالان در حوزه گردشگری سلامت بتوانند از دستاوردها، توانایی‌ها و ظرفیت کشور در حوزه سلامت آگاهی یابند.
در ادامه این گزارش با مسئولان، فعالان عرصه گردشگری و بازدیدکنندگان نمایشگاه گفت‌وگو کردیم تا نظرات و ارزیابی‌های خود را از این نمایشگاه بیان کنند که در ادامه مشروح آن را می‌خوانید.
عزت‌الله ضرغامی، وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی درباره هفدهمین دوره نمایشگاه بین‌المللی گردشگری بیان کرد: این نمایشگاه به لحاظ تنوع موضوعات استثنایی است؛ دراین دوره 20 سالن در فضایی حدود 60 هزار متر مربع وجود داشت و واقعاً امکان نداشت که یک نفر بتواند طی چهار روز از همه نمایشگاه بازدید کند.
ظرفیت فوق‌العاده ایران برای گردشگری نجوم
وی ادامه داد: حداقل 30 حوزه گردشگری مهم داریم که زمینه این گردشگری‌ها در ایران به خوبی فراهم است؛ این در حالی است که بسیاری از افراد فقط گردشگری تاریخی، طبیعت، زیارت و سلامت را می‌شناسند که بسیار مهم است اما بسیاری از حوزه‌های دیگر گردشگری وجود دارد که جذابیت فوق‌العاده‌ای دارند؛ مثلاً در ایران ظرفیت بالایی برای پرداختن به حوزه نجوم که دارای موقعیت‌های گردشگری جهانی است نیز وجود دارد و گردشگران از همه جهان حضور می‌یابند تا بتوانند ستارگان را از ایران رصد کنند. بسیاری از استان‌ها مانند خراسان جنوبی در زمینه نجوم بسیار پیشرفته هستند و امروز امکانات نجوم در بسیاری از استان‌ها فراهم است. هر گوشه از ایران موقعیت گردشگری دارد که خوشبختانه بسیاری از تورها در این حوزه‌ها فعال شدند.
دعوت دبیرکل سازمان جهانی گردشگری از مردم دنیا برای سفر به ایران
وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی افزود: این نمایشگاه برای تمام دست‌اندرکاران بین‌المللی تحسین برانگیز شده بود و بالاترین مقامات گردشگری جهان در نمایشگاه گردشگری حضور یافتند. کشورهای اروپایی به دنبال این هستند که گردشگران به ایران سفر نکنند و به همین علت ایران هراسی مجازی ایجاد کردند اما با این حال دبیرکل سازمان جهانی گردشگری در صفحه شخصی خود مطالبی را در رابطه با ایران منتشر کرد و مردم دنیا را برای سفر به ایران دعوت کرد تا از مزیت‌های گردشگری ایران استفاده کنند.
ضرغامی اضافه کرد: ملت ایران ظرفیت بسیار خوبی را در حوزه گردشگری فراهم کرده‌اند و توانمندی استثنایی در این حوزه دارند؛ بنابراین ایجاب می‌کند که سرمایه‌گذاری‌های حداقلی در گردشگری صورت بگیرد. گردشگری پیشران است و یکی از اقدامات ما طی دو سال اخیر این بود که به دستگاه‌های حاکمیتی اعلام کنیم که گردشگری مهم است و اگر حال گردشگری خوب باشد، حال همه بخش‌های دیگر کشور در حوزه‌های اقتصاد، فرهنگی، صنعتی، اجتماعی، دیپلماسی و امنیتی خوب خواهد بود.
اعتبار 10 میلیون دلاری کل گردشگری ایران در مقایسه با کشورهای همسایه
وی تصریح کرد: بسیاری از کشورهای همسایه ما در حوزه گردشگری رقم‌های نجومی سرمایه‌گذاری کردند در صورتی که یک‌صدم توانمندی‌ها و مزیت‌های گردشگری ایران را ندارند. یکی از کشورهای همسایه در سال‌های گذشته فقط 185 میلیون دلار هزینه بازاریابی خود کرده بودند؛ این درحالی است که کل اعتبارات گردشگری جمهوری اسلامی ایران 10 میلیون دلار است و اصلاً قابل مقایسه نیست.
ضرغامی تأکید کرد: گردشگری می‌تواند پیشران باشد و چند برابر رشد اقتصادی که هدف‌گذاری دولت است را ایجاد کند؛ بنابراین خیلی بیشتر از این مبالغ باید سرمایه‌گذاری صورت بگیرد. حوزه گردشگری از بهترین ظرفیت‌های اشتغال در کشور است؛ با توجه به طرح‌هایی که در سراسر کشور در حوزه گردشگری در حال انجام است با پایان این طرح‌ها، حدود صد هزار شغل مستقیم و چندین برابر شغل غیرمستقیم به واسطه رونق گردشگری ایجاد می‌شود.
مشارکت گسترده بخش خصوصی و کشورهای خارجی
علی‌اصغر شالبافیان، معاون گردشگری وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی درباره هفدهمین دوره نمایشگاه بین‌المللی گردشگری گفت: خوشبختانه این نمایشگاه با مشارکت گسترده بخش خصوصی و استقبال کشورهای خارجی روبرو بود و بخش‌های مختلفی داشت که می‌توان به بخش گردشگری سلامت، گردشگری خوراک و گردشگری فرهنگی و تاریخی اشاره کرد. با توجه به اینکه نمایشگاه در روزهای کاری و ساعات اداری برگزار شد و در ایام نمایشگاه تعطیلی وجود نداشت، استقبال خوبی را شاهد بودیم. این دوره از نظر تنوع و گستردگی بسیار خوب بود.
معاون گردشگری وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در پاسخ به این سوال که با توجه به اینکه نمایشگاه گردشگری امسال به طور جداگانه از نمایشگاه صنایع دستی برگزار شد، آیا تأثیر منفی‌ای داشته یا خیر؟ بیان کرد: خیر، امسال بخش صنایع دستی جدا برگزار نشد بلکه به صورت گسترده در غرفه‌های استان‌ها وجود داشت و در تکمیل آن، بخش فروش صنایع‌دستی هم در هفته‌های آینده به صورت جداگانه برگزار خواهد شد.
نگرانی‌ها و چالش‌های نمایشگاه گردشگری
سیدمصطفی فاطمی، دبیر هفدهمین دوره نمایشگاه بین‌المللی گردشگری درباره این دوره از نمایشگاه گردشگری بیان کرد: برای برگزاری نمایشگاه گردشگری یکسری نگرانی‌ها وجود داشت؛ حضور موسیقی و نمایشگاه گردشگری این نگرانی را ایجاد می‌کرد که وجه تخصصی نمایشگاه را کاهش دهد اما با توجه به اینکه آنها در یک نقطه تجمیع شدند و صحنه خاصی برای موسیقی در نظر گرفته شد، بخشی از این نگرانی‌ها برطرف شد. گسترش نمایشگاه از نگرانی‌های دیگر بود که باعث می‌شد تا تعداد بازدیدکنندگان اندک به نظر بیاید ولی مشاهده کردیم که استقبال از نمایشگاه فوق‌العاده بود و از این بیشتر نمایشگاه گنجایش نداشت.
وی ادامه داد: شورای سیاست‌گذاری هر سال پس از پایان نمایشگاه، کلیّت نمایشگاه را ارزیابی می‌کند؛ امسال نیز تلاش کردیم تا مشکلاتی که در سال گذشته وجود داشت را برطرف کنیم. وضعیت نمایشگاه گردشگری در 15 سال اخیر از نظر شکلی بهبود یافته و رشد کرده است؛ از نظر حضور شرکت‌های خارجی تقریباً توانستیم به شرایط پیش از کرونا بازگردیم اما هنوز در این زمینه جای کار وجود دارد.
دبیر هفدهمین دوره نمایشگاه بین‌المللی گردشگری افزود: اختصاص یک سالن مجزا برای گردشگری سلامت و سه سالن برای گردشگری خوراک از اقدامات خوب امسال بود که نسبت به سال گذشته پیشرفت داشتیم. استان محور شدن سالن‌ها نیز از دیگر اقدامات امسال است که سبب سهولت در دسترسی می‌شد.
بازدید 5 دبیرکل جهانی از نمایشگاه
فاطمی اظهار کرد: برگزاری همایش‌های جانبی از اتفاقات مهم و قابل توجه نمایشگاه بود. امسال شاهد حضور پنج دبیرکل بین‌المللی بودیم که تاکنون سابقه نداشته است که می‌توان به حضور دبیرکل سازمان جهانی جهانگردی، دبیرکل مجمع کشورهای آسیایی، دبیرکل همکاری‌های D8، دبیرکل سازمان کشورهای اسلامی، دبیرکل اکو و بسیاری از هیئت‌های گردشگری تجاری از کشورهای خارجی اشاره کرد.
وی ادامه داد: برگزاری 54 کارگاه آموزشی، 12 میزگرد، 5 همایش ملی و بین‌المللی در کنار نمایشگاه از دیگر رویدادهای این دوره از نمایشگاه گردشگری بود؛ این اقدامات توانست وزنه نمایشگاه ایران را به عنوان یک نمایشگاه برنددار منطقه‌ای به خوبی معرفی کند. نمایشگاه گردشگری در ایران در مقایسه با سایر نمایشگاه‌ها در منطقه و آسیا قابل مقایسه نیست البته چند نمایشگاه در چین، دبی و ترکیه وجود دارد که از ما جلوتر هستند اما ما می‌توانیم خود را به عنوان یک برند نمایشگاهی در منطقه معرفی کنیم و این اتفاق دور از ذهن نیست.
فاطمی اظهار کرد: اگر سال گذشته هشت سالن نمایشگاهی وجود داشت، امسال این تعداد به 20 سالن رسید و وسعت نمایشگاه 2.5 برابر شده است. فکر می‌کنم تقریباً نمره قابل قبولی را از این نمایشگاه دریافت کردیم کمااینکه همه افرادی که حضور یافتند نظرات مثبتی داشتند و نسبت به سال گذشته نظرات منفی کمتر شده است. فرم نظرسنجی هم در نمایشگاه وجود داشت تا از این طریق از نظرات بازدیدکنندگان اطلاع یابیم. امیدواریم که این وضعیت در سال‌های بعد بهتر شود.
ایران بی‌نظیرترین کشور شیعه در بحث زیارت شیعیان
وی درباره توجه به گردشگری مذهبی در این دوره از نمایشگاه گفت: امسال یک سالن را به صورت ویژه به عنوان «مثلث نور» نام‌گذاری کردیم که استان‌های زیارتی و استان‌هایی که در مسیر مقاصد زیارتی هستند در این سالن حضور داشتند. ایران بی‌نظیرترین کشور شیعه دنیا در بحث زیارت شیعیان است که نمی‌توان آن را کنار گذاشت؛ باید بتوانیم یک هویت مستقل برای خودمان تعریف کنیم و در نمایشگاه امسال سعی شد که این هویت پررنگ شود.
توجه ویژه به گردشگری سلامت
دیاکو عباسی، دبیر شورای راهبری گردشگری سلامت کشور در گفت‌وگو با ایکنا در رابطه با هفدهمین دوره نمایشگاه بین‌المللی گردشگری گفت: این نمایشگاه بسیار خوب و پرشور آغاز شد. خوشبختانه طی سه سال گذشته که بخش تخصصی گردشگری سلامت ایجاد شد، هر سال پیشرفت کردیم و امسال هم سالنی به مساحت هزار و 400 مترمربع به بخش ویژه گردشگری سلامت اختصاص داده شد.
وی ادامه داد: حدود 21 دانشگاه علوم پزشکی قطب کشور از سراسر کشور با 84 بیمارستان عضو، شرکت‌های گردشگری سلامت، دانشکده‌ها و سلامت‌کده‌های طب سنتی، شرکت‌های تخصصی و هلدینگ‌های فعال این حوزه در این نمایشگاه شرکت داشتند و شاهد حضور بسیار پررنگ آنها بودیم.
عباسی افزود: امسال همزمان با نمایشگاه، همایش ملی جامع گردشگری سلامت هم برگزار شد؛ در این همایش سعی شد از نظر محتوایی، علمی و تحقیقاتی به موضوع گردشگری سلامت پرداخته شود. حدود 95 مقاله علمی در مقاطع ارشد و دکتری از سوی دبیرخانه همایش دریافت شد که چهار مقاله به عنوان مقاله برتر در شش پنل تخصصی معرفی شدند.
کمک نمایشگاه به تقویت ارتباطات زنجیره فعالان گردشگری
دبیر شورای راهبری گردشگری سلامت کشور اظهار کرد: فعالان گردشگری نسبت به سال‌های گذشته بسیار بهتر و حرفه‌ای‌تر تبلیغات می‌کنند؛ آنها صرفاً به حضور فیزیکی بسنده نمی‌کنند و به صورت برخط در شبکه‌های اجتماعی هم ظرفیت‌های خود را معرفی می‌کنند. برگزاری چنین نمایشگاهی سبب خواهد شد تا ارتباطات شرکت‌ها با زنجیره فعالان گردشگری سلامت تقویت شود.
وی اضافه کرد: شرکت‌ها و دفاتر گردشگری سلامت می‌توانند از طریق نمایشگاه با هم تعامل و گفت‌وگو داشته باشند، با زمینه‌های همکاری هم آشنا شوند و سبب تقویت حوزه گردشگری سلامت می‌شوند؛ همچنین حضور سفیران و شرکت‌های خارجی سبب معرفی ظرفیت‌های پزشکی ایران خواهد شد.
نمایشگاه صنایع دستی و گردشگری مکمل یکدیگرند
باسم حمادی، از غرفه‌داران استان خوزستان در نمایشگاه در رابطه با این دوره از نمایشگاه بیان کرد: نمایشگاه امسال به صورت تخصصی‌تر برگزار شد و سالن‌ها به حسب تخصص طراحی شدند و شاهد استقبال خوبی بودیم. استان‌ها سعی کردند در طراحی غرفه‌های خود خلاقیت به خرج دهند و صنایع دستی فاخر خود را معرفی کنند. امیدواریم که در سال بعد بخش صنایع دستی و سوغات از نمایشگاه گردشگری حذف نشود زیرا این دو بخشی از گردشگری هستند و مکمل یکدیگرند.
وی ادامه داد: بخش موسیقی امسال بهتر از سال‌های گذشته بود و گروه‌های موسیقی هر استان به نوبت روی صحنه می‌رفتند و اجرا می‌کردند. امیدواریم که هر سال این نمایشگاه بهتر از سال قبل برگزار شود. زمان برگزاری نمایشگاه مناسب نبود زیرا همزمان با ساعات اداری بود و اکثر مردم سرکار بودند و همه نمی‌توانستند از نمایشگاه بازدید کنند.
حمادی در پایان گفت: این نمایشگاه در کل در قسمت‌هایی قوی‌تر از سال‌های گذشته بود و در قسمت‌هایی ضعیف‌تر، بنابراین نمی‌توان به طور کلی گفت که ضعیف یا قوی بود؛ مثلاً در بخش‌های تخصصی در حوزه دفاتر و آژانس‌ها، میزگردها و همایش‌‌ها بهتر شده بود اما در حوزه اقوام به نسبت ضعیف‌تر بود زیرا در دوره‌های قبل، اقوام در سالن میلاد حضور داشتند و شب‌‌های فرهنگی استان‌ها برگزار می‌شد و هر استان برنامه خود را اجرا می‌کرد؛ همچنین خانه‌های سنتی و بوم‌گردی‌ها در سالن‌ها طراحی شده بودند اما این دوره اینگونه نبود.
نمایشگاه غافلگیر کننده اما تبلیغات نامناسب
احمد فتحعلی، یکی دیگر از بازدیدکنندگان نمایشگاه گردشگری نظر خود را از نمایشگاه اینگونه مطرح کرد: من برای اولین بار بود که از این نمایشگاه بازدید کردم؛ واقعاً غافلگیر شدم و تجربه جالبی بود اما به نظرم تبلیغات نمایشگاه باید بهتر باشد؛ اطلاع‌رسانی‌ها محدود بود، من از طریق یکی از دوستانم از برگزاری این نمایشگاه اطلاع پیدا کردم؛ قطعاً اگر تبلیغات شهری بیشتر صورت می‌گرفت، استقبال بیشتری می‌شد.
وضعیت رو به تضعیف نمایشگاه
وحید زمانی، یکی از بازدیدکنندگان نمایشگاه گردشگری ارزیابی خود را از نمایشگاه اینگونه مطرح کرد: من هر سال در این نمایشگاه شرکت می‌کنم و از کل نمایشگاه را بازدید کردم؛ این نمایشگاه هرسال در حال ضعیف شدن است. اگر با نمایشگاه پنج سال پیش مقایسه شود در سال‌های گذشته استقبال بیشتری وجود داشت و وضعیت استان‌ها و حضور غرفه‌های آژانسهای گردشگری بسیار بهتر بود؛ مثلاً اگر 20 آژانس گردشگری خیلی خوب و قوی در ایران وجود دارد تنها سه مورد از آنها در این دوره نمایشگاه حضور داشتند؛ چرا باید 17 آژانس دیگر شرکت نکنند؟ به نظرم این نمایشگاه ضعیف شده است و تقلیل یافته است؛ از لحاظ بین‌المللی هم وضعیت مطلوب نیست و چند کشور محدود با تعداد نفرات اندک حضور داشتند.
مزیت برگزاری همزمان نمایشگاه صنایع‌دستی و گردشگری
فریبا مردانی از بازدیدکنندگان دیگر نمایشگاه گردشگری نظر خود را از نمایشگاه اینگونه مطرح کرد: من هر سال در نمایشگاه گردشگری شرکت می‌کنم اما به نظرم امسال نمایشگاه خیلی ضعیف بود و غرفه‌هایی که مردم بیشتر دوست دارند تا از آنها بازدید کنند در معرض دید نبود. این نمایشگاه بیشتر تجاری بود و بخش‌های هتل‌داری خیلی قوی‌تر به نظر می‌رسید تا اینکه موضوع گردشگری و جذب گردشگر بیشتر باشد. اگر مثل سال‌های قبل نمایشگاه صنایع‌دستی و گردشگری با هم برگزار می‌شد بهتر بود.
تفاوت نگاه مسئولان و بازدیدکنندگان حرفه‌ای
در پایان می‌توان نتیجه‌گیری کرد نگاه‌ها به حوزه گردشگری تخصصی‌تر شده است و قطعاً مانند هر رویدادی این نمایشگاه نیز ضعف‌ها و قوت‌هایی داشت؛ البته عموم مسئولان و برگزار کنندگان از نمایشگاه رضایت داشتند اما بازدیدکنندگانی که چندین دوره در نمایشگاه حضور یافته بودند و مخاطب جدی و حرفه‌ای بخش گردشگری بودند، نظر چندان مثبتی نداشتند و هفدهمین دوره نمایشگاه بین‌المللی گردشگری در جلب نظر آنها، توفیق چندانی نداشته است.
نکته پایانی تکرار همان جمله آقای وزیر است که به درستی بیان شده بود که «اگر حال گردشگری خوب باشد، حال همه بخش‌های دیگر کشور در حوزه‌های اقتصاد، فرهنگی، صنعتی، اجتماعی، دیپلماسی و امنیتی خوب خواهد بود»؛ سایر مسئولان باید بکوشند و کمک کنند تا گردشگری در ایران رونق بگیرد و موانع توسعه این حوزه را یک‌به‌یک برطرف کنند. رونق گردشگری معامله دو سر برد برای کشور است و هر روز و هر ساعت غفلت کردن در رفع موانع، معادل چندین میلیارد ضرر برای ملت و دولت است.
امید که برگزارکنندگان نمایشگاه و مسئولان با فعالان دغدغه‌مند حوزه گردشگری، کارشناسان و مخاطبان جدی نمایشگاه ارتباط بیشتری برقرار کنند و از نظرات و پبشنهادهای آنها آگاه شوند تا بتوانند در هر چه بهتر شدن نمایشگاه گردشگری در دوره‌های بعد و توسعه گردشگری در ایران موفق‌تر عمل کنند.
گزارش از سجاد محمدیان
انتهای پیام
